„Batikara. Fantastyczna Józefa Kogut” to wystawa w Muzeum Etnograficznym w Krakowie, która przypomina niezwykle barwną i różnorodną twórczość tej artystki. To pierwsza okazja, by zobaczyć całą spuściznę Józefy Kogut, przechowywaną w krakowskim Muzeum Etnograficznym.
Blisko 200 dzieł sztuki – zachwycających ornamentów i obrazów na tkaninach, drewnie, papierze. Do tego fotografie, szkice, notatki, listy. Świadectwa życia artystki przekonanej o wartości swojej sztuki.
W folkowym Poranku Dwójki o artystce i wystawie opowiadają kuratorki: Dorota Majkowska-Szajer, Justyna Matwijewicz oraz Katarzyna Piszczkiewicz.
>>> Posłuchaj rozmowy w audycji Folkowy Poranek Dwójki
Józefa Kogut (1902-1979) to mistrzyni sztuki użytkowej i rzemiosła artystycznego. Adeptka legendarnej pracowni batiku Antoniego Buszka, w której – na wzór słynnej École Martine Paula Poiret – tworzenie nowych motywów dekoracyjnych powierzano nastolatkom. Członkini Stowarzyszenia Warsztaty Krakowskie, które do dziś pozostaje ikoną ruchu odrodzenia polskiej sztuki na początku XX wieku, m.in. za sprawą wielkiego sukcesu na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w Paryżu w 1925 roku. Józefa Kogut zdobyła na tej imprezie medal i Grand Prix, za batiki na drewnie i tkaninie.
Pomimo zmiennych kolei losu, kryzysów, zmian ustrojowych, pozostała wierna sztuce dekoracyjnej, niezmienna w swoim stylu. Po II wojnie światowej jej dzieła zasilały m.in. ekskluzywną ofertę zagranicznych sklepów Cepelii w Brukseli i Nowym Jorku. Dowodem inspiracyjnej siły twórczości Józefy Kogut są prace współczesnych artystów. Kinga Klisz, Igor Kłaczyński, Elina Pyrohova i Ewa Woźniak zostali zaproszeni do współtworzenia wystawy, która została pomyślana jako przestrzeń nie tylko do podziwiania, ale też doświadczania i tworzenia.
Wystawę Batikara. Fantastyczna Józefa Kogut można zwiedzać do 30 sierpnia 2026 roku w Domu Esterki.
Wernisaż wystawy Batikara. Po lewej Monika Dudek - dyrektorka MEK, na drugim zdjęciu: Dorota Majkowska-Szajer jedna z kuratorek, fot, Marcin Jędrysiak
Ponadto w audycji:
- Pająki ludowe, które od dawna były elementem dekoracyjnym wykorzystywanym zwłaszcza w okresie Bożego Narodzenia, wykonane z różnorodnych materiałów – od słomy, przez papier, po pióra i nici – wciąż zachowują swoje miejsce w polskiej tradycji. Wiele z nich posiada głęboki symbolizm, który ma na celu zapewnienie domowi pomyślności, zdrowia i ochrony przed złymi duchami. Z Katarzyną Kraczoń - autorką książki „Pająki” rozmawia Mariana Kril.
>>> Posłuchaj
- Projekt „Tkackie piksele” to nowa inicjatywa Karoliny Radulskiej, jednej z najmłodszych przedstawicielek Janowskiego Ośrodka Tkackiego. Młoda rzemieślniczka jest ceniona w kraju i na świecie, jej prace były prezentowane m.in. przy okazji Biennale w Wenecji. W nowym projekcie przedstawia tkaniny dwuosnowowe inspirowane grami komputerowymi z lat 80. i 90. Z artystką rozmawia Maria Czok.
>>> Posłuchaj
Tradycyjne tkaniny Podlasia. Dowiedz się więcej >>>
- O wyjątkowej tradycji szopkarskiej w Krakowie i corocznej wystawie szopek w Muzeum Krakowa w Pałacu Krzysztofory Małgorzacie Niecieckiej-Mac opowiada Małgorzata Niechaj.
>>> Posłuchaj
W 1937 roku odbył się pierwszy konkurs szopkarski w Krakowie. Dowiedz się więcej >>>
Słuchaliśmy:
7.07 Kapela Brodów - Krakowiak łajdak (2:43)
7.11 Werchowyna - Oj tam iz za hory (3:55)
7.20 Elodie Vignon - Danse Tarantelle Styrienne (5:51)
7:27 Michalis Andronikou, Giorgos Mastrogiannopoulos, Elektra Kerali, Panos Megarchiotis - The Clouds I admire (2:26)
7.32 Mike Marshall, Edgar Meyer, Bela Fleck - Contrapunctus XIII from the Art of Fugue BWV 1080 (7:00)
7.44 JS BACH, Raphael Pichon, Ensemble Pigmalion - Mass in B major, BWV 232 I Missa Kyre Gloria no 12 Cum Sancto Spiritu (3:36)
7.54 Mayam Chemirani, Sylvain Barou, Bijan Chemirani, Keyvan Chemirani - Baman Sanama (5:04)
8.06 Ludwig van Beethoven - Trio fortepianowe nr 5 D-dur op.70 nr 1 cz. I Emanuel Ax (p) + Leonidas Kavakos (viol) + Yo-Yo Ma (cello) (10:50)
8.11 Ranil y Su Conjunto Tropical - Galaxia Tropical Analog Africa No.43 - Bahia (3:04)
8.20 Isbrytaren, Rydvall Mjelva - Vid Stormyren Polska (3:49)
8:26 Eliseo Parra - Jota segoviana (2:13)
8.29 Werchowyna, Kak nad jarom (3:36)
8.40 Rachele Andriolo, Rocco Nigro - Tarantella del Gargano (5:44)
8.51 Chief Adjuah - Diaspora (5:49)
9.08 Carolina Chocolate Drops - Cornbread and butterbeans (3:10)
9.22 Charu Suri, John Patitucii, Steve Gadd, Berta Moreno, Charlie Sabach - Bourbon Street Stroll -Raga Hemant 4:14
9.28 P.I. Czajkowski, Laura Lootens - Dziadek do orzechów, op 71 a, Taniec Pastuszków (2:40)
9.39 Sishnu - Zips (2:43)
9.47 Enlla - El cabal del sastre (2:49)
9.52 Orchestra Gold - Djama ko 5:12
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadziła: Małgorzata Nieciecka-Mac
Data emisji: 20.12.2025
Godzina emisji: 09.30
mg / mat. promocyjne MEK
