Czy jesteśmy uważnymi podróżnikami i podróżniczkami? Czy poznawanie nowych miejsc i osób coś w nas zmienia? Co podróżowanie znaczy dla świata? Czy wszyscy podróżują? Skąd w nas potrzeba poznawania odległych lądów? Na te pytania spróbujmy odpowiedzieć sobie, zwiedzając najnowszą wystawę familijną, dostępną od 10 grudnia w Państwowym Muzeum Etnograficznym. Wystawa to zaproszenie na wycieczkę, podczas której będzie można znaleźć przestrzeń do zrozumienia własnych podróży, poszukania nowych ścieżek, a może i odkrycia na nowo tego, co bliskie i zwyczajne? W Poranku Dwójki zaprosili do tego współtwórcy: Anna Grunwald oraz Bratek Robotycki!
- Wystawa to nasza wspólna opowieść, refleksja inspirowana czasem, w którym żyjemy. Podróże stały się na moment pewnym fetyszem ze względu na ograniczoną możliwość wyjazdów. Szukaliśmy różnych form zastępczych. A rzeczywistość postpandemiczna zwróciła nam uwagę na różne formy podróżowania bez ruszania się z domu. Jak choćby książki, które poruszają naszą wyobraźnię – mówiła Anna Grunwald, kuratorka wystawy.
- Próbowaliśmy tak ułożyć wystawę, by zarówno dorosły, jak dziecko mogli być dla siebie przewodnikami. By każdy mógł prowadzić przez swoją podróż – dodał Bratek Robotycki.
Organizatorzy wystawy chyłkiem przemycają w niej także wiedze o etnografii, która od początku istnienia była dziedziną związaną z podróżowaniem i odkrywaniem. Jednak, jak wskazuje Robotycki to, co egzotyczne może znajdować się tuz pod naszym nosem. O tym także mówi „To tu, to tam”.
- Niekiedy „przeoczamy” świat. Pewne rzeczy mamy tak opatrzone, że już ich nie zauważamy. My próbujemy zwrócić uwagę, że podróż może zaistnieć nawet na zwykłym przystanku autobusowym! – mówił Bratek Robotycki.
- Nasi zwiedzający mają autonomię poruszania się po wystawie, jednak wskazujemy im pewien kierunek. I tak, w pierwszej sali zwracamy uwagę na serię map. Są podobne do siebie, ale ukazują bardzo różne rzeczywistości. Można stworzyć mapę własnego snu, mapę okolicy, mapę burzy mózgów. Pokazujemy sposób myślenia o rzeczywistości, myślenia koncentrującego uwagę na detalu. Wskazujemy też na warstwę językową. Podróż zawartą w przysłowiach, związkach frazeologicznych. Podróże to też języki, kontakt z osobami mówiącymi różnymi językami. – Tłumaczyła koncepcje wystawy Anna Grunwald.
Wystawa wskazuje również na różnorodne sposoby podróżowania i związane z nimi pojęcie odległości. „Ludzkość podróżuje od zarania dziejów. Przemieszczanie się z miejsca na miejsce nie było kiedyś tak łatwe jak dziś. Wiele wynalazków zmieniło nasze wędrownicze życie i świat się nieco skurczył – możemy być w ciągu doby na drugim końcu świata” – piszą organizatorzy.
Sama ekspozycja została pomyślana tak, by zarówno dorośli, jak młodsi odwiedzający mogli skupić wzrok na szczegółach, niekiedy niecodziennych, dziwnych. W przestrzeni ekspozycji znajdą się obiekty z kolekcji PME, scenografia zawiera także interaktywne elementy do samodzielnego testowania.
- Poznanie bezpośrednie jest wspólne dla każdego człowieka, a dziecko chłonie to najbardziej – mówił Robotycki. – Choć dziecko może nie zauważyć rzeczy wynikających z pewnych doświadczeń i kompetencji, jak stół przypominający linie izobaryczne, zauważy z pewnością wiele szczegółów i zacznie zadawać pytania: „dlaczego?”.
