Wrzesień 1939. "To była nie tylko niemiecka okupacja"

- Choć od upadku Związku Sowieckiego minęło 26 lat, wciąż nie wiemy, ilu dokładnie obywateli polskich zostało deportowanych przez Rosjan w latach 1939-41. Szacuje się, że to około 320 tysięcy osób, opieramy się jednak jedynie na znanych nam źródłach – powiedział Bartłomiej Gajos.

1 września 1939, Niemcy wkraczają do Polski (propagandowe zdjęcie pozowane)

Foto: Hans Sönnke [Public domain], Wikimedia Commons

Goszczący w Dwójce historyk opowiadał o skutkach napaści Związku Sowieckiego na Rzeczpospolitą 17 września 1939 roku, która nie tylko zaowocowała zajęciem wschodnich ziem kraju, ale także zmianami w prawie i wieloma tragicznymi konsekwencjami, takimi jak m.in. masowe deportacje na Wschód.

- Gdy mówi się o zbrodniach Sowietów dokonanych w tym okresie na Polakach, zwykle podajemy przykład Katynia. Skala tragedii jest jednak o wiele większa - oprócz czterech fal deportacji na Wschód, które miały miejsce w latach 1939-41 doszło do wielu egzekucji dokonywanych na mocy decyzji sądów sowieckich. Przykładem jest tutaj tzw. Proces czternastu we Lwowie, w ramach którego na przełomie 1940 i 1941 roku trzynastu członków lwowskiego Związku Walki Zbrojnej zostało skazanych na karę śmierci, a jeden z nich został zesłany na Wschód. Takie przypadki w okresie sowieckiej okupacji można byłoby mnożyć – dodał Bartłomiej Gajos z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Dlaczego w polskim dyskursie historycznym, zwłaszcza tym popularnym, utrwaliło się użycie słowa "okupacja" Polski wyłącznie w odniesieniu do zajęcia zachodniej i środkowej części naszego kraju przez wojska niemieckie? Czy na terenach okupowanych przez Sowietów możliwe były działania konspiracyjne? O tym w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadzi:  Wacław Holewiński

Goście: Bartłomiej Gajos (PAN, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia), Piotr Gontarczyk (Instytut Pamięci Narodowej)

Data emisji: 18.09.2017

Godzina emisji: 18.00

mz/kk