Urodzona w roku 1998 w Casablance Asmaâ Hamzaoui jest jedną z nielicznych i niewątpliwie jedną z najmłodszych wykonawczyń muzycznej tradycji gnawa. Swoją pasję i w pewnym sensie także prawo do wykonywania tej sztuki odziedziczyła po swoim ojcu – Rachidzie Hamzaoui, jednym z najbardziej znanych w Maroku maleem, mistrzów muzyki gnawa. Od najmłodszych lat uczyła się śpiewać, zgłębiała także sztukę gry na trzystrunowej guembri oraz metalowych kastanietach zwanych krakabami.
- Przełomowym elementem ich muzyki jest to, że Asmaâ - jak zauważyły w audycji jej towarzyszki - jest pierwszą, jedną z nielicznych kobiet w Maroko, która gra na guembri. To przełamanie pewnego tabu, ponieważ mogli grać tylko mężczyźni - mówiły artystki.
Guembri to prosty instrument afrykański, podobny do kory, ale nietypowy ze względu na swoją budowę. Zawsze towarzyszył obrzędom gnawa. Pojęciem gnawa określa się potomków niewolników deportowanych z Afryki Subsaharyjskiej, głównie Sahelu, do krajów Maghrebu oraz religijne bractwo Sufi w Maroku. To spadkobiercy starożytnych rytuałów i tradycji duchowych, które łączą poezję, muzykę i taniec. Ceremonie gnawa dawniej wykorzystywało się do przywoływania duchów przodków, aby odpędzać zło lub leczyć choroby psychiczne. Szczególnie interesująca wydaje się stosowana wciąż powszechnie w Maroku tzw. teoria kolorów. Muzyczne ceremonie (lilas) prowadzone są przez maalem, czyli "mistrza muzyki", który jest zarówno głównym kapłanem, jak i pieśniarzem akompaniującym sobie najczęściej grą na lutni zwanej guembri. Obecnie coraz częściej muzyka Gnawa nabiera bardziej świeckiego znaczenia – jest kojarzona z transowym stylem gry, który przez lata zarezerwowany był wyłącznie dla mężczyzn. W maju 2019 roku artystki wydały premierowy album zatytułowany "Oulad Lghaba".
Dlaczego mimo sprzeczności z tradycją Asmaâ postanowiła zająć się muzyką gnawa? Z jakiemi rytuałami i obrzędami jest ta muzyka związana dzisiaj? Między innymi o tym mówiły gwiazdy sobotniego koncertu festiwalu Nowa Tradycja.
Asmâa Hamzaoui & Bnat Timbouktou
Asmaâ Hamzaoui – śpiew, guembri
Aicha Hamzaoui – śpiew, krakaby
Soukaina Elmeliji – śpiew, krakaby
Lamgammah Hind – śpiew, krakaby
***
Tytuł audycji: Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Goście: Asmaâ Hamzaoui, Aicha Hamzaoui, Soukaina Elmeliji, Lamgammah Hind
Data emisji: 18.05.2019
Godzina emisji: 9.25
at
