Nocne odcienie melancholii

Ostatnia aktualizacja: 22.10.2024 23:00
Melancholia. Niejednoznaczna, nieokreślona, ambiwalentna. Według Emila Ciorana cechuje ją „rozszerzanie się i próżnia, którym nie sposób znaleźć granicy”. Charles Baudelaire opisuje nią tych, „co nigdy, nigdy nie odnajdą straty”.
Melancholia  mal. Edvard Munch 1892
Melancholia / mal. Edvard Munch 1892 Foto: Muzeum Narodowe w Oslo

Na przestrzeni wieków oznaczać mogła chorobę ciała i duszy, przejaw szaleństwa i synonim depresji, dyspozycję charakteru i postawę egzystencjalną. Dla Hipokratesa, wywołana przez „melas chole” czyli czarną żółć, była jednym z czterech temperamentów, pokrewnym zimie i starości. Z kolei Arystoteles widział jej związki z wybitnym uzdolnieniem. W średniowieczu łączona była z grzechem obojętności i brakiem troski o własne istnienie, za to w renesansie dawała możliwość artystycznego natchnienia. Negowana w kulturze konsumpcji jako stan nieproduktywny i nieekstatyczny, nieobecna jest w nie-miejscach pozbawionych śladów pamięci zbiorowej, takich jak autostrady, terminale lotnicze i galerie handlowe.

Spleen, ennui, Weltschmerz, taedium vitae, jaskółczy niepokój, frasunek, mdłości. Melancholia pozwala spojrzeć na świat z innej strony, sytuując człowieka między pamięcią a zapominaniem, obecnością i nieobecnością, pustką i nadmiarem, w niemożliwości działania skonfrontowanej z nieskończonością możliwości.

W „Nocnej Strefie” przez muzyczne odcienie melancholii prowadzić nas będą Raphael Rogiński, Park Jiha, La Nòvia, William Basinski i Ustad Saami.

SŁUCHAJ NA SPOTIFY:

***

Tytuł audycji: Nocna strefa 

Prowadziła: Hanna Szczęśniak

Data emisji: 22.10.2024

Godzina emisji: 23.00