Przyjaciele Krzysztofa Pendereckiego i artyści, którzy z nimi współpracowali, określają go mianem "mistrza" i "wielkiego twórcy". To człowiek, którego wpływu na polską kulturę XX i XXI wieku nie sposób przecenić. On sam w archiwalnych nagraniach przyznawał, że w pewnym momencie uświadomił sobie, iż "szkoda życia na robienie czegoś błahego". - Poruszam wielkie tematy, niebezpieczne tematy, również dla twórcy. To jest wyzwanie. Temat śmierci, temat zmartwychwstania - mówił.
Krzysztof Penderecki. Sylwetka kompozytora
Urodził się 23 listopada 1933 roku w Dębicy. Zmarł 29 marca 2020 roku w Krakowie. W wieku 6 lat zaczął uczyć się gry na fortepianie. Należące do ojca skrzypce stały się jednak najsilniejszą muzyczną inspiracją. Nauce gry na tym instrumencie towarzyszyły pierwsze próby komponowania własnych utworów. Studia kompozytorskie podjął pod kierunkiem Franciszka Skołyszewskiego, który wdrożył go w podstawy kontrapunktu i technik kompozytorskich.
23 listopada, w 89. rocznicę urodzin Krzysztofa Pendereckiego, radiowa Dwójka wszechstronnie przedstawiła jego postać i dokonania. Jednym z najważniejszych punktów dnia była transmisja koncertu z Teatru Wielkiego - Opery Narodowej. Powiało na mnie morze snów… Pieśni zadumy i nostalgii na sopran, mezzosopran, baryton, chór i orkiestrę to cykl pieśni do wierszy wybitnych polskich poetów, ujętych w formę tryptyku autorstwa kompozytora.
Krzysztof Penderecki. Symfonik
Po zakończeniu koncertu wyemitowaliśmy natomiast audycję specjalną opartą na archiwalnych wypowiedziach Krzysztofa Pendereckiego. Pełne refleksji na temat sztuki jako takiej, ale również na temat procesu twórczego rzucają nowe światło na dorobek tego artysty. - W czasie okupacji nie było nut. Mój nauczyciel pisał dla mnie etiudy, a po jakimś czasie przestały mi się podobać. Zacząłem sam pisać dla siebie i on to zaakceptował - wspominał kompozytor.
Wśród pierwszych swoich inspiracji Krzysztof Penderecki wymieniał muzykę Henryka Wieniawskiego i Niccolò Paganiniego, później zaś ogromny wpływ na jego myślenie miały m.in. sonaty solowe Bacha.
Krzysztof Penderecki uważał się za symfonika. Przekonywał nawet, że wszystkie utwory, które pisał, traktował jako przygotowanie do stworzenia symfonii. - Symfonia jest moim celem. Poza pierwszą następne są połączone. Bardzo często tematy, w formie wariacyjnej, pojawiają się w następnej symfonii. Sposób komponowania jest ten sam. Uważam moje symfonie za jedną całość. To jest po prostu cykl - tłumaczył kompozytor.
Audycję specjalną przygotowała Monika Zając.
31:07 2022_11_23 20_15_21_PR2_Filharmonia_Dwojki.mp3 89. rocznica urodzin Krzysztofa Pendereckiego na antenie radiowej Dwójki (Filharmonia Dwójki/Dwójka)
<<< Krzysztof Penderecki - serwis specjalny >>>
Krzysztof Penderecki otrzymał wiele prestiżowych nagród, m.in. nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu za Tren "Ofiarom Hiroszimy". W 1992 roku za skomponowaną na zamówienie prezydenta Francji Francois Mitterranda IV Symfonię "Adagio" kompozytor otrzymał przyznawaną przez Uniwersytet w Louisville nagrodę Grawemeyera. Był uhonorowany licznymi odznaczeniami państwowymi - polskimi i zagranicznymi - m.in. Orderem Orła Białego.
Transmisja koncertu w Programie 2 Polskiego Radia odbyła się w środę, 23 listopada, o godz. 19.00 w "Filharmonii Dwójki". Po koncercie zaprosiliśmy na audycję specjalną przygotowaną przez Monikę Zając.
mg/kor
