Ekosystem ludowy, czyli kobiety i rośliny w folklorze polskim

Ostatnia aktualizacja: 18.10.2024 10:00
Pierwsze wydanie tej książki sprzedało się na pniu. Co przyciągnęło do niej czytelników, nie tylko studentów i badaczy? Praca Sary Orzechowskiej „Kobiety i rośliny w folklorze polskim” wskazuje na nierozłączność ludzi i bytów nie-ludzkich, w tym flory. To także opowieść o życiu wiejskich kobiet poprzez roślinne kody, które autorka obnaża przed czytelnikiem.
Fragment okładki książki Sary Orzechowskiej Kobiety i rośliny w folklorze polskim
Fragment okładki książki Sary Orzechowskiej "Kobiety i rośliny w folklorze polskim"Foto: wyd. naukowe Scholar

„Kobiety i rośliny w folklorze polskim” to praca Sary Orzechowskiej, etnobotaniczki, folklorystki, kulturoznawczyni, fitoterapeutki. Autorka przeciwstawia się opozycji człowiek-natura, wskazując na ponowne zwracanie się ludzi w stronę natury: „Można zaryzykować stwierdzenie, że w kwestii postrzegania relacji ekologicznych zatoczyliśmy koło […] ponownie «odkrywamy» relacje międzygatunkowe tworzące sieci oddziaływań. Słowo «relacja», odnoszące się już nie tylko do związków międzyludzkich, lecz także do wzajemnego wpływu roślin i ludzi na swoje losy jest używana przez coraz szersze grono badaczy”.

Książka powstała na podstawie doktoratu Orzechowskiej, pisanego pod kierunkiem prof. Violetty Wróblewskiej. Jak wspomina profesor: „Autorka w swojej rozprawie demoluje dotychczasowe myślenie o ziołach w ludowych bajkach i pieśniach, wykazując, że nie są takie niewinne, jak dotychczas sądzono. Orzechowska dowodzi, że to nie tylko symboliczne znaki różnych stanów i sytuacji w życiu kobiety, ale też swoiste aktanty w teatrze sieci. Mają moc, siłę sprawczą i niejednokrotnie ratują nie tylko dziewczęta z opresji. Polecana do ludoznawczej biblioteczki książka w rzeczywistości opowiada o blaskach i cieniach życia wiejskich panien, mężatek, wdów, jak też o tym, co zostało nam z zielarskich tradycji”.

Praca Orzechowskiej została nagrodzona w konkursie „Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość im. prof Jerzego Wilkina”. Autorka prezentuje miejsce roślin, kwiatów i ziół w polskiej (i wschodniosłowiańskiej) kulturze ludowej w perspektywie kulturowo-ekologicznych sieci relacji: kobieta – roślina. Symbolika i zastosowanie roślin analizowane są w ścisłym związku z miejscem kobiet w życiu społecznym i rodzinnym wsi, a także w systemie wierzeń i obyczajów.

Spotkanie z dr Sarą Orzechowską – Gościnią Poranka – około godziny 9.25.

Ponadto:

7.20 informacje o wydarzeniach etno-kulturalnych,

7.50 W cyklu Historia Polskiego Folku, Wojciech Ossowski opowie o greckich artystach w Polsce,

8.10 Z Martą Szymankiewicz przysłuchamy się odgłosom redyku w Szczawnicy,

8.20 Piotr Dorosz zda relację z Ogólnopolskiego Seminarium „Kultura ludowa w Polsce – teraźniejszość i przyszłość, problemy i doświadczenia” w Celejowie koło Kazimierza Dolnego,

8.30 Kwartet Oberkas Travel i mistrzowie oberka, czyli dawne obery w nowej interpretacji przedstawi Aleksandra Tykarska,

8.50 W cyklu Nasze Niematerialne: Krakowska koronka klockowa,

9.10 Na rozmowę z katalońskim duetem Tarta Relena zaprasza Ula Nowak

***

Na folkowy Poranek Dwójki w sobotę (19.10) od godz. 7.00 zaprasza Aleksandra Stec.


mg