Willem Claesz Heda "Martwa natura". Luksus i marność

Ostatnia aktualizacja: 19.12.2021 15:30
Obraz, któremu przyglądaliśmy się w audycji, to jedna z największych i najokazalszych martwych natur Willema Claesza Hedy. Należy do typu nazywanego "luksusowe śniadanie" lub "wytworny bankiet". Nazwy te odnoszą się do przedstawionych na obrazach naczyń i dań, które były wyjątkowe i bardzo kosztowne.
Willem Claesz Heda, Martwa natura, 1635, Rijksmuseum
Willem Claesz Heda, "Martwa natura", 1635, RijksmuseumFoto: Domena publiczna

Elementy obrazu podkreślają przemijanie i marność ziemskich dóbr. Symbolem vanitas (łac. marność) nie są jednak tylko przewrócony kielich, obrana cytryna czy puste, odwrócone muszle, ale również ostentacja bogactwa holenderskich mieszczan.

Wśród luksusowych przedmiotów są pozłacany kielich z przykrywą, pozłacana tazza, wenecki szklany dzbanek na oliwę, zielony kielich, zwany reomerem, cynowy dzban, a wśród wykwintnych dań - ciasto z bakaliami, ostrygi, orzechy i wschodnie przyprawy. Wszystkie te przedmioty Heda zakomponował kunsztownie i oddał właściwości każdego z nich: blask metali, przezroczystość szkła, refleksy światła, sztywność wykrochmalonego obrusa.

Wszystko wskazywałoby na staranne studiowanie natury. Ale czy Heda miał te elementy obrazu przed oczami, czy może zestawiał kompozycję z wcześniej wykonanych rysunków i szkiców? Raczej to drugie, na wielu obrazach malarza znajdują się identyczne przedmioty, co więcej - dokładnie tak samo ułożone i z identycznymi blikami światła. Heda to mistrz wytwornego kolażu, a zarazem mistyfikacji.

Willem Claesz Heda, "Martwa natura", 1635, Rijksmuseum

Posłuchaj
14:55 2021_12_19 14_45_15_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 Willem Claesz Heda "Martwa natura" (Jest taki obraz/Dwójka) 

Czytaj także:

***

"Jest taki obraz" to audycja Michała Montowskiego z udziałem historyk sztuki dr Grażyny Bastek. Wprowadza nas ona w tajniki swojej dyscypliny, przedstawiając znane dzieła sztuki - okoliczności ich powstania, tajemnice warsztatowe autorów i często niejednoznaczne interpretacje.

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek (historyk sztuki)

Data emisji: 19.12.2021

Godzina emisji: 14.45

Czytaj także

Kerkinterieurs, czyli portret kościoła

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2020 18:17
Pieter Saenredam był "portrecistą" kościelnych wnętrz, bodaj najlepszym wśród malarzy uprawiających w siedemnastowiecznej Holandii gatunek kerkinterieurs. Jego dzieła nie były architektonicznymi fantazjami, lecz - co najwyżej - nieco "podrasowanymi" dokumentacjami istniejących budowli.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Madonna z kanonikiem van der Paele". Obraz, który miał być przepustką do raju

Ostatnia aktualizacja: 15.08.2021 15:00
W audycji mówiliśmy o płótnie, które brugijski kanonik Joris van der Paele zamówił w 1434 roku u najwybitniejszego niderlandzkiego artysty swoich czasów – Jana van Eycka.
rozwiń zwiń