Piotr Dumała to wybitny polski artysta: scenarzysta, animator, reżyser, scenograf, rysownik, plakacista, literat, aktor, a także pedagog. Absolwent Wydziału Konserwacji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1982), gdzie uczył się też w Pracowni Grafiki Filmowej prof. Daniela Szczechury - współtwórcy polskiej szkoły animacji, również laureata nagrody Smoka Smoków.
Piotr Dumała uprawia animację autorską, a także użytkową (czołówki festiwali i programów telewizyjnych, reklamy, klipy muzyczne). Współpracował przy realizacji spektakli teatralnych Romana Polańskiego i Grzegorza Jarzyny. Zajmuje się również rysunkiem prasowym, projektowaniem okładek książek oraz plakatem teatralnym i filmowym. W animacji posługuje się tradycyjną kreską i technikami komputerowymi, a także – wymyśloną przez siebie – metodą płytek gipsowych. Często inspiruje go literatura (Franz Kafka, Fiodor Dostojewski). Laureat kilkudziesięciu nagród festiwalowych, m.in. w Bilbao, Espinho, Huesce, Mannheim, Montrealu, Oberhausen, Ottawie, Zagrzebiu.
Twórczość Dumały niemal od początku była związana z Krakowskim Festiwalem Filmowym. W bogatej kolekcji festiwalowych trofeów artysty, kilkanaście pochodzi z Krakowa, m.in.: między innymi Piotr Dumała dwukrotnie otrzymywał Złotego Smoka – za "Łagodną" w 1985 i za "Ściany" w 1988 roku, Brązowego Lajkonika w 1989 za "Wolność nogi", Brązowego Smoka i Nagrodę FICC za "Franza Kafkę" w 1992 oraz Srebrnego Lajkonika (2014) za "Hipopotamy". Przyszła pora na zasłużonego Smoka Smoków.
Jako że to od Krakowa rozpoczęła się moja kariera filmowa, pozostał w mojej wyobraźni jako miejsce nadziei, marzeń, spotkań z reżyserami - przeżyć jakie ekscytowały młodego filmowca. Festiwal krakowski jest chyba przede wszystkim festiwalem mojej młodości. Tak więc ta nagroda teraz daje jakieś dziwne poczucie spojrzenia na nią z odwrotnej perspektywy - wspomina Piotr Dumała.
Zawsze postrzegałem Smoka Smoków jako nagrodę dla kogoś na podsumowanie wielkiego dorobku, długich lat nieustających dokonań na polu sztuki filmowej i to filmu krótkometrażowego. Mój pierwszy profesjonalny film animowany "Lykantropia" powstał rzeczywiście dawno, w 1981 roku, czyli dokładnie 40 lat temu, ale właściwością czasu jest względność. Reżyserzy obdarowywani nagrodą Smoka Smoków wydawali mi się w tamtych czasach jakimiś świętymi. Ja zaś byłem niczym majtek, który nawet nie marzył, by mógł stać się kiedyś kapitanem. Więc owszem, dostaję teraz rangę kapitana i może jest to dobry moment, by zamknąć w ten sposób pewien rozdział. Ale pozostaję jednocześnie w poczuciu znajdowania się w połowie drogi, nawet gdyby miało się okazać, że to, co robię teraz jest nie żadnym środkiem drogi, lecz jej finałem - dodaje artysta.
Dla mnie film to jest okienko, przez które zaglądamy do jakiegoś innego świata - powiedział kiedyś Piotr Dumała i jego własna twórczość jest świetnym potwierdzeniem tej opinii - uzasadnia wybór tegorocznego laureata Smoka Smoków, przewodniczący Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, profesor Tadeusz Lubelski.
Oglądając filmy Piotra Dumały, kontaktujemy się z takim innym, niepowtarzalnym światem, mając cały czas świadomość, że czynimy to za pośrednictwem autora, który za nas przez okienko patrzy. W tym świecie – jak w marzeniu sennym - obowiązują inne reguły niż w naszym rzeczywistym: możliwe są nieoczekiwane przeobrażenia, panuje inne światło i inne tempo, do jego zrozumienia niezbędne jest poczucie humoru - tłumaczy prof. Lubelski.
Ceremonii wręczenia nagrody Smoka Smoków, tradycyjnie już będzie towarzyszyła retrospektywa twórczości laureata. W programie znajdzie się kilkanaście dzieł Piotra Dumały - zarówno pierwszych nagradzanych filmów, jak też tych najnowszych. Jak co roku, laureat poprowadzi master class otwarty dla filmowców, ale też dla wszystkich miłośników animacji.
Do Krakowa przyjedzie także Péter Forgács - ubiegłoroczny laureat Smoka Smoków, światowej sławy węgierski dokumentalista, który z powodu sytuacji związanej z rozprzestrzenianiem się koronawirusa nie mógł odebrać nagrody osobiście. Wśród wydarzeń towarzyszących w programie festiwalu znajdzie się prezentacja instalacji multimedialnej artysty - "Listy do tych co daleko", którą Forgács przygotował specjalnie na otwarcie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie w 2013 roku.
Nagroda Smok Smoków, przyznana w tym roku po raz 24., to najwyższe wyróżnienie Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, organizatora Krakowskiego Festiwalu Filmowego, jako wyraz uznania za wkład w rozwój światowej kinematografii w dziedzinie filmu dokumentalnego i animowanego. Wśród dotychczasowych laureatów znalazło się wielu znamienitych twórców m.in. Werner Herzog, Priit Pärn, Kazimierz Karabasz, Bohdan Kosiński, Bogdan Dziworski, Allan King, Albert Maysles, Jonas Mekas, Helena Trestíková, Stephen i Timothy Quay, Raoul Servais, Jerzy Kucia czy Paul Driessen.
61. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w online w dniach od 30 maja do 6 czerwca 2021 roku równolegle w krakowskich kinach i w internecie.
W czwartek (4.03) Piotr Dumała będzie gościem "Poranka Dwójki".
***
materiały pras./Krakowski Festiwal Filmowy
