Jerzy Trela - opowieści skromnego giganta

Ostatnia aktualizacja: 27.05.2022 13:00
- Siedzieliśmy w bufecie teatru, gdy przyszedł dyrektor Jan Paweł Gawlik. Szukał reżysera do zrobienia sztuki Iredyńskiego i spytał Konrada Swinarskiego, kogo by polecił. A on na to: mam trzy tygodnie wolnego, to ci to zrobię. Był więc nie tylko artystą realizującym swoje wizje. Zrobił na zamówienie spektakl, który rozbił bank nagród na festiwalu - mówił o Konradzie Swinarskim w archiwalnych nagraniach Dwójki Jerzy Trela, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów.
Jerzy Trela podczas nagrania spektaklu Teatru Polskiego Radia
Jerzy Trela podczas nagrania spektaklu Teatru Polskiego RadiaFoto: Grzegorz Śledź/PR

Absolwent krakowskiej PWST swoje życie artystyczne związał z Krakowem, gdzie od początku lat 70. grał w zespole Starego Teatru. Tu też stworzył najważniejsze i najtrwalej zapisane w historii polskiego teatru role - m.in. Gustawa-Konrada w "Dziadach" Mickiewicza, w reżyserii Konrada Swinarskiego.

- Z Konradem Swinarskim spotkaliśmy się w Starym Teatrze. Jego dyrektorem został właśnie Jan Paweł Gawlik, który bardzo szybko okazał się świetnym menedżerem, potrafił skupić w teatrze świetny zespół. To za jego dyrekcji na tej scenie powstały legendarne spektakle Konrada Swinarskiego właśnie, Jerzego Jarockiego i Andrzeja Wajdy, które przeszły do historii. Ja już takiego teatru nie oglądam. To taka gorycz, żal starego aktora, że dziś czegoś takiego już nie ma - powiedział Jerzy Trela w jednym z odcinków cyklu.

Wychowawca pokoleń

Jerzy Trela był wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, a w latach 1984-1990 - rektorem tej uczelni. Jak opowiadała w Dwójce Dorota Segda, to był rektor kochający studentów. - Choćby nie wiem, jakie głupoty zrobili, to zawsze ich bronił. Spotkanie z nim to była szkoła skromności i empatii. Nigdy nie zapomnę Jurka, który idzie korytarzem, ale nie może przez niego przejść, bo przy każdym musiał się zatrzymać. Jurek nie miał w sobie grama egocentryzmu, którym czasami błyszczą gwiazdy. Jurek kochał swój zawód i - idąc za Stanisławskim - on kochał teatr w sobie, a nie siebie w teatrze - mówiła aktorka.

Twórca w teatrze wyobraźni

Równolegle do teatralnej rozwijała się jego kariera telewizyjna i filmowa. Zagrał w wielu spektaklach Teatru Telewizji, które znalazły się w tzw. złotej setce. W 2011 roku otrzymał Wielką Nagrodę Festiwalu Dwa Teatry za wybitne kreacje aktorskie w spektaklach Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej, w 2017 roku z kolei Teatr Polskiego Radia nagrodził go Wielkim Splendorem, w uznaniu jego nieocenionego wkładu w rozwój tej dziedziny sztuki.

Czytaj także:

Za rolę Samuela w "Sędziach" Stanisława Wyspiańskiego, w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego, w Teatrze Narodowym w 1999 roku, otrzymał Feliksa Warszawskiego oraz nagrodę miesięcznika "Teatr" im. Aleksandra Zelwerowicza. W 2010 roku uhonorowany został tytułem Mistrza Mowy Polskiej. W 2011 roku otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Przyznano mu tytuł Honorowego Obywatela Krakowa.

Rozmowy opracowała Anna Lisiecka.

Posłuchaj
14:47 Dwojka_Głosy_z_przeszłości 2022_05_23-12-45-09.mp3 Jerzy Trela o początkach swojej kariery i o spotkaniu z Konradem Swinarskim (Głosy z przeszłości/Dwójka)

14:50 2022_05_24 12_45_07_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Jerzy Trela o Andrzeju Wajdzie i Konradzie Swinarskim (Głosy z przeszłości/Dwójka)

12:54 2022_05_25 12_46_00_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Jerzy Trela o Jerzym Jarockim (Głosy z przeszłości/Dwójka)

14:54 2022_05_26 12_45_03_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Jerzy Trela o pracy w Teatrze Telewizji (Głosy z przeszłości/Dwójka)

14:25 2022_05_27 12_45_26_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Jerzy Trela o pracy w krakowskiej PWST (Głosy z przeszłości/Dwójka)

     

***

Tytuł audycji: Głosy z przeszłości

Przygotowała: Anna Lisiecka

Data emisji: 23-27.05.2022

Godzina emisji: 12.45

Czytaj także

Jerzy Trela Człowiekiem Teatru. "Nie marzę o konkretnej roli"

Ostatnia aktualizacja: 22.03.2016 19:10
Aktor otrzymał tytuł Człowieka Teatru 2016, czyli Nagrodę im. Zygmunta Hübnera. - Sztuka powinna przewidywać, wyprzedzać czas. Musi być twórcza, nie może być tylko burząca, negująca - mówił Jerzy Trela po odebraniu statuetki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Mistrzowie w swoim fachu". KPRP żegna Jerzego Trelę i Ignacego Gogolewskiego

Ostatnia aktualizacja: 15.05.2022 23:37
"Smutny dzień dla polskiej kultury. Odeszło dzisiaj dwóch wybitnych aktorów teatralnych i filmowych - Jerzy Trela i Ignacy Gogolewski" - podkreśliła w niedzielę na Twitterze Kancelaria Prezydenta.
rozwiń zwiń