Alex Weiser: koncert "Tfiles" pisałem tak, jakbym pisał pieśń

- Historia koncertu "Tfiles" zaczęła się od propozycji ze strony Andrzeja Cieplińskiego i Kajetana Prochyry. Po wysłuchaniu płyty z moim cyklem pieśni "and all the days were purple", poprosili mnie o stworzenie koncertu klarnetowego. Chcieli, bym stworzył dzieło właśnie w tym gatunku, które byłoby jednocześnie osadzone w tym samym świecie brzmieniowym, co moje pieśni - mówił w Dwójce kompozytor Alex Weiser. Jego utwór prawykonano w piątek (23.02) w Warszawie.

Alex Weiser w Audytorium Muzeum POLIN, gdzie 23 lutego prawykonanie miał jego koncert "Tfiles"

Foto: archiwum prywatne

• Koncert "Tfiles" na klarnet i orkiestrę inspirowany jest twórczością Kadii Mołodowskiej, poetki i powieściopisarki urodzonej w Berezie Kartuzkiej, na terenie dzisiejszej Białorusi.
• Utwór zamówiono u Alexa Weisera, kompozytora i badacza kultury jidysz, na tegoroczny POLIN Music Festival.
• W prawykonaniu utworu, obok klarnecisty Andrzeja Cieplińskiego, wzięła udział Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie pod dyrekcją Michała Klauzy.

"Tfiles" (Modlitwa) to utwór inspirowany poezją Kadii Mołodowskiej. Modlę się, nie wiem jeszcze do kogo, nie wiem jeszcze dlaczego. Spętana jest we mnie modlitwa żydowska i szuka boga, i wzywa imienia. Modlę się na cichej polanie, w chaosie ulicy, wraz z wiatrem, który muska mi wargi. Spętana jest we mnie modlitwa żydowska i szuka boga, i wzywa imienia – pisze w wierszu o tym samym tytule autorka urodzona w Berezie Kartuzkiej.

Kadia Mołodowska - uniwersalny przekaz

- Poznałem jej twórczość w trakcie zajęć z języka jidysz. Później zacząłem zagłębiać się w jej literaturze coraz bardziej. To, co lubię w jej poezji, to fakt, że zawarte są w niej rozważania na temat miejsca człowieka we współczesnym świecie. Oczywiście z perspektywy społeczności żydowskiej i z perspektywy języka jidysz. Ale mimo to są to dzieła uniwersalne i kosmopolityczne, nadal bardzo aktualne - przekonywał Alex Weiser.

Jak zastrzega kompozytor, nie chciał on, by jego koncert był w stylu muzyki klezmerskiej. - Czerpię inspirację z harmonii muzyki żydowskiej, z pewnych faktur typowych dla niej. Dlatego uznałem, że poezja będzie idealnym wehikułem, który pozwoli mi w jakiś sposób nawiązać w tym utworze do żydowskiej tradycji. Chciałem za pomocą dźwięków oddać charakter i idee zawarte w poezji Mołodowskiej bez sięgania w utworze po słowa jej dzieł literackich. To utwór czysto instrumentalny, w którym dałem się ponieść mojej muzycznej wyobraźni - podkreślał gość Dwójki.

Klarnet jak wokal, koncert jak pieśń

Mimo to "Tfiles" podąża za treścią poezji Kadii Mołodowskiej. - Powiedziałbym, że podąża nawet za jej strukturą. Pisałem ten koncert tak, jak bym pisał pieśń. Wyobrażałem sobie, że klarnet Andrzeja Cieplińskiego to głos wokalny, narrator, który przeprowadza nas przez treść wierszy poetki wers po wersie - tłumaczył Alex Weiser.

W prawykonaniu utworu podczas piątkowego koncertu POLIN Music Festival (23.02) wzięła również udział Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie pod dyrekcją Michała Klauzy.

Posłuchaj

05:52 Filharmonia Dwójki weiser 23.02.2024.mp3 Alex Weiser o swoim koncert "Tfiles" na klarnet i orkiestrę (Filharmonia Dwójki)

W czasie przerwy w transmisji z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN wysłuchaliśmy także rozmów z Kajetanem Prochyrą, kuratorem POLIN Music Festival oraz z Kamilą Śiwińską, reżyserką opery "Manekiny" (autorka: Aldona Łaniewska-Wołłk).

Posłuchaj

13:08 Filharmonia Dwójki pochyra śiwińska 23.02.2024.mp3 Rozmowa z Kajetanem Prochyrą i Kamilą Śiwińską podczas POLIN Music Festival (Filharmonia Dwójki) 

***

Rozmawiał: Krzysztof Dziuba

Gość: Alex Weiser (kompozytor i badacz kultury jidysz)

Data emisji: 23.02.2024

Godz. emisji: 19.40

Materiał wyemitowano w audycji "Filharmonia Dwójki".

pg/ans