Jako zapowiedź góralskiego świętowania posłużyła nam wiązanka nagrań kolędników z lat poprzednich, które Magdalena Tejchma bacznie obserwowała w Bukowinie. Były to m.in.: Trzebinia, Lubomierz, Szalowa, Sadek-Kostrza, Cielętniki.
- W tym roku my przedstawiali drobów. – mówi Czesław Majewski, z grupy kolędniczej Lachów Sądeckich z gminy Kamionka Wielka – Droby chodzą zawsze w nocy na Nowy Rok. Jak zacną po północy, to az się widno nie zrobi. Jak sama nazwa wskazuje, droby rozrobiają, dziopy na pościelach jesce wodą podlewają. Ale rozrobiają na tyle, zeby za kolędę dali gospodarze. Bo nie stuka jest narozrabiać, a później, żeby gospodarz wygonił. Młodzi są poprzebierani w słomach. Zegnają Stary Rok, witają Nowy. Z wielkim hukiem, z wielkim weselom. Odświętnie ubrany nie będzie, bo by się wypaprał. Idzie w słomę ubrany jest też pięknie przstrojony. W bibułę, w różne dzwonki. A laska to atrybut droba. Jak droby chodzą, to ziemia ma dudnić. Ostatnio nie chodzą – zauważa ze smutkiem Majewski. – Ostatnio w chałupie ma każdy wyrychtowane, to może i nie kazdemu by się to podobało…
- Nazywam się Krzysztof Sobótka, przyjechaliśmy ze wsi Cielętniki. Jest to powiat Częstochowski. Występujemy z przedstawieniem „Dobre Zmiany u Heroda”… Czemu „dobre zmiany”? To ma umocowanie w życiu publicznym, jeśli chodzi o teksty.
- To nazywa się „żywa szopka”. Te same postaci występują w szopce lalkowej, a ta została przełożona na żywych. Najważniejsza jest scena z Herodem, ale są 3 akty. Wcześniej mamy prolog z pasterzami. – mówiła Halina Gocal, kierownik zespołów regionalnych Świarni uOjce i Pnioki z powiatu limanowskiego. – Był zawsze Dziad. On zbierał pieniądze do woreczka w szopce lalkowej. Była Czarownica, która robiła masło, a Diabeł robił jej na złość. Był jeszcze Grabarz, ale może być Kominiarz. W okresie PRL-u był bardzo popularny Milicjant. Uważam, że to ważne, by pokazać młodemu pokoleniu to dostojeństwo. Kolędnicy, jak przychodzili, najpierw okolędowywali starszych. Przychodzili najczęściej do domów, gdzie były młode panny…
Więcej o Góralskim Karnawale w sobotę - w relacji w folkowym Poranku Dwójki!
YouYube, Dom Ludowy
Ponadto muzyka z Kanady: Elise Boeur, Adam Iredale-Gray "Fiddle Tunes", w ich wykonaniu melodie celtyckie i skandynawskie. Laureaci nagrody Canadian Folk Music Award neo-folkowego kwintetu Aerialists, Elise Boeur i Adam Iredale-Gray eksplorują muzykę skrzypcową. Elise Boeur, skrzypaczka grająca na skrzypcach i skrzypcach hardanger, czerpie ze źródeł norweskiej i szwedzkiej muzyki skrzypcowej, brzmienia zakorzenionego w nordyckich tradycjach. Adam Iredale-Gray jest wszechstronnym gitarzystą i skrzypkiem z głębokimi korzeniami w irlandzkiej muzyce tradycyjnej, choć innowatorskim. Każde z nich spędziło lata, współpracując przy różnych projektach, grając na skrzypcach podczas sesji, koncertów, potańcówek ludowych. W duecie Elise Boeur i Adam Iredale-Gray zagłębiają się w swoje ulubione utwory na hardingfele, gitarze i szalejących bliźniaczych skrzypcach. [mat. prasowe]
Usłyszeliśmy też muzykę z Albanii: weterani ze Szkodry czyli Orkestra Shkodra "Like Nightingales in the Spring" to inna propozycja muzyczna niż polifoniczny śpiew iso. Szkodra, jedno z największych miast Albanii znajdowało się pod wpływem Imperium Osmańskiego. Słychać to w muzyce, która zawiera w sobie także inne, niespodziewane wpływy – choćby muzykę operową. Ponadto językowi muzycznemu Szkodry blisko jest do bośniackiej sevdalinki…
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Magdalena Tejchma
Data emisji: 9.02.2023
Godzina emisji: 15.15
