"Twory Prometeusza". Niedoceniony balet Beethovena

"Twory Prometeusza" op. 43 to jedno z bardzo interesujących, a trochę niedocenianych dzieł, które stworzył Beethoven na samym początku XIX wieku. Dwuaktowy balet powstawał w latach 1800-1801, a wystawiony został w Burgtheater, w obecności cesarzowej Marii Theresy – 28 marca 1801 roku. To ponad godzina symfonicznej muzyki, napisanej między I i II Symfonią.

Ludwig Van Beethoven, portret J. Stielera, 1819 r.

Foto: Shutterstock/ Everett Collection

Posłuchaj

59:18 2020_10_19 22_01_53_PR2_Beethoven_2020.mp3 "Twory Prometeusza". Niedoceniony balet Beethovena (Beethoven 2020/Dwójka)

O doniosłym znaczeniu tej muzyki niech świadczy fakt, że Twory Prometeusza to właściwie jeden z dwóch znanych dziś rozbudowanych baletów z okresu klasycyzmu (drugi to Don Juan Christophe’a Willibalda Glucka). Beethoven napisał Twory Prometeusza dla zespołu włoskiego baletmistrza Salvatora Viganò. Po premierze dzieło stało się tak popularne, że pozostawało na afiszu do końca 1802 roku, grano je jeszcze niemal trzydziestokrotnie.

Heroiczno-alegoryczna materia baletu oparta została na greckiej mitologii. Scenariusz otrzymał rysy, które można jednak uznać za bardzo realistyczne. Podanie o Prometeuszu – herosie, który stworzył dwie ludzkie figury (ulepił je z gliny) i aby je ożywić – kradnie ogień z niebios, zostało wzbogacone o cały, rozbudowany wątek "socjalizacji" ludzi. I może ta opowieść o zabraniu "tworów Prometeusza" na Parnas, gdzie – za sprawą Apolla i Muz – mają zyskać wrażliwość, wydaje się najciekawsza i najbardziej działa na wyobraźnię. Ludzi uczy się sztuki, a człowieczeństwo zyskują – cytując oryginalny scenariusz dramatu – "dzięki sile harmonii podatnej na wszystkie życiowe pasje".

***

Tytuł audycji: "Beethoven 2020" 

Prowadził: Marcin Majchrowski

Data emisji: 19.10.2020

Godzina emisji: 22.00