- Poprzez opisy zwracamy uwagę odbiorców na pewne zagadnienia. Nie są o do końca opisy dotyczące konkretnych obiektów. Pojawiają się też pytania: „czy zauważyłeś?”, „czy zwróciłeś uwagę?”. W taki delikatny sposób chcemy przykuwać uwagę do pewnych nie do końca oczywistych zagadnień – mówiła Anna Grunwald. – Chcieliśmy by nasza wystawa była familijna, a więc łatwa w obsłudze. Opracowaliśmy także broszurę, która jest rodzajem mapy-przewodnika po wystawie.
Wystawa „To tu, to tam” jest niezwykłą podróżą przez 7 tematycznie zaplanowanych pomieszczeń Muzeum dla Dzieci, dzięki czemu najmłodsi i starsi zwiedzający przekonają się jak być uważnymi turystami i dzielnymi podróżnikami! Podczas wędrówki przez wystawę na zwiedzających czekają zagadki i zadania, a ciekawostki dla najmłodszych będą niekiedy zaskoczeniem także dla dorosłych! Wystawa potrwa do 31.12.2022 r.
Państwowe Muzeum Etnograficzne szykuje także kilka świątecznych niespodzianek. To warsztaty z twórczyniami ludowymi, skierowane do rodzin oraz dorosłych. Szczegóły znajdują się na stronie internetowej Muzeum.
Do tego w programie:
- Relacja z Bukowiny Tatrzańskiej, gdzie odbyły się 15. Spotkania Muzyk Podhalańskich „Dziadońcyne Granie”. Kapele w archaicznym, trzyosobowym składzie zaprezentowały swoje umiejętności, zapewniając słuchaczom różnorodność interpretacji melodii podhalańskich! Spotkania Muzyk Podhalańskich nie mają charakteru konkursu, jednak Komisja Artystyczna złożona z muzykantów i etnomuzykologów przyznaje nagrodę honorową „Dziadońcyn smycek”. W tym roku otrzymała ją muzyka Bartłomieja Koszarka – muzykanta, skrzypka prymisty, a jednocześnie Dyrektora Bukowiańskiego Centrum Kultury
06:31 [ PR2]PR2 (mp3) 11 grudzień 2021 07-50-01 Poranek Dwójki.mp3 15. Spotkania Muzyk Podhalańskich „Dziadońcyne Granie” (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Niespodzianka muzyczna z Senegalu! Kuba Borysiak mówi o senegalskiej kulturze muzycznej i festiwalu Blues Du Fleuve zainicjowanym przez najbardziej znanego muzyka Senegalu - Baabę Maala
06:06 [ PR2]PR2 (mp3) 11 grudzień 2021 08-11-37 Poranek Dwójki.mp3 O Senegalskiej kulturze muzycznej i festiwalu Blues Du Fleuve mówi Kuba Borysiak (Dwójka/Poranek Dwójki)
Baaba Maalm Oresident Lebous i Mansur Seck na festiwalu w Podor.
Podor to małe miasto położone nad rzeką Senegal w regionie Saint-Louis na granicy z Mauretanią. Dawniej należało do kolonii francuskiej, dziś zamieszkiwane jest przez około 10 tys. mieszkańców. W Podor urodził się Baaba Maal, który wbrew swojemu ojcu - rybakowi - postanowił poświęcić się muzyce, w czym wspierała go część rodziny spokrewniona z gawlo, czyli griotami w lokalnym języku. Mieszkańcy Podor to członkowie fulani, nomadycznego plemienia, jednego z największych grup etnicznych regionu Sahelu i północnej Afryki.
W roku 2006 w Podor Baaba Mal, który zawsze podkreśla swoją przynależność do lokalnej kultury i kultury fulbe, postanowił zainicjować festiwal Blues Du Fleuve. Jego główną ideą jest zwrócenie się ku swojej społeczności i promocja młodych talentów z regionu. Od kilku lat jest to jedyny taki festiwal w Senegalu. Występują na nim gwiazdy muzyki z Mali, Gambii Gwinei, Burkina Faso i Senegalu, a obok nich młodzi artyści z regionu Saint-Louis.
- Relacja z trwającego w Lublinie 31. Międzynarodowego Festiwal Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe”
07:32 [ PR2]PR2 (mp3) 11 grudzień 2021 08-37-21 Poranek Dwójki.mp3 Relacja z 31. edycji Mikołajek Folkowych (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Rozmowa o najnowszej płycie zespołu śpiewaczego Dziczka pt. „Pąć”
09:05 [ PR2]PR2 (mp3) 11 grudzień 2021 09-18-12 Poranek Dwójki.mp3 O nowej płycie "Pąć" zespołu Dziczka mówią członkinie grupy (Dwójka/Poranek Dwójki)
Słuchaliśmy:
- Antonín Dvořák Humoreska op. 101 nr 7, Poco Lento e grazioso, wyk. Daniel Barenboim (fortepian) (2:47)
- Dobranotch Bayatilar (5:03)
- George Gershwin The Man I Love, wyk. Claron McFadden (śpiew), Anima Eterna, Jos Van Immerseel (dyr.) (4:35)
- Alban Claudin Sunken Dreams, wyk. Esther Abrami (skrzypce), Alban Claudin (fortepian) (3:00)
- Vedat Yıldırım & Cansun Küçüktürk Yol Şahit (4:46)
- Amira Medunjanin Čula jesam da se dragi ženi (3:07) (utwór z playlisty „Bałkany” Aleksandry Tykarskiej na naszym profilu Spotify!)
- Peter Maxwell Davies The Yellow Cake Review, I. Farewell to Stromness, aranż. na skrzypce i orkiestrę Rosemary Furniss, wyk. Orchestra of the Swan, David le Page (dyr.) (5:03)
- Józef Władysław Krogulski, Oktet fortepianowy d-moll op. 6, III. Menuetto. Pie presto. Trio. Allegro, wyk. Zofia Neugebauer (flet), Adrian Janda (klarnet), Maria Machowska (skrzypce), Kamil Staniczek (skrzypce), Mateusz Doniec (altówka), Magdalena Bojanowicz (wiolonczela), Agata Bąk (wiolonczela), Tomasz Januchta (kontrabas), Jakub Kuszlik (fortepian) (4:21)
- Anton Rubinstein Pieśń „Mne rozan žalobno skazal” z cyklu „Pieśni perskie”, wyk. Hamish McLaren (śpiew), Matthew Jorysz (fortepian) (2:01)
- No Blues Farewell Shalabiye (3:41)
- Wolfgang Amadeusz Mozart Aria „Deh, non varcar quell’onda” z recytatywu i arii „Ah, lo previdi!”, wyk. Cecilia Bartoli (śpiew), Kammerorchester Basel, Muhai Tang (dyr.) (4:18)
- Dziczka Ty moj Boh (2:52)
- Hainides To Kapileio (5:01)
- Robert Nathaniel Dett Magnolia Suite, V. The Place Where The Rainbow Ends, wyk. Lara Downes (fortepian) (6:02)
- Edward Grieg Pieśń „Spotkanie” z cyklu Haugtussa op. 67, wyk. Lise Davidsen (śpiew), Lief Ove Andsnes (fortepian) (4:29)
- Dziczka Szczasływaja taja put (4:01)
- Pallett Waltz no. 1 (5:04)
- Gabriel Fauré Trzy romanse bez słów op. 17, III. Andante moderato, aranż. na kwintet dęty Stefan Schröter, wyk. Reeds in Motion (2:12)
- John Field Nokturn B-dur, H. 37, wyk. Magdalena Hoffmann (harfa) (2:57)
- Barcelona Gipsy Klezmer Orchestra & Nihan Devecioglu Dut Ağacı (5:49)
***
Data emisji: 11.12.2021
Godzina emisji: 9.30
