W 1869 roku z okazji otwarcia Kanału Sueskiego nowo wybudowana opera w Kairze miała wystawić specjalnie zamówiony utwór Giuseppe Verdiego. Zwrócił się o to do kompozytora chedyw Egiptu Isma'il Pasza. Verdi jednak niczego nie napisał i w Kairze wystawiono "Rigoletta".
Niedługo potem temat jednak powrócił, gdy Verdiemu wpadł w ręce scenariusz napisany przez egiptologa, Augusta Mariette'a, zatytułowany "Aida"... Tak rozpoczęła się historia tworzenia tej opery, historia zakończona szczęśliwe – premierą w Kairze 24 grudnia 1871 roku i w mediolańskiej La Scali 8 lutego 1872 roku.
Nagrania "Aidy" oceniło jury w składzie: prof. Ewa Łętowska, Dorota Kozińska, Kacper Miklaszewski, Piotr Kamiński i Wojciech Michniewski.
Zwyciężyło nagranie:
Leontyne Price – sopran (Aida), Jon Vickers – tenor (Ramades), Rita Gorr – mezzosopran (Amneris), Giorgio Tozzi – bas (Ramfis), Chór i Orkiestra Opery w Rzymie, dyr. Sir Georg Solti (Opera w Rzymie 1962, LP Decca 1962/CD “Double Decca” Decca 1999)
Słuchaliśmy także wykonań:
Maria Callas – sopran (Aida), Mario del Monaco – tenor (Ramades), Oralia Dominques – mezzosopran (Amneris), Roberto Silva – bas (Ramfis), Chór i Orkiestra Palacio de Bellas Artes, Mexico City, dyr. Oliviero de Fabritiis (live, 7 lipca 1951, Palacio de Bellas Artes, Mexico City, EMI Classics 2003)
Renata Tebaldi – sopran (Aida), Carlo Bergonzi – tenor (Radames), Giulietta Simionato – mezzosopran (Amneris), Arnold van Mill – bas (Ramfis), Singverein der Gesellschaft der Musikfreunde, Wiener Philharmoniker, dyr. Herbert von Karajan (Wiedeń 1959, LP Decca 1963/CD “The Originals” Decca 2007)
Birgit Nilsson – sopran (Aida), Grace Bumbry – mezzosopran (Amneris), Franco Corelli – tenor (Radames), Bonaldo Giaiotti – bas (Ramfis), Chór i Orkiestra Opery w Rzymie, dyr. Zubin Mehta (LP EMI 1967/CD EMI 1989)
Aprile Millo – sopran (Aida), Placido Domingo – tenor (Radames), Dolora Zajick – mezzosopran (Amneris), Samuel Ramey – bas (Ramfis), Chór i Orkiestra Metropolitan Opera, dyr. James Levine (Nowy Jork 1990, CD Sony Music 1991/2009)
Anja Harteros – sopran (Aida), Jonas Kaufmann – tenor (Radames), Ekaterina Semenchuk – mezzosopran, Erwin Schrott – bas (Ramfis), Chór i Orkiestra Akademii św. Cecylii w Rzymie, dyr. Sir Antonio Pappano (Rzym 2015, Parlophone Records/Warner Classics 2015)
***
A plan słuchania przedstawiał się następująco:
I runda
(I akt, obraz I) Ritorna vincitor (Aida)
II runda
(I akt, obraz I) Celeste Aida (Radames, bez poprzedzającego Se quel querrier io fossi!)
III runda
(akt IV, obraz I, Scena sądu) Traditor! Traditor! Traditor! – Sacerdoti: compiste un delitto! (Ramfis, Kapłani, Amneris)
Finał
(akt II, obraz II) Marsz
***
Trybunał Story. Setka!
Spisek zawiązał się w grudniu 2010 roku. W studiu nr 14 zarejestrowaliśmy pierwszą audycję. Wybraliśmy najlepsze nagranie Koncertów brandenburskich Bacha. Wygrał, nie bez problemów, Reinhard Goebel. Program pojawił się na naszej antenie 2 stycznia 2011 roku. Zdaje się, że jeszcze bez tytułu – było to po prostu nasze „dwójkowe słuchanie w ciemno”. Potem spotykaliśmy się raz w miesiącu: Fantastyczna Berlioza, Dydona i Eneasz Purcella, Jowiszowa Mozarta i Pierwsza Mahlera…
Z czasem z niedzielnego popołudnia przenieśliśmy się na popołudnie sobotnie, a z małego radiowego "pokoiku z głośnikami" do Studia im. W. Szpilmana, w którym mamy wspaniały komfort słuchania. Przy okazji zaprosiliśmy na nagrania Państwa - naszą publiczność. I "weszliśmy" w tryb dwutygodniowy.
Trybunału nie byłoby, gdyby nie nasi wspaniali jurorzy. W tym miejscu chciałbym szczególnie podziękować Dorocie Kozińskiej i Kacprowi Miklaszewskiemu, stałym ekspertom, którzy są z nami od początku. Ojciec chrzestnym audycji jest Piotr Kamiński, juror francuskich Trybun, emitowanych na falach France Musique. Grono jurorów ciągle nam się rozszerza - gościmy dziennikarzy, krytyków i muzyków wszelkich specjalności. Jak dotąd – nikt nam nie odmówił. Dziękujemy!
Oczywiście my, siedzący przy jurorskim stole, nic byśmy nie zrobili bez naszej trybunałowej ekipy – sekretarzy (Monika Zając, Krzysztof Dziuba) i realizatora (Janusz Graczyk). Wprawdzie niżej podpisany wybiera sześć nagrań, ale w trakcie słuchania tylko oni znają kolejność prezentowanych interpretacji (kto był w Studiu Szpilmana, ten wie!).
W roku 2015 utworzyliśmy grupę chopinowską. Do Kacpra Miklaszewskiego dołączyli Andrzej Sułek i Karol Radziwonowicz. Panowie, w trakcie dziewięciu posiedzeń, oceniali płytowe nagrania laureatów konkursów chopinowskich. Namęczyli się, ale efekt był fantastyczny.
W 2011 roku nikt nie myślał o setnym wydaniu. Dziś dzięki Państwu, naszej wiernej publiczności (tej przed radioodbiornikami i tej przychodzącej na nagrania), dwusetne wydanie wcale nie jest takie nierealne.
Dziękuję za Setkę!
Do zobaczenia i do usłyszenia
Jacek Hawryluk
facebook.com/PlytowyTrybunalDwojki
***
Tytuł audycji: Kto słucha, nie błądzi, czyli Płytowy Trybunał Dwójki
Prowadzi: Jacek Hawryluk
Goście: prof. Ewa Łętowska, Dorota Kozińska, Kacper Miklaszewski, Piotr Kamiński i Wojciech Michniewski
Data emisji: 28.11.2015
Godzina emisji: 17.00
mc/jp
