"Trylogia siedmiogrodzka". Miklós Bánffy o początku XX w. na Węgrzech [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 08.03.2024 11:10
"Policzone" to tytuł pierwszego tomu "Trylogii Siedmiogrodzkiej" Miklósa Bánffy'ego, który ukazał się niedawno po polsku nakładem Wydawnictwa Officyna w przekładzie Ireny Makarewicz. Wybrane fragmenty książki czytał w Dwójce Michał Klawiter. 
Michał Klawiter
Michał KlawiterFoto: Stanisław Leszczyński / Polskie Radio

"Trylogia siedmiogrodzka" to wspaniały fresk, którego tłem są kluczowe wydarzenia na Węgrzech w pierwszych latach XX wieku, aż do roku 1914 i wybuchu Wielkiej Wojny. W swym niezwykłym dziele Miklós Bánffy (1873–1950) pokazał, że klęska narodu nie wynika jedynie z tzw. niesprawiedliwości dziejowej, lecz przed wszystkim z krótkowzrocznej, obliczonej na doraźny zysk polityki. Tytuły poszczególnych tomów, wzięte z węgierskiego tłumaczenia biblijnej przepowiedni upadku Babilonu, oddają apokaliptyczną wizję odchodzącego świata: mane, tekel, fares – "Policzone", "Zważone", "Podzielone".

ZOBACZ TAKŻE: Rozmowa z Ireną Makarewicz, tłumaczką I tomu "Trylogii Siedmiogrodzkiej".

W pierwszym tomie losy głównych bohaterów kreślone są w kontekście społecznym i politycznym Austro-Węgier w latach 1904–1906. Kuzyni Bálint Abády i Laszló Gyerőffy są młodzi, przystojni, wykształceni, a przy tym należą do arystokratycznej elity Siedmiogrodu. Obaj popełniają jednak podobny błąd – zakochują się w niewłaściwych kobietach, co mocno komplikuje im przyszłość. Ich życie wypełniają polowania, gra w karty, wyścigi, bale, pojedynki, skandale i romanse, a także próby zarządzania majątkiem. Autor opisuje to wiernie i pieczołowicie, odsłaniając tajemnice klasy społecznej, do której sam przynależy.

Miklós Bánffy jawi się tutaj jako doskonały obserwator i znawca ludzkich charakterów. Mistrzowsko portretuje naiwnych idealistów, cynicznych karierowiczów czy opętanych namiętnościami słabeuszy reprezentujących różne warstwy społeczne Siedmiogrodu. Jest on również wytrawnym stylistą – poetyckie opisy sąsiadują tu z potocznymi frazami bohaterów, opowieść niezauważenie przechodzi w projekcję myśli postaci, humor ściera się z ironią, a subtelność z rubasznością.

[opis wydawcy]

Wybrane fragmenty I tomu "Trylogii siedmiogrodzkiej" czyta w Dwójce Michał Klawiter.


Posłuchaj
09:57 Dwojka_To_sie_czyta_2024_03_04-11-01-55.mp3 Miklós Bánffy "Trylogia siedmiogrodzka", czyta Michał Klawiter, fragment 1 (To się czyta/Dwójka)

10:23 Dwójka to się czyta 5.03.2024.mp3 Miklós Bánffy "Trylogia siedmiogrodzka", czyta Michał Klawiter, fragment 2 (To się czyta/Dwójka)

09:31 Dwójka to się czyta 6.03.2024.mp3 Miklós Bánffy "Trylogia siedmiogrodzka", czyta Michał Klawiter, fragment 3 (To się czyta/Dwójka)

10:14 2024_03_07 11_02_05_Dwojka_To_sie_czyta.mp3 Miklós Bánffy "Trylogia siedmiogrodzka", czyta Michał Klawiter, fragment 4 (To się czyta/Dwójka)

10:17 2024_03_08 11_00_03_Dwojka_To_sie_czyta.mp3 Miklós Bánffy "Trylogia siedmiogrodzka", czyta Michał Klawiter, fragment 5 (To się czyta/Dwójka)

     

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 4-8.03.2024

Godzina emisji: 11.00

pg/mo

Czytaj także

"Halandża". Węgierscy pisarze moderniści

Ostatnia aktualizacja: 05.12.2022 07:40
Nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego ukazał się ostatnio niezwykle interesujący, kilkusetstronicowy tom węgierskich opowiadań, w wyborze i przekładzie Elżbiety Cygielskiej, Anny Góreckiej oraz Julii Wolin. Obejmuje on twórczość poetów modernistów, związanych w latach 1908-1941 z czasopismem "Nyugat" (Zachód). Fragmenty antologii w cyklu "To się czyta" od poniedziałku (5.12) prezentował Waldemar Barwiński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Węgierski pisarz Sándor Márai - Odyseusz XX wieku

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2023 13:30
- Bardzo celnie Tibor Meszaros uchwycił, do kogo należałoby przyrównać życie i samą osobę Sándora Máraiego, bo Odyseusza, Ulissesa łączy z nim bardzo, bardzo wiele. Przede wszystkim tułaczka - mówiła w Dwójce Irena Makarewicz, tłumaczka książki "Odyseja XX wieku. Sándor Márai - Życie i dzieło" Tibora Meszarosa.
rozwiń zwiń