Nayda! Czas kobiet

W „Poranku Dwójki” rozbrzmiewała mistyczna muzyka Maghrebu – gnawa. Jednak nie w stricte tradycyjnym wykonaniu. Utwory z płyty „Nayda!” to nowe spojrzenie na muzyczną kulturę Maroka. A muzyka onegdaj wykonywana tylko przez mężczyzn, dziś jest tworzona coraz częściej także przez kobiety. Yousra Mansour - wokalistka zespołu Bab L’Bluz opowiedziała w audycji o swojej muzycznej drodze, o zmianach społecznych w postrzeganiu kobiet w Maroku.

Zespół Bab L' Bluz

Foto: materiały prasowe

- Istotą muzyki gnawa jest uzdrawiający trans, który powstaje dzięki powtarzalnym frazom granym na tradycyjnym instrumencie strunowym ghimbri i metalowych krakebach (perkusjonalia trzymane w dłoni) – wyjaśniała w rozmowie z Dwójką Yousra Mansour.

Zespół Bab L’Bluz powstał dzięki spotkaniu Yousry Mansour z Bricem Bottinem w Marakeszu. Zawiązal się wówczas kolektyw muzyków łączący gnawę z elementami jazzu. Niedługo później muzycy zaczęli uczyć się gry na gimbri i komponować własne utwory. W październiku 2018 zagrali swój pierwszy koncert.

Tradycyjne instrumenty marokańskie - gimbri i krakeby

Przebudź się!

Tytuł płyty „Nayda!” oznacza „bawić się”, ale i „budzić się”. Słowo nawiązuje do ruchu, który na początku wieku pojawił się w Casablance a jego celem jest wywalczenie większej swobody wypowiedzi. Płyta zespołu Bab L’Bluz jest muzycznym wezwaniem do duchowego i intelektualnego przebudzenia.

- Muzyka tradycyjna w Maroku zachowała ciągłość ponieważ była idealnym środkiem wyrażania radości i ciepłych emocji w gronie bliskich. – mówiła Mansour – Ale Maroko zawsze było otwarte na kulturę muzyczną zachodu, co uważam za wspaniałą rzecz!

Także dzięki tej otwartości, obserwowany od kilku lat powrót do muzyki korzeni, nie jest jedynie powielaniem dawnych schematów. Według wokalistki Bab L’Bluz na fascynujące przeobrażenia tradycyjnej muzyki wpływa również wielokulturowość marokańskiej młodzieży.  

Kultura mężczyzn

Dawniej muzyka gnawa była zarezerwowana jedynie dla mężczyzn. Nie było mowy o tym, by kobiety brały udział w obrzędach czy grały na instrumentach. Muzykujące kobiety były bardzo źle postrzegane. Na szczęście, sytuacja ta zmieniła się w ciągu ostatnich lat. Kobieca muzyka – zarówno ta odwołująca się do tradycji, jak i nowoczesna – zaczyna być uznawana na marokańskich scenach. Pojawiają się mistrzynie gry jak np. znana słuchaczom Polskie Radia Asma El Hamzaoui.

źródło: Radiowe Centrum Kultury Ludowej/Festiwal Nowa Tradycja

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadził: Piotr Kędziorek

Data emisji: 17.10.2020

Godzina emisji: 9.10

mg