16 marca 1939 roku Adolf Hitler utworzył Protektorat Czech i Moraw, marionetkowe terytorium rządzone przez urzędników III Rzeszy.
Pierwsze kroki w stronę uzależnienia Czechosłowacji Hitler podejmował tuż po objęciu władzy. Stosował swoją ulubioną strategię: odwoływał się do argumentu obrony mniejszości niemieckiej, wysuwając na tej podstawie żądania terytorialne. Ukoronowaniem tych działań było podpisanie 29 września 1938 roku układu monachijskiego. Na jego mocy i za przyzwoleniem Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch, Niemcy zajęli Sudety.
Czechosłowacja została przekształcona w zależną od Hitlera Republikę Czecho-Słowacji. 14 marca 1939 secesję ogłosiła Słowacja rządzona przez księdza Józefa Tiso, dwa dni później utworzony został Protektorat Czech i Moraw.
Zachowano pozory niezależności. Nadal funkcjonował ten sam rząd i prezydent, którym był Emil Hácha, realna władza spoczywała jednak w rękach kolejnych niemieckich protektorów. Najbardziej znanym z nich był Reinhard Heydrich.
- Polityka, jaką Niemcy prowadzili w Czechach, różniła się znacznie od tej, której doświadczyło społeczeństwo polskie. Była oczywiście represyjna i miała też nie pozostawiać złudzeń co do wzajemnych relacji między Protektoratem a III Rzeszą - mówił prof. Rafał Habielski w audycji Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Czechosłowacja".
Czym objawiała się ta polityka? Posłuchaj.
Bardzo istotną rolę dla machiny wojennej III Rzeszy stanowiły wielkie zakłady Škody, w których produkowano czołgi, artylerię i amunicję. Niemcy mieli świadomość, że dobre działanie gospodarki czeskiej nie utrzyma się, jeśli Czesi będą poddani wyłącznie terrorowi.
- Starając się pozyskać społeczeństwo czeskie, Hitler mógł deprecjonować działania podejmowane przez Edvarda Beneša, prezydenta Republiki Czeskiej na emigracji w Londynie, twierdząc, że Czesi pogodzili się ze statusem, jaki narzuciły im wypadki - wyjaśniał prof. Rafał Habielski. - Przejawem takich działań była specjalna polityka aprowizacyjna, prowadzenie swego rodzaju polityki kulturalnej oraz roztaczanie opieki nad osobami starszymi i chorymi, które wymagały wsparcia ze strony społeczeństwa.
08:17 protektorat czech i moraw___3461_98_iv_tr_0-0_1030784664be5977[00].mp3 O utworzeniu i funkcjonowaniu Protektoratu Czech i Moraw mówi prof. Rafał Habielski w audycji Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Czechosłowacja". (PR, 24.11.1998)
Ta dziwna polityka, będąca połączeniem terroru i działań mających na celu przekonanie Czechów o dobrych intencjach Niemców, zaczęła się załamywać wraz z porażkami III Rzeszy podczas II wojny światowej. Posłuchaj, jak zmieniała się sytuacja w Protektoracie Czech i Moraw.
bm
