Maria Konopnicka - ciekawsza, niż myślimy

- Celem naszych badań było pokazanie wielostronnego portretu Konopnickiej. To jest portret wielokrotny, okazuje się, że Konopnicka ma wiele twarzy, jest: poetką, tłumaczką, reporterką, krytyczką, podróżniczką, dramaturżką - jakby niektórzy powiedzieli - i przede wszystkim, fascynującą kobietą i matką - stwierdziła w "Poranku Dwójki" prof. Maria Jolanta Olszewska. Sięgnęliśmy po publikację "Konopnicka - raz jeszcze" pod redakcją naszej rozmówczyni.

Karoli & Pusch. Fotografia Teatrów Rządowych, Maria Konopnicka, pisarka, portret, 1882-1890, Muzeum Narodowe w Krakowie

Foto: Domena publiczna/CC0

Była nie tylko poetką i pisarką dla dorosłych i dzieci, lecz także zajmowała się m.in. krytyką literacką i tłumaczeniem z kilku języków obcych. Jej twórczość odznaczała się wnikliwą obserwacją krajobrazów, mieszkańców i kultury odwiedzanych miejsc w Europie, czemu autorka dawała wyraz w literackich impresjach, reportażach i korespondencji.

Tom poświęcony Marii Konopnickiej w 180. rocznicę jej urodzin gromadzi artykuły i eseje badaczy zajmujących się twórczością pisarki. Zaprezentowane spektrum interpretacji wybranych dzieł, ich recepcji i edycji, odpowiada wielości zainteresowań kulturowych i społecznych autorki.

Zepchnięta do rangi poetki drugorzędnej

Przyczynkiem do popularyzacji i analizy twórczości Konopnickiej był, jak podkreśliła prof. Olszewska, fakt że została ona współcześnie zepchnięta do rangi poetki drugorzędnej, poetki jednego wiersza. - "Rota" według niektórych, ma być najbardziej grafomańskim wierszem w literaturze Polski - mówiła badaczka. - Jeżeli ktoś przeczyta taki epitet, to go całkowicie do Konopnickiej zniechęci. W tej pracy staraliśmy się przywrócić jej godne miejsce na tyle, na ile było można w obrębie jednego tomu, który i tak jest dosyć opasły.

Biografia jak serial

- Jej biografia zasługuje na serial albo film biograficzny, dlatego że jest to biografia bardzo złożona, pełna pęknięć, niedomówień, ale też i pełna tragizmu - opowiadała prof. Olszewska. - Zaczyna się w sposób tragiczny, dlatego że małej Marii umiera matka. Jest osierocona, wychowuje ją ojciec, który jest kostyczny (złośliwy - przyp. red.).

Jedną z tajemnic życia poetki jest data jej urodzenia. - Tak jak Zapolska, po prostu się odmładzała. Badacze ustalili różne niedopowiedzenia w jej biografii - podkreśliła nasza rozmówczyni. 

Miłośniczka sztuki

- Twórczość Konopnickiej jest bardzo różnorodna. To, co jest do odkrycia, to nie tylko wiersze społeczne i narodowe, które są znane - zaznaczyła badaczka. - Dziedziną, do której warto sięgnąć, którą warto zbadać w jej twórczości są powinowactwa pomiędzy jej poezją a sztuką, sztukami malarskimi i muzyką. Na malarstwie i na muzyce Konopnicka znała się doskonale. Zostały zachowane notatki, które robiła w Krakowie w muzeum na temat sztuki włoskiej. Jej przewodnikiem po sztuce włoskiej był Józef Kremer, ale też Teofil Lenartowicz, który uczył ją jak patrzeć, jak czytać dzieła sztuki. To zaowocowało.

Posłuchaj

17:04 Poranek Dwójki Konopnicka 15 luty 2023 08_36_01.mp3 Prof. Maria Jolanta Olszewska o Marii Konopnickiej (Poranek Dwójki)

 

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadził: Paweł Siwek

Gość: prof. Maria Jolanta Olszewska

Data emisji: 15.02.2023

Godzina emisji: 9.35

uk