Czarna seria Kazimierza Karabasza

- Moja czarna seria dokumentów wzięła się z buntu, któremu sprzyjała sytuacja polityczna - mówił w "Poranku Dwójki” prof. Kazimierz Karabasz, reżyser filmów dokumentalnych i teoretyk tej dziedziny sztuki, współtwórca tzw. polskiej szkoły dokumentu, który został laureatem nagrody Polskie Orły 2014 za całokształt twórczości.

Prof. Kazimierz Karabasz, wybitny polski dokumentalista, wykładowca PWSFTviT

Foto: PAP/Grzegorz Michałowski

- Pamiętam 1956 rok, kiedy oczyszczała się z ograniczeń atmosfera polityczna, (…) mówiło się o rzeczywistości, jako o dość wspaniałej sytuacji, w której żyło się spokojnie i dostatnio. To skłaniało nas do tego, żeby spróbować zrobić trochę filmów, które pokazywały, że tak cudownie jednak nie jest - wspominał prof. Kazimierz Karabasz, który debiutował zrealizowanym wspólnie z Władysławem Ślesickim szkolnym filmem "Jak co dzień".

W połowie lat 50. nakręcili też razem zaliczane do czarnej serii dokumenty o młodych ludziach pozbawionych przyszłości ("Gdzie diabeł mówi dobranoc" i "Ludzie z pustego obszaru"). Złotego Lwa w Wenecji przynieśli mu - już całkowicie pozbawieni publicystycznego tonu - "Muzykanci". To opowieść o pełnych pasji tramwajarzach, którzy po pracy w roboczych mundurach spotykają się na próbie orkiestry.
Jego kolejne obrazy, w których rejestrował kawałek zwykłego ludzkiego losu, to m.in. "Ludzie w drodze" o ćwiczących cyrkowcach, "Węzeł" o dyspozytorach kolejowych z Tarnowskich Gór czy "Pierwszy krok" o dzieciach ze szkoły muzycznej. W "Roku Franka W." znalazł sobie bohatera - chłopaka z hufca OHP - i nie tylko obserwował go przez rok, lecz także namówił do pisania użytego w filmie pamiętnika. A w jednym z ostatnich filmów - "Spotkaniach" z 2004 roku - bohaterem stają się jego własne wspomnienia i spotkania z przyjaciółmi.
Prof. Karabasz wykształcił kilka pokoleń polskich filmowców i zaszczepił w nich przekonanie, że oko dokumentalisty musi być przede wszystkim "cierpliwe". Rzeczywistość bowiem "nie jest nam dana" i nie wystarczy włączyć kamerę, by ją uchwycić.

W dalszej częśći audycji rozmawialiśmy o programie Dni Krajów Francuskojęzycznych - Frankofonia 2014 we Wrocławiu .
Audycję prowadził Marcin Pesta.

pp/bch