Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego

Ostatnia aktualizacja: 04.08.2011 15:49
Minęła właśnie 205. rocznica upadku jednej z największych potęg w dziejach Europy.
Audio

W 800 roku król Franków Karol Wielki został w Rzymie koronowany przez papieża na cesarza. Odtąd Karolingowie, dążąc do uniwersalnej władzy nad całą Europą Zachodnią, używali tytułu cesarza rzymskiego.

Ale od czasów Ottona I również większość władców niemieckich zaczęła używać tego tytułu.

W 1806 roku, po bitwie pod Austerlitz, Franciszek II Habsburg został przymuszony przez Francuzów do rozwiązania Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego i zrzeczenia się godności cesarza.

Primus inter pares

Imperium Karola Wielkiego w szczytowym okresie świetności zajmowało tereny dzisiejszej Francji, Belgii, Holandii, Austrii, Szwajcarii, zachodnich Niemiec, północnych Włoch, Korsyki oraz północno-wschodnią część Hiszpanii i Baleary.

Od 911 roku, kiedy część niemiecka państwa została osierocona przez władców -potomków Karola Wielkiego, tron niemiecki przestał być tronem dziedzicznym i stał się tronem elekcyjnym. To osłabiło pozycję władcy, który musiał być wybrany przez równych sobie – kuzynów, wujków. W przypadku Ottona był to efekt działań militarnych, udanej wyprawy na Włochy.

Pełna nazwa "Święte Cestarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego" na określenie Rzeszy Niemieckiej ukształtowała się dopiero w XV w. Jednak formuła "Świętego Cesarstwa" znalazła się już w 1157 roku w aktach cesarskich.

Stany Zjednoczone Niemiec

- Rzesza Niemiecka rzeczywiście jest konglomeratem. Cesarz miał  w stosunku do swoich poddanych niewielkie prawa, w zasadzie dwa: był zwierzchnikiem arystokratów-książąt i on jedyny miał prawo tworzenia arystokracji. Jego pozycja zależała od tego, z jakiej dynastii się wywodził – opowiada prof. Tadeusz Cegielski, historyk idei i kultury. Niektórzy historycy ów państwowy twór nazywali republiką, inni – federacją książąt, przed rewolucją francuską funkcjonowało określenie "Stany Zjednoczone Niemiec".

 W 962 roku Otton I koronował się na króla Włoch oraz na cesarza. – Cesarz to tytuł, a nie władza. W tej tytulaturze nie chodzi o naród w sensie etnicznym czy kulturowym, a w sensie politycznym – przekonuje historyk.

Cesarstwo i Rzeczpospolita 

Co interesujące, można mówić o wzajemnym wpływie Świętego Cesarstwa Niemieckiego i Rzeczpospolitej. - Z różnych zupełnie powodów te dwie wielkie monarchie: rzymsko-niemiecka i polsko-litewska, w miarę upływu stuleci przeżywały wielki kryzys. W XVIII w. jako państwa zaczynały coraz gorzej funkcjonować i zostały formalnie przyporządkowane różnym sąsiadom – opowiada prof. Cegielski. W przypadku Rzeszy zaważyła na tym wojna trzydziestoletnia i zawarty po niej pokój westfalski, zaś w przypadku Rzeczpospolitej sytuację przypieczętował I rozbiór Polski. 

Upadek imperium

 - Od początku XVIII wieku zanosiło się na rozbiór, likwidację Rzeszy. Książęta niemieccy wpadli w panikę, że śladem Rzeczpospolitej Austria i Prusy zabiorą sobie terytoria saskie czy bawarskie – opowiada prof. Cegielski. Gdy najważniejsi władcy niemieccy poszli za Napoleonem, Rzesza straciła rację bytu – Habsburg, cesarz Franciszek II, odesłał koronę do skarbca i na miejsce Cesarstwa Narodu Niemieckiego powołał nową strukturę, którą nazwał Cesarstwem Austrii. Koronował się jako Franciszek I. 6 sierpnia 1806 roku upadło Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy, jaką z prof. Tadeuszem Cegielskim przeprowadziła w "Klubie Ludzi Ciekawych Wszystkiego" Hanna Maria Giza.

Czytaj także

Jak Cyryl i Metody dali Słowianom pismo

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2011 12:12
Wraz z wejściem Bułgarii do Unii Europejskiej cyrylica stała się nowym alfabetem używanym we wspólnocie. Warto więc poznać jego źródła i historię.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ile masz lat, Europo?

Ostatnia aktualizacja: 09.07.2011 18:12
Archeolodzy pracujący pod kierunkiem Jasena Bojadżijewa odnaleźli na ogromnym, zajmujacym 10 hektarów, obszarze pozostałości miasta z 4700-4600 pne. Stanowisko to znajduje się w miejscowości Junacyte w pobliżu miasta Pazardżik w Bułgarii.
rozwiń zwiń