Doskonale widać i słychać to w wioskach i koloniach wokół miasteczek Rio Claro i Mallet. To właśnie w Mallet rozpoczął się wczoraj III Festiwal Tradycyjnej Muzyki Polskiej, skupiający lokalną Polonię i potomków osadników. W tym roku w okolicach Mallet oraz na festiwalu pojawiła się Magda Tejchma wraz z polskimi muzykami (Maria Stępień, Mateusz Kowalski) i członkami fundacji Muzyka Zakorzeniona.
Co ja wim, nie powim
Co pod borem wiszi
Czerwone jabłuszko dla naszej Marysi…
- Teraz jesteśmy w cmentarzu IV kolonii. Ja mam 66 lat. ten cmentarz pewnie starszy jest. Pojadziem IV kolonią na spacer. Odwiedzimy Tyskich, muzykę, jak to mówią, i później pojadziem do Błaszczyków i do Kurzydowskich – opowiada José Roberto Błaszczyk, mieszkaniec IV kolonii i przewodnik Magdaleny Tejchmy.
- Prawie tak samo każdy dostawał ziemię. Wyznaczone było. Majże menus pewno 10 akrów każdemu je. Tu mieszkał Ostrowski. Z tej strony Sawa, tutej Książkiewicze mieszkali. Tutaj Karolkewycz. Ale on muzykant był najlepszy, Karolkewycz Bronek – tłumaczy dalej nasz przewodnik.
Przodkowie rodziny Kurzydłowskich z Kolonii IV k. Mallet
Repertuar Polaków w Brazylii jest szeroki i zróżnicowany. Piosenki biesiadne przeplatają się z religijnymi. Widoczny na zdjęciu z domowym ołtarzem Elió Tyski wyśpiewuje: Gwiazdo ślicna, wspaniała | Cęstochowska Maryja…
Elió Tyski i jego domowy ołtarz
Zaś z innych ust popłynie:
A w sobotę rano ojciec przepił siano
Przepił ojciec, przepił ja
Przepialiśmy obydwa…
Kaua Vitorio Komar Michalczuk ma 14 lat. Gra na skrzypcach. Nauczył się sam, z drobną pomocą starszych polskich muzykantów.
- Bardzo lubię grać. Tutaj nie ma takiej nauki, ale ja chcę grać! – mówi młody skrzypek. Wtóruje mu Alison Kaua Kurzydłowski, grający na akordeonie. Szesnastolatek kultywuje polską kulturę, zarazem traktując ją jako lokalne dziedzictwo kulturowe.
Clemente Kurzydłowski przedstawił się jako Klimek:
- Mam 70 lat. Od mała to się wychowałem na drugim szakrze. A potem z ojcem przyszlim tutaj. Tutaj zaczęli my robić w polu, wybudowalim chałupę i tak do tej pory…
Kapela Błaszczyków z Kolonii IV: (od prawej) Feliciano Błaszczyk - I skrzypce, Augusto Jose Gabryelczyk - II skrzypce, Janek Błaszczyk (syn Feliciano) - bębenek, Joao Błaszczyk (brat Feliksa) - basy
- Jesteśmy właśnie w siedzibie zespołu Mazury, gdzie zaraz będziemy mieć warsztaty tradycyjnej muzyki ludowej Polski. Tutaj w Mallet mamy jeszcze zachowaną taka kultura ludowa. Muzykanci spotykają się od czasu do czasu, śpiewają. Są osoby, które lubią taka kultura, zachowują ją. I musimy zachować ją razem - mówi Lucas Antunes Dos Santos, kierownik zespołu folklorystycznego Mazury i współorganizator festiwalu muzyki polskiej. W tym roku festiwal gości polskich muzyków. – Festiwal trwa trzy dni. Dziś mamy otwarte warsztaty. A Jutro jeszcze wszyscy będą grać swoją muzykę. Pierwszy raz mamy kapelę ludową z Polski!
Dziękujemy naszym rozmówcom, muzykom i śpiewakom: José Roberto Błaszczyk, Edson i Elió Tyski, Kaua Vitorió Komar Michalczuk i Alison Kaua Kurzydłowski, Klimek (Clemente) Kurzydłowski, Lucas Antunes Dos Santos, Dirceu Kiełtyka
To nie jedyna relacja z odwiedzin Polaków w Brazylii! Wraz z Magdaleną Tejchmą zapraszamy po więcej materiałów z podróży do stanu Parana już w nowym roku.
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Materiał: Magdalena Tejchma
Data emisji: 2.12.2023
Godzina emisji: 8.10
