2 maja 2022 roku przypadła 80. rocznica urodzin zmarłego w 2020 roku Wojciecha Pszoniaka. Z tej okazji w audycji "Głosy z przeszłości" przypomnieliśmy cykl jego gawęd.
Lwów i niespełnione marzenia
Ten wybitny aktor teatralny i filmowy, reżyser i pedagog, opowiadał o ukochanym Lwowie, gdzie się urodził i spędził pierwsze lata życia, skomplikowanych losach rodzinnych, pasji do muzyki wyniesionej z domu i zainteresowaniach teatrem.
Jak stwierdził, całe jego życie naznaczone było przez fakt, że jego rodzina pochodziła ze Lwowa.
- Co mi z tego Lwowa zostało? Niewiele rzeczy, bo wszystko straciliśmy. Mój ojciec marzył o domu, kupił bardzo piękne tereny na Wysokim Zamku, w dole rozkładał się cały Lwów. Niestety robotnicy mieli rozpocząć budowę 1 września 1939 roku - wspominał.
Czytaj także: Wojciech Pszoniak. "Tam, gdzie kończy się słowo" >>>
Rodzina musiała porzucić marzenia o wielkim domu na wzgórzu i po wojnie zamieszkała w małym mieszkanku na Śląsku, w Gliwicach.
- Praktycznie mój ojciec już się nie podniósł po tym fakcie, i po tym, że musieliśmy z tego Lwowa wyjechać. Pamiętam go już na Śląsku, zawsze był taki smutny. Matka nie, bo kobiety, myślę, są bardziej pragmatyczne i potrafią dostosować się do nowych warunków, podczas gdy my to jesteśmy trochę tacy chłopcy, którym odebrano zabawki - wyznał. - Z tego Lwowa mam kryształową popielniczkę i lampę z biurka ojca, mam kilka obrazów rodzinnych - wyliczał.
Aktorska kariera
Wojciech Pszoniak wspominał też naukę w szkole muzycznej i studia w krakowskiej PWST, spotkania z wybitnymi aktorami i profesorami, początki samodzielnej pracy w teatrze, filmie i kabarecie. Wreszcie największe swoje role, które przyniosły mu uznanie i rozgłos także poza Polską - kreacje w filmach Andrzeja Wajdy "Wesele" (1972), "Ziemia obiecana" (1974), "Danton" (1983) czy "Korczak" (1990).
Był aktorem teatrów: Starego w Krakowie (1968-72) oraz Narodowego (1972-74) i Powszechnego w Warszawie (1974-80). W Starym zadebiutował w "Klątwie" Stanisława Wyspiańskiego reżyserowanej przez Konrada Swinarskiego (1968). Drzwi do międzynarodowej kariery otworzyła mu rola Moryca Welta w filmie "Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy.
Paryskie lata
W latach 80. Pszoniak wyjechał do Paryża, gdzie zaczął występować w teatrach m.in. w Nanterre, Montparnasse i Chaillot. W Nanterre zagrał w sztuce "Ludzie nierozumni są na wymarciu" w reżyserii Claude'a Regy, w której występował razem z Gerardem Depardieu i Danielem Olbrychskim. W tym samym teatrze grał w "Onych" Witkacego w reżyserii Wajdy.
W 2008 r. został odznaczony francuskim Oficerskim Orderem Zasługi za "wkład w rozwój stosunków polsko-francuskich w dziedzinie kultury", a dziesięć lat później został komandorem orderu Arts et Lettres.
W 2007 r. został uhonorowany Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", a w 2011 r. odznaczono go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Wystąpił w ok. 100 filmach. W Polsce zagrał m.in. Władysław Gomułkę w filmie "Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł", opowiadającym o masakrze robotników w Gdyni w 1970 r. Wystąpił również w "Bitwie Warszawskiej 1920" Jerzego Hoffmana oraz filmach "Mniejsze zło" Janusza Morgensterna i "Mała Matura 1947" Janusza Majewskiego. Zmarł 19 października 2020 roku.
Wspomnienia Wojciecha Pszoniaka nagrała w 2004 roku Ewa Stocka-Kalinowska.
13:37 2022_05_09 12_45_37_PR2_Glosy_z_przeszlosci.mp3 Wojciech Pszoniak opowiada o ukochanym Lwowie, gdzie się urodził i spędził pierwsze lata życia (Głosy z przeszłości/Dwójka)
14:59 Dwojka_Glosy_z_przeszlosci 2022_05_10-12-45-23.mp3 Wojciech Pszoniak o wczesnej młodości w Gliwicach, pierwszych zainteresowaniach muzycznych i aktorskich (Głosy z przeszłości/Dwójka)
14:46 2022_05_11 12_45_32_PR2_Glosy_z_przeszlosci.mp3 Wojciech Pszoniak o poszukiwaniu właściwej drogi w życiu i rozdarciu między byciem muzykiem a byciem aktorem (Głosy z przeszłości/Dwójka)
14:31 2022_05_12 12_46_03_PR2_.mp3 Wojciech Pszoniak o Warszawie i pracy z Adamem Hanuszkiewiczem (Głosy z przeszłości/Dwójka)
15:25 Dwojka_Glosy_z_przeszlosci 2022_05_13-12-45-52.mp3 Wojciech Pszoniak o latach 80. we Francji i szoku kulturowym, jaki przeżył jako homo sovieticus w świecie kapitalistycznego dobrobytu (Głosy z przeszłości/Dwójka)
***
Tytuł audycji: Głosy z przeszłości
Data emisji: 9-13.05
Godzina emisji: 12.45
mg
