- 28 maja mija 5 lat od śmierci Elżbiety Chojnackiej.
- W "Dużej czarnej" wspominaliśmy tę znakomitą klawesynistkę oraz Frances Cole, pierwszą afroamerykańską wirtuozkę klawesynu.
W audycji posłuchaliśmy jej jedynych żywych nagrań – taśm, które niedawno zostały odnalezione! Historia niesamowita, w której blues i jazz sąsiadują z Ligetim i Bartókiem, z Rameau i Bachem. Frances Cole zmarła w wieku 45 lat.
Odmienne, a jednak bliskie sobie artystki
Marcin Zgliński powiedział, że jedna z bohaterek audycji była nazywana "cesarzową", bądź "królową". - Ona jest Państwu doskonale znana, a druga jest doskonale nieznana. Dosłownie 22 dni temu miała premierę płyta z jedynymi solowymi nagraniami tej nieznanej klawesynistki, dziś je prezentujemy, a również dzisiaj przypada 5 rocznica śmierci Elżbiety Chojnackiej. Okazało się, że te całkowicie odmienne wielkie artystki są pod pewnymi względami bardzo sobie bliskie - zaznaczył.
Klawesynowa klasyka zamiast jazzowych skrzypiec
Przemysław Psikuta dodał, że nagrania mniej znanej bohaterki audycji wreszcie się odnalazły. - To prawie 80 minut muzyki zarejestrowanej w pierwszej połowie lat 70. Te nagrania powinny właśnie wtedy, 50 lat temu ukazać się na płytach winylowych. Frances Cole była także bardzo wszechstronna, grała na skrzypcach w klubach jazzowych. Ale kiedy odkryła klawesyn, to sporą część swojego krótkiego życia poświęciła na granie klawesynowej klasyki - podkreślił.
Jak zauważył Marcin Zgliński, Frances Cole była artystką aktywną. - Występowała w prestiżowych miejscach, szczególnie na wschodnim i południowym wybrzeżu Stanów Zjednoczonych - powiedział.
117:57 2022_05_28 13_00_21_PR2_Duza_czarna.mp3 DCz #614. Frances Cole i Elisabeth Chojnacka (Duża czarna/Dwójka)
***
Elżbieta Chojnacka (ur. 10 września 1939 w Warszawie), burza kręconych rudych włosów, drapieżny profil, determinacja, żywiołowość i energia – tak zapamiętaliśmy naszą słynną klawesynistkę. Była studentką Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie i uczennicą Aimée van de Viele w Paryżu. W 1968 r. wygrała międzynarodowy konkurs w Vercelli w kategorii klawesynu. Potem zamieszkała w Paryżu i tam rozpoczęła się jej międzynarodowa kariera.
Nagrała wiele płyt, m.in. z utworami klawesynowymi Györgya Ligetiego i Henryka Mikołaja Góreckiego, współpracowała z wieloma zespołami muzyki współczesnej i występowała na scenach całego świata, powracając także do Polski (była m.in. częstym gościem festiwalu "Warszawska Jesień"). Była laureatką wielu nagród światowych i polskich – uhonorowano ją m.in. w 2009 r. Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich i Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".
Zmarła pięć lat temu, w niedzielę, 28 maja, w Paryżu. Miała 77 lat.
***
Tytuł audycji: Duża czarna (#614)
Prowadził: Przemysław Psikuta
Gość: Marcin Zgliński
Data emisji: 28.05.2022
Godzina emisji: 13.00
mo
