Mimo globalizacji i postępującej modernizacji, Egipt wciąż jest rezerwuarem niezwykłych tradycji. Jedną z nich jest Zār. Rytuał znany na Bliskim Wschodzie i w Afryka Północnej, wszędzie przybierający nieco inną postać. Ta egipska skupia się na kulcie opętania przez duchy. Zār jest obrzędem mającym na celu wyleczenie duszy. Za pomocą różnych rytmów kapłani-muzycy sprawdzają, z jakim opętaniem mają do czynienia. Jeśli ciało opętanego odpowiada na dany rytm, zostaje postawiona diagnoza. Zār to transowy rytuał, skupiony w dużej mierze na ruchu. Nie jest jednak rodzajem egzorcyzmów. W dużym uproszczeniu polega raczej na wprowadzeniu uczestnika rytuału w stan równowagi z pomocą zamieszkujących jego ciało duchów.
Płyta „Zār songs for the spirits” to cząstka świata tego niezwykłego rytuału, nagrana w latach 2017-2019, wydana nakładem Juju Sounds. Warto dodać, że była to współpraca polsko-egipska.
Sporą część audycji wypełniły archiwalia i brzmienia przeszłości Egiptu. Wspomnieliśmy m.in. Wardę. Urodzona w Paryżu pieśniarka szybko zaczęła swoją karierę u boku ojca. Gdy jednak wyszła za mąż za konserwatywnego muzułmanina, zawiesiła działalność artystyczną na wiele lat, by wieść żywot pani domu. Dopiero po rozwodzie Warda rozkwitła. Najlepszy czas jej twórczości to lata 70., gdy wraz z drugim mężem, znakomitym kompozytorem, Balighiem Hamdi, wyśpiewała swoje największe przeboje. W tym roku reedycję jej pieśni wydało wydawnictwo WeWantSounds. Tymczasem również mąż Wardy, Baligh Hamdi doczekał się w tym roku reedycji swoich przebojów (dzięki Sublime Frequences). Kompozytor idealnie kompilował muzykę arabską z inspiracją Zachodem, tworząc w ten sposób nowej jakości brzmienia.
W audycji odwiedziliśmy również:
Wietnam: śpiewała Phương Tâm, nastoletnia gwiazda sajgońskiej sceny, której kariera trwała raptem kilka lat. Ostatnio jej 25 piosenek ukazało się nakładem wydawnictwa Sublime Frequences. Wietnam, mimo całej wojennej zawieruchy nie zapominał o dobrej zabawie. W czasach „interwencji” amerykańskiej w Wietnamie powstawało tam wiele nagrań rock’n’rollowych czy surf-rockowych, bluesowych czy jazzowych.
Indonezję: słuchaliśmy Rahayu Supanggah, wirtuoza gamelanu, który wiele lat poświęcił na szukanie nowych brzmień tego instrumentu. W audycji słuchaliśmy fragmentu jego największego dzieła – „Opery Jawa”.
9.11.2021 Źródła playlista
Playlista:
- Phương Tâm – Có Nhớ Đêm Nào (Remember the Night) [„Magical Nights - Saigon Surf Twist & Soul (1964-1966)”, Sublime Frequencies 2021]
- Hassan Bergamon – Harbeya [„Zar: Songs for the spirits”, JuJu Sounds 2021]
- Madiha Abu Laila – Yawra Bey [„Zar: Songs for the spirits”, JuJu Sounds 2021]
- Warda – Khalik Hena pt. 4 [„Khlakik Hena”, WeWantSounds 2021]
- Baligh Hamdi – Ghada [„Instrumental Modal Pop of 1970's Egypt”, Sublime Frequencies 2021]
- Baligh Hamdi – Sahara [„Instrumental Modal Pop of 1970's Egypt”, Sublime Frequencies 2021]
- Omar Khorshid – Ah Ya Zein [„Giant + Guitar”, WeWantSounds 2021]
- Rahayu Supanggah – Ja Selingkuh z „Opera Jawa” [„Opera Jawa”, Institut Seni Indonesia Surakarta]
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadził: Krzysztof Dziuba
Data emisji: 9.11.2021
Godzina emisji: 15.15
