Wariacje fortepianowe i muzyka baletowa Beethovena

Ostatnia aktualizacja: 07.11.2019 14:25
W audycji "Beethoven 2020" opowiadaliśmy o dziełach muzycznych, które nastoletni kompozytor pisał pod koniec pobytu w swoim rodzinnym mieście Bonn.
Audio
  • Wariacje fortepianowe i muzyka baletowa Beethovena (Beethoven 2020/Dwójka)
Ludwig van Beethoven
Ludwig van BeethovenFoto: Shutterstock/Georgios Kollidas

Ówczesne Bonn nie było złym ośrodkiem do nauki i artystycznej edukacji. Miasto służyło bowiem za stolicę książęco-elektorską jednego z dziewięciu panów, którzy stanowili elitę elit ówczesnej władzy. Bonn było bardzo silnie związane ze stołecznym Wiedniem, stąd Beethoven od dzieciństwa mógł doskonale orientować się w najmodniejszych i najnowszych trendach artystycznych stolicy. Najbardziej awangardowe opery takich kompozytorów, jak Paisiello, Salieri czy Dittersdorf były wystawiane w dworskim teatrze, Beethoven na bieżąco poznawał także muzykę Haydna i Mozarta.

Świadectwem znajomości najnowszych oper tamtych czasów są właśnie cykle wariacji, komponowanych na tematy popularnych arii. Na przełomie lat 1790-1791 Beethoven tworzy cykl Wariacji na temat arietty Venni amore Vincenza Righiniego. Muzykolodzy nie mają wątpliwości – to jedno z pierwszych arcydzieł Beethovena, w których pojawia się zapowiedź tych samych „stylistycznych chwytów” i rozwiązań, które ponad 30 lat później w 1823 roku, stosować będzie Beethoven w wielkich Wariacjach ma temat walca Diabellego. Świadectwem nowinek muzycznych, przenikających do Bonn, są również Wariacje na temat arietty „Es war einmal ein alter Mann” z opery Das rote Käppchen Karla Dittersa von Dittersdorfa. Przebija przez ich urocze dźwięki fascynacja młodego Beethovena komiczna operą Dittersdorffa. Przebija jakiś szampański wręcz humor.

Z tego samego czasu pochodzi muzyka Beethovena, komponowana z myślą o scenie – Muzyka do baletu rycerskiego (Musik zu einem Ritterballett). To dzieło łatwo zapamiętać, bo w spisie nieopusowanych utworów Beethovena nosi numer 1. Scenariusz do spektaklu baletowego, chwalącego cnoty dawnego, niemieckiego rycerstwa, wymyślił i napisał hrabia Ferdinand Ernst von Waldstein (1762 - 1823), ten sam, który pomógł później Beethovenowi listami polecającymi odnaleźć się w arystokratycznych kręgach Wiednia.

***

Tytuł audycji: Beethoven 2020

Przygotował Marcin Majchrowski

Data emisji: 7.11.2019

Godzina emisji: 22.00

Zobacz więcej na temat: Ludwig van Beethoven
Czytaj także

Wczesne dzieła Ludwiga van Beethovena

Ostatnia aktualizacja: 19.09.2019 12:35
Jego twórczość jest ogromna – prawie 140 opusowanych dzieł i ponad 200 nieopusowanych. I chociaż tak popularna, to nie oznacza, że doskonale znana. W audycji "Beethoven 2020" pojawią się wszystkie jego arcydzieła i najpopularniejsze utwory oraz tyle, ile zdoła się zmieścić utworów mniej znanych, co nie oznacza, że mniej ciekawych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rok 1795 - artystyczny przełom w życiu Beethovena

Ostatnia aktualizacja: 27.09.2019 11:00
Jedno wydarzenie w karierze artystycznej Beethovena wyróżnia rok 1795 szczególnie i powoduje, że okazał się on istotną cezurą w biografii młodego kompozytora.
rozwiń zwiń