Witold Lutosławski i "Chantefleurs et chantefables", czyli muzyka do wierszy dla dzieci

Cykl pieśni "Chantefleurs et chantefables" składa się z poetyckich dźwiękowych scen odmalowanych z nadzwyczajną subtelnością; uwodzicielski zbiór muzycznych nastrojów, emocji i uczuć oddanych z mistrzowskim kunsztem. Różne wykonania tych utworów oceniało nasze Dwójkowe jury.

Michał Klauza

Foto: Wojciech Kusiński/PR

"Chantefleurs et chantefables" ("Śpiewokwiaty i śpiewobajki") to cykl dziewięciu pieśni na sopran i orkiestrę z pojedynczą obsadą instrumentów dętych skomponowany w latach 1989-90 do poezji francuskiego surrealisty Roberta Desnosa (1900-45). To drugie dzieło Lutosławskiego, po "Les espaces du sommeil", napisane do słów tego poety.

Teksty pieśni wybrane zostały ze zbioru osiemdziesięciu wierszy o kwiatach, ptakach, owadach i zwierzętach opublikowanych w zbiorze pod tym samym tytułem co kompozycja Witolda Lutosławskiego w Paryżu w roku 1955. Wiersze przeznaczone są dla dzieci.

"Nie mogę tego samego powiedzieć o napisanej przeze mnie muzyce - stwierdził kompozytor - jakkolwiek ich »dziecięcy« charakter ma w niej swoje odbicie".

Cykl pieśni "Chantefleurs et chantefables" Lutosławskiego przed Trybunałem - ZOBACZ GALERIĘ

Pierwszą wykonawczynią utworu była w 1991 roku norweska śpiewaczka Solveig Kringlebotn. Prawykonanie miało miejsce podczas londyńskich Promsów w Royal Albert Hall z udziałem Orkiestry Symfonicznej BBC pod dyrekcją kompozytora 8 sierpnia 1991 roku. 29 września tego roku utwór zagrany został po raz pierwszy w Polsce podczas finałowego koncertu Warszawskiej Jesieni. Solveig Kringlebotn wystąpiła wtedy z udziałem orkiestry Sinfonia Varsovia pod dyrekcją kompozytora. Utwór wszedł do repertuaru wielu śpiewaczek, m.in. Gwendolyn Bradley i Olgi Pasiecznik. Z inicjatywy Towarzystwa im. Witolda Lutosławskiego powstała jego wersja na sopran i fortepian, przygotowana przez Eugeniusza Knapika w roku 2007.

Cykl sopranowych pieśni orkiestrowych "Chantefleurs et chantefables" należy do ostatniego akordu twórczości Witolda Lutosławskiego. Powstawał już po skomponowaniu "Koncertu fortepianowego", w czasie, gdy od 1988 roku szkicowany był zamysł ostatniego orkiestrowego dzieła - "IV Symfonii" ukończonej w 1992 roku. Potem w katalogu ukończonych utworów pojawi się już tylko Subito na skrzypce i fortepian (1992); w szkicach pozostanie niedokończony "Koncert skrzypcowy".

(Wykorzystano tekst ze strony Towarzystwa im. Witolda Lutosławskiego)

Zapraszamy na audycję Jacka Hawryluka z udziałem Ewy Szczecińskiej, Michała Klauzy i Aleksandra Laskowskiego, którzy przesłuchali kilka wykonań Chantefleurs et chantefables i wybrali - ich zdaniem - najlepsze.

Posłuchaj

115:37 2022_06_18 17_02_39_PR2_Plytowy_Trybunal_Dwojki.mp3 Witold Lutosławski i "Chantefleurs et chantefables" (Płytowy Trybunał Dwójki)

***

"Płytowy Trybunał Dwójki" to audycja, w której zaproszeni goście - krytycy muzyczni - porównują interpretacje wybranego utworu, nie wiedząc, kto jest wykonawcą.

Program składa się z czterech rund, w każdej z nich eliminujemy jedno wykonanie. Do ostatniej rundy przechodzą dwa lub trzy najlepsze, zdaniem gości, interpretacje. W finale wybieramy tę najlepszą. Dopiero po odrzuceniu dowiadujemy się, kto podpisał się pod konkretnym wykonaniem.

***

Tytuł audycji: Kto słucha, nie błądzi, czyli Płytowy Trybunał Dwójki

Prowadził: Jacek Hawryluk

Data emisji: 18.06.2022

Godzina emisji: 17.00