Joanna Szczepkowska: przygotowuję się do "Ballad" jak pianista do grania Chopina

Wieczór "Dzikie ballady Adama M." powstał z myślą o uczniach szkół ponadpodstawowych i ostatnich klas szkół podstawowych. Jest to wyjątkowe spotkanie z balladami Adama Mickiewicza, podczas którego Joanna Szczepkowska wprowadza młodych widzów w świat romantyzmu i klimatów z dawnych wierzeń. 

Joanna Szczepkowska

Foto: Mateusz Wlodarczyk/Forum

• "Dzikie ballady Adama M." to spotkanie z poezją Adama Mickiewicza w recytacji Joanny Szczepkowskiej.
• Premiera spektaklu odbyła się w roku 2017 w Szczebrzeszynie.
• Jak mówi aktorka, założeniem spektaklu było "wziąć z ballad to, co pierwotne", to, co łączy się "ze starosłowiańską muzyką, z wierzeniami i podaniami pogańskimi".

Premiera przedstawienia odbyła się w roku 2017 w synagodze w Szczebrzeszynie; od tego czasu wieczór uległ ewolucji.

Wierzenia i podania pogańskie

- Założeniem spektaklu było wziąć z ballad to, co pierwotne - mówi Joanna Szczepkowska na antenie Programu 2 Polskiego Radia. - Czyli to, co łączy się z tymi wątkami w balladach, które nie kojarzą nam się z Chopinem i epoką romantyzmu, ale ze starosłowiańską muzyką, z wierzeniami i podaniami pogańskimi. Wyobraziłam sobie, że będzie mi towarzyszył ktoś, kto umie grać na prastarych instrumentach. Ktoś taki się znalazł, ale nie dojechał do Szczebrzeszyna - mówi aktorka. Muzyka zastąpił nauczyciel z Podlasia, który grał na tego rodzaju instrumentach, nie miał jednak doświadczenia scenicznego. Premiera się udała, ale podczas jednego z kolejnych spektakli akompaniator tak się zasłuchał, że zapomniał, by grać. Spektakl przerodził się w ten sposób w wieczór przy ognisku. 

Posłuchaj

14:43 PR2 2022_09_14-16-30-03-szcz.mp3 Joanna Szczepkowska o wieczorze "Dzikie ballady Adama M." (Wybieram Dwójkę)

"Moi rówieśnicy czytali Marqueza, a ja Mickiewicza"

Joanna Szczepkowska, jak przyznaje, fascynuje się twórczością Mickiewicza od najwcześniejszych lat. - Mój ojciec, który był aktorem, uczył się "Pani Twardowskiej" kiedy miałam 3 lub 4 lata. Umiałam na pamięć ten długi poemat, zanim jeszcze umiałam składać litery - mówi aktorka. - Potem zaczęłam swoje lektury od tych bardzo trudnych poematów, bo mnie to wciągnęło. Później, w liceum, byłam prawdziwą wielbicielką Mickiewicza. Można sobie wyobrazić, jaka była to samotność, gdy moi rówieśnicy czytali Marqueza, a ja Mickiewicza - wspomina.

"To cała praca nad sobą, praca psychologiczna"

Recytując dziś ballady Mickiewicza, aktorka stara się, jak mówi, zapomnieć, "że napisał je wieszcz". - Staram się zapomnieć, że to jest jakaś doniosła sprawa, [pamiętać - red.] tylko, że to są po prostu opowieści: ludowe, dość straszne - mówi. - Staram się to opowiadać, oczywiście nie gubiąc wiersza, bo cała rzecz jest w pulsacji tych poematów - opowiada aktorka.

Ta forma recytacji nie przychodzi jednak naturalnie. - To cała praca nad sobą, praca psychologiczna, żeby zapomnieć, że są to wielkie poematy, ale też praca techniczna. Do "Ballad" przygotowuję się tak jak pianista do zagrania utworów Chopina: nie mógłby usiąść i zagrać, gdyby nie ćwiczył codziennie - precyzuje.

Czytaj także: 

• Adam Mickiewicz. Życie romantyka
• Maria Janion o tym, jak romantyzm dokonał wyzwolenia wyobraźni

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Joanna Szczepkowska (aktorka, pisarka, felietonistka)

Data emisji: 14.09.2022

Godzina emisji: 16.35

djr