Hiraeth. Antonina Nowacka w poszukiwaniu głosu

Z jakiej materii złożony jest głos? Czy łagodność i wrażliwość to cechy, które powinniśmy bardziej cenić? Jakie uczucia budzi w nas przyroda - ta kojąca i ta monumentalna? Czy cyfrowość zmienia ludzką percepcję? I jak dostrzec baśniowość w codziennym świecie?  W Nocnej Strefie gości Antonina Nowacka - wokalistka, kompozytorka, artystka dźwiękowa i wizualna, badaczka głosu.

Antonina Nowacka

Foto: Riccardo_Caspani

Podróżując po całym świecie, artystka eksperymentuje z elektroniką, dźwiękami aparatu mowy, mową bez słowa, nastrojami, a także przestrzeniami, w których rozchodzą się dźwięki i przestrzeniami, które same wybrzmiewają swoimi własnymi dźwiękami. Obdarzona unikalnym głosem, czerpiąca z różnych tradycji wokalnych, od lat tworzy hipnotyzujące, subtelne i minimalistyczne pejzaże dźwiękowe inspirowane naturą, przestrzenią, snami i pozaziemskimi wydarzeniami. 

Właśnie ukazała się nowa płyta Antoniny, już druga stworzona w duecie z duńską artystką Sofie Birch. "Hiraeth" to kąpiel w ciepłych dźwiękach, mała wędrówka po leżącym w Sudetach Sokołowsku, oparta na instrumentach akustycznych, głosach, dźwiękach otoczenia i delikatnych przetworzeniach elektronicznych.

 

Z Antoniną Nowacką rozmawiamy o przyrodzie, która inspiruje, o pamięci kryjącej się w głosie, o magii drewna, o surrealizmie wokół nas, o przyjemności płynącej z obserwowania kręcącej się taśmy, o porozumieniu bez słów, o miejscach na końcu świata, o śpiewaniu w pustych kościołach i na polanach.

 

Antonina Nowacka i Sofie Birch tworzą muzykę z dala od zgiełku miast, blisko przyrody. Ich album „Hiraeth” powstał w Sokołowsku, w Górach Suchych, gdzie przez kilka dni rejestrowały improwizacje z udziałem otaczającego je świata. Dla obu artystek kontakt z naturą nie jest jedynie estetyczną inspiracją, ale fundamentem procesu twórczego.

- Zarówno ja, jak Sofie, mamy uwielbienie do natury i do spędzania czasu w naturze, do grania muzyki w naturze. To jest takie naturalne środowisko naszej muzyki. Chciałybyśmy nagrać te nowe utwory w jakiejś przestrzeni naturalnej, żeby natura była też słyszalna – mówi Nowacka.

Odkryłam, że głos jest takim przewodnikiem po przestrzeni. On sam wie, gdzie ma iść, żeby dotknąć tych zakamarków.

Na nagraniach artystek słychać ptaki, owady, wiatr, a czasem – ciszę, przerywaną przypadkowym szelestem.

- Był taki moment, że pojechałyśmy do lasu i w tym lesie był wiatr, dość silny. Miałyśmy harfę i ta harfa zaczęła jakby sama grać. To było niesamowite!

Artystki zdecydowały się na skrajny minimalizm środków – głosy, gitara, cytra, harfa. Zrezