Małgorzata Czyńska: jest jeszcze wiele fascynujących biografii do opowiedzenia

Ostatnia aktualizacja: 29.12.2021 18:04
- Zawsze bardzo mnie cieszy, kiedy okazuje się, że twarze z obrazów to nie tylko ładne buzie, ale właśnie kobiety z krwi i kości. Często utalentowane, zdeterminowane; takie, które stanowią dla mnie inspirację i są niezmiernie ważne. Opowieść o cudzym życiu to dla mnie jako badacza, ale i dla czytelnika, lekcja życia - mówiła w Dwójce Małgorzata Czyńska, autorka książki "Kobiety z obrazów. Nowe historie".
Carmen Gaudin na obrazie Toulouse-Lautreca. Gaudin była jedną z ulubionych modelek Lautreca
Carmen Gaudin na obrazie Toulouse-Lautreca. Gaudin była jedną z ulubionych modelek LautrecaFoto: Shutterstock/Kolekcja Everetta
  • "Kobiety z obrazów. Nowe historie" to opowieść o muzach i modelkach słynnych malarzy.
  • Małgorzata Czyńska schodzi z utartych ścieżek, żeby bliżej poznać historie kryjące się za pięknymi twarzami modelek.
  • To jednak nie są wyłącznie kobiece biografie, ale również opowieści o sztuce, ludziach i epoce.

Ambitne, utalentowane, zdeterminowane – artystki, muzy, modelki, inspiratorki i protektorki twórców. Długo czekały, by zaistnieć w świecie sztuki zdominowanym przez mężczyzn. Ich głos słyszymy dzięki książce "Kobiety z obrazów. Nowe historie". Małgorzata Czyńska - historyczka sztuki, dziennikarka, autorka książek o sztuce - opowiada w niej historie muz i modelek słynnych malarzy.

- Po napisaniu pierwszej części – "Kobiety z obrazów" – czułam niedosyt. Miałam wrażenie, że nie opowiedziałam o wszystkich moich ulubionych kobietach z obrazów; tych modelkach, malarkach, muzach. Już po publikacji i sukcesie u czytelników przyszła do mnie refleksja, że jest jeszcze tyle fascynujących biografii do opowiedzenia i po prostu trzeba to zrobić - podkreśliła autorka.

"Niewidzialne" muzy malarzy

Małgorzata Czyńska zwróciła uwagę, że szesnaście kobiet, które pojawiły się w pierwszej części, to zaledwie ułamek tych niezwykłych postaci z historii świata sztuki. - W rzeczywistości były ich setki. Pamiętam, jak przy okazji pracy nad książką o Tamarze Łempickiej czytałam o kobietach w okresie międzywojennym na Montparnasse. Okazało się, że kobiet malarek było znacznie więcej niż mężczyzn malarzy. Natomiast, jak wiemy, historia sztuki jest napisana przez mężczyzn i o mężczyznach, dlatego ja dopisuję swój rozdział herstorii.

Choć tytuł książki wskazuje, że autorka skupiła się przede wszystkim na kobiecych historiach, to przyznaje, że niewątpliwie kontekstem dla nich musieli być mężczyźni. - Zawsze interesowało mnie, kto był inspiracją dzieła. Pamiętam, jak kiedyś w Galerii Sztuki XIX i XX wieku w Muzeum Narodowym w Krakowie oglądałam prace Jacka Malczewskiego i spostrzegłam, że postacie stworów, himer mają te same rysy. Te dwadzieścia parę lat temu dowiedzieć się, kogo Malczewski malował, było rzeczą karkołomną. Dopiero u Magdaleny Samozwaniec znalazłam pierwsze wzmianki, że była to Kinia Balowa, czyli muza Malczewskiego, o której piszę w pierwszej części - wspominała Małgorzata Czyńska.

Posłuchaj
27:45 Dwójka OWZK 29.12.2021_CZYŃSKA.mp3 Małgorzata Czyńska o książke "Kobiety z obrazów. Nowe historie" (O wszystkim z kulturą/Dwójka) 

Ambitne i zdeterminowane

W drugiej części "Kobiet z obrazów" autorka opowiada historie m.in. Suzanne Valadon, ulubionej modelki Renoira i Toulouse-Lautreca; Kiki - "królowej Montparnasse'u"; Vanessy Bell, która zawsze marzyła o byciu malarką; a wreszcie: Belli Chagall – żony i wielkiej inspiratorki Marca Chagalla.

- Bella była nie tylko muzą, nie tylko modelką, ale bardzo utalentowaną kobietą. Można powiedzieć, że obrazy Marca Chagalla są ich wspólnym dziełem. Ta kobieta domaga się opowiedzenia swojej biografii. Studiowała u samego Stanisławskiego w Rosji i możemy domniemywać, że gdyby nie rewolucja, to zrobiłaby karierę na scenie. Ale na początku lat 20. wspólnie z mężem wyjechała do Paryża, gdzie on miał ugruntowaną pozycję w świecie artystycznym, a ona była kompletnie nikim. Zrezygnowała ze swojej kariery, jednak odkryła w sobie talent literacki - wyjaśniła rozmówczyni Jakuba Kukli.

Jak podkreśliła Małgorzata Czyńska, jej książka nie jest publikacją przeznaczoną wyłącznie dla historyków sztuki. - Realia epoki są dla mnie niezwykle istotne, więc tło historyczne, społeczne i obyczajowe również jest tu szeroko zarysowane. Te biografie opowiadają nie tylko o sztuce, ale też ludziach i epoce.

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Małgorzata Czyńska (historyczka sztuki, dziennikarka, autorka książek o sztuce)

Data emisji: 29.12.2021

Godzina emisji: 17.30

am

Czytaj także

"Cichy Memoriał". Arkadiusz Andrejkow: interesują mnie mikrohistorie zwykłych ludzi

Ostatnia aktualizacja: 09.12.2021 19:15
- Każda realizacja, każdy mural, "deskal" powstaje na podstawie archiwalnej fotografii rodzinnej, którą udostępnia mi gospodarz, dana rodzina, na której gospodarstwie powstaje realizacja. Zawsze są to prywatne zbiory, osoby, które nie były nigdy upamiętnione na żadnych pomnikach ani tablicach - mówił w Dwójce Arkadiusz Andrejkow, twórca murali, streetartowiec, autor projektu Cichy Memoriał.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Przemysław Matecki: malując z kimś, walczę z własnym ego [ZOBACZ WIDEO]

Ostatnia aktualizacja: 18.12.2021 13:00
- Jest to dość trudna forma. Już samo malowanie to proces bardzo złożony, czasem powstaje konwulsyjnie, czasem spokojnie. Największym wyzwaniem w tym przypadku jest chyba walka ze swoim ego - mówił w audycji "Mazurek słucha" Przemysław Matecki, artysta malarz.
rozwiń zwiń