Konfederacja Polski Niepodległej (KPN) to polskie ugrupowanie polityczne założone 1 września 1979 przez Leszka Moczulskiego, Tadeusza Stańskiego i Romualda Szeremietiewa, nawiązujące do tradycji piłsudczykowskich. KPN był pierwszą partią o charakterze antykomunistycznym, która powstała w Europie Środkowo-Wschodniej w okresie postalinowskim.
41:16 Rzeczypospolite 2024_09_24 13-07-45.mp3 Konfederacja Polski Niepodległej - ważny element antykomunistycznej opozycji (Rzeczypospolite/Dwójka)
Partia, której celem było odzyskanie niepodległości
- Myślę, że trzeba było być zuchwałym, w pewnym sensie "szalonym". Nawet najwięksi optymiści nie zakładali, że dekadę później pojałtański porządek polityczny rozsypie się, a Polska odzyska niepodległość i wyzwoli się z sowieckiej strefy wpływów. W realiach lat siedemdziesiątych było to coś w rodzaju snu szaleńca. Rzeczywistość dogoniła marzenia Leszka Moczulskiego, który rzucił hasło odzyskania niepodległości i przedstawił analizę świadczącą o tym, że Polska na pewno będzie wolna. Jego diagnozy z 1979 roku okazały się prawdziwe - mówi doktor Grzegorz Wołek, autor pierwszej naukowej monografii KPN pt. "Szaleńcy niepodległości".
Czytaj także:
Daleko idące cele Konfederacji Polski Niepodległej
- KPN wprowadzał do sfery opozycji przedsierpniowej nową jakość. Komitet Obrony Robotników oraz Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, z którego wywodziła się część działaczy KPN włącznie z samym Moczulskim, oparły swoją taktykę na dążeniu do poszerzania sfer wolności. Domagały się przestrzegania praw wynikających z Konstytucji PRL i budowały przestrzeń wolnego słowa. Były to idee zwalczane przez reżim, bo podmywały jego fundamenty, ale na tym tle KPN był "chuliganem niepodległości" - wyjaśniał doktor Grzegorz Wołek.
- Moczulski i jego partia wprost zażądali niepodległości i wystąpienia z sowieckiej strefy wpływów. Zadeklarowali, że będą dążyć do tych celów demokratycznymi środkami, wyrzekając się przemocy. W niedemokratycznym PRL-u chcieli wygrać wybory i w ten sposób odsunąć od władzy PZPR. Był to pomysł rewolucyjny w skali całego bloku wschodniego - dodał.
"Rewolucja bez rewolucji"
Członkom Konfederacji Polski Niepodległej udało się dokonać dużo więcej, niż można było się spodziewać. Nieoficjalny program KPN stanowiła praca Leszka Moczulskiego zatytułowana "Rewolucja bez rewolucji", który ukazał się w 1979 roku na łamach czerwcowego numeru pisma "Drogi". W tym dokumencie Leszek Moczulski nazywał Polską Republikę Ludową "formą władztwa radzieckiego nad Polską".
***
Tytuł audycji: Rzeczypospolite
Prowadził: prof. Antoni Dudek
Gość: dr Grzegorz Wołek (autor pierwszej naukowej monografii KPN pt. "Szaleńcy niepodległości")
Data emisji: 24.09.2024
Godzina emisji: 13.10
IAR/PAP/zch/am