W swoim nowym zbiorze reportaży Mariusz Szczygieł opowiada prawdziwe historie o "nie ma". Nie ma kogoś. Nie ma czegoś. Nie ma przeszłości. Nie ma pamięci. Nie ma widelców do sera. Nie ma miłości. Nie ma życia. Nie ma fikcji. Nie ma właściwego koloru. Nie ma komisji. Nie ma grobu. Nie ma siostry. Nie ma klamek. Nie ma niebieskich tulipanów. Nie ma nie ma.
Rozmówcami autora są ludzie z różnych światów: czeska poetka, ukraiński żołnierz, polska księgowa, albański malarz, izraelska pisarka, a także jego ojciec, z którym autor wybiera się ostatni raz w życiu do Pragi. Nad książką unosi się rada, którą dała autorowi Hanna Krall: "Wszystko musi mieć swoją formę, swój rytm, panie Mariuszu". Zwłaszcza nieobecność. (materiały prom. wyd. Dowody na Istnienie)
Z kolei "Dom z dwiema wieżami" Macieja Zaremby Bielawskiego to fascynująca próba rekonstrukcji rodzinnej historii, która dotąd pełna była przemilczeń. To rzecz o rodzicach – ojcu, reformatorze polskiej psychiatrii, piłsudczyku, jeńcu oflagu, matce – oddanej pracy lekarce pochodzącej z zasymilowanej rodziny żydowskiej. O dziadkach, o pewnym upadłym dworku, kolei transsyberyjskiej i uliczkach przedwojennych Krzeszowic i Tarnowa. A także o getcie ławkowym i o tym, że niedługo przed drugą wojną światową polscy studenci medycyny nie dopuszczali do pracy w prosektorium żydowskich kolegów, bo polskie zwłoki miały być tylko dla Polaków.
W tej opowieści historia, nawet ta znana, nie jest wcale oczywista i odsłania gorzkie paradoksy. Autor, który w 1969 r. wyemigrował z rodziną do Szwecji, opisuje splot żydowskich i szlacheckich losów, przygląda się różnym obliczom etosu rycerskiego, zastanawia się nad źródłami polskiej ideologii narodowej i antysemityzmu. Jego wielostronna – szlachecka i żydowska, polska i szwedzka – perspektywa sprawia, że jest to refleksja świeża, wnikliwa, a zarazem pełna zaangażowania. (materiały prom. wyd. Karakter)
***
Tytuł audycji: Czytelnia
Prowadziła: Małgorzata Szymankiewicz
Gość: Magdalena Mikołajczuk i Piotr Kofta
Data emisji: 12.01.2019
Godzina emisji: 15.00
pg/jp/mko
