W dzisiejszym odcinku magazynu "Źródła" przyglądaliśmy się kulturze pogranicza pszczyńsko-cieszyńskiego. Czy wciąż widać różnice między "prusokami", a "cysarokami"? O tym w rozmowie z Ireną Hanusek, kierowniczką Regionalnego Zespołu Śpiewaczego "Wiślanie" z Wisły Małej.
Fenomen "Wiślan" polega bowiem na tym, że kultywują tradycje z pogranicza pszczyńsko-cieszyńskiego. Wywodzi się to z faktu, że spora część kobiet śpiewających w zespole pochodzi z cieszyńskiego Zarzecza, wsi, która kiedyś sąsiadowała z Wisłą Małą, a którą w 1954 roku zlikwidowano, przeznaczając teren pod Jezioro Goczałkowickie. Prócz strojów reprezentujących obie kultury, także repertuar jest mieszany. "Wiślanie" śpiewają pieśni zarówno pszczyńskie jak i cieszyńskie. Większość z nich została spisana na podstawie przekazów najstarszych mieszkanek wsi.
Zespół powstał w 1973 roku przy Kole Gospodyń Wiejskich w Wiśle Małej. Założyła go ówczesna przewodnicząca koła – Aniela Janko. Po czterech latach zespół zawiesił swoją działalność. Kiedy w 1995 roku w Wiśle Małej planowano dożynki gminne, zespół reaktywowano. Kierowniczką zespołu została Anna Kuśka. Przez ponad 30 lat zespół tworzyły same kobiety, dlatego też nosił nazwę „Wiślanki”. Początkowo panie występowały w strojach szytych, wzorowanych na książce Stanisława Bronicza „Atlas Stroju Pszczyńskiego”. Nie zyskał on jednak akceptacji jury przeglądu, w którym po raz pierwszy występowały. To zmobilizowało je do zdobycia oryginalnych strojów pszczyńskich, a także cieszyńskich. Fenomen „Wiślan” polega bowiem na tym, że kultywują tradycje z pogranicza pszczyńsko-cieszyńskiego. Wywodzi się to z faktu, że spora część kobiet śpiewających w zespole pochodzi z cieszyńskiego Zarzecza, wsi, która kiedyś sąsiadowała z Wisłą Małą, a którą w 1954 roku zlikwidowano, przeznaczając teren pod Jezioro Goczałkowckie. Prócz strojów reprezentujących obie kultury, także repertuar jest mieszany. „Wiślanie” śpiewają pieśni zarówno pszczyńskie, jak i cieszyńskie. Większość z nich została spisana na podstawie przekazów najstarszych mieszkanek wsi. W swoim repertuarze mają pieśni weselne, sieroce, wojackie, dużo pieśni biesiadnych, żartobliwych, a także zawodowych, mówiących o pracy np. stolarzy czy młynarzy.
Irena i Tadeusz Hanuskowie audycji opowiadali o historii regionu, tradycjach, a także strojach, w których uwagę zwraca na pewno kobiece nakrycie głowy. - To jest czepiec - mówiła pani Irena. Założenie go wymaga sporo pracy i wykrochmalenia. Zawiązanie tego wcale nie jest takie proste. Stąd mówi się, że kobiety są wyczepione, młodą panną o północy na weselu się zaczepiało.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Magdalena Tejchma
Data emisji: 19.10.2023
Godzina emisji: 15.15
