- Mówiąc o kabale, należy rozróżnić dwie perspektywy - mówił religioznawca i tłumacz pism kabalistycznych Mikołaj Krawczyk. - Jedna z nich jest perspektywą akademicką, perspektywą badacza. Druga to spojrzenie żydowskie, jako że temat kabały jest ściśle związany w judaizmem. Patrząc z pierwszej perspektywy, szczególnie idąc za myślą Gershoma Scholema, kabała jest nurtem mistyki żydowskiej, który objawił się w XII-XIII w. w średniowiecznej Hiszpanii wraz z powstaniem księgi Zohar i rozprzestrzenił się w rytuale żydowskim ok. XV-XVI w. Z perspektywy żydowskiej kabała jest zaś nieodłącznym elementem judaizmu, jest fragmentem Tory przekazanym podczas objawienia synajskiego. To dopełnienie i pogłębienie znaczeń zawartych zarówno w Torze pisanej, jak i ustnej, czyli Talmudzie - tłumaczył.
Filozof i filolog Andrzej Serafin mówił, że elementem charakterystycznym dla kabały jest specyficzne połączenie konserwatyzmu i tradycyjności z rewolucyjnością. - Gdy mówimy o tradycji, musimy pamiętać, że jest ona pewnym przekazem - powiedział. - Samo słowo "kabała" również oznacza "przekaz". Tradycja ta pochodzi pierwotnie z doświadczenia czy objawienia, które stało się udziałem jakiegoś mistyka. Kabała zatem to doktryna mistyczna, która posiada pewne treści mogące prowadzić do rewolucyjności, do zachowań rewolucyjnych i transgresyjnych - dodał.
W związkuz tym, jak zwrócił uwagę Andrzej Serafin, kabała przez wieki pozostawała nauką jedynie dla wtajemniczonych. - W tej kwestii istotne jest rozróżnienie na ezoterykę i egzoterykę, czyli doktrynę tajemną, jaką ma być kabała, oraz doktrynę jawną i powszechną - mówił. - Kabała nie jest bowiem powszechnie dostępna. To, co robimy w tym momencie, jest dość specyficzne dla naszych czasów. Ujawniamy tajemnice kabały, co jest niestosownością z perspektywy samej kabały. Cóż to za tajemnica, o której można usłyszeć w radiu? - zauważył.
W audycji rozmawialiśmy także z reżyserem Adrianem Pankiem, twórcą filmu "Daas", Pawłem Chrólem, filozofem i judaistą, oraz dominikaninem o. dr. Markiem Nowakiem.
"Rozmowy po zmroku" prowadził Michał Nowak.
mc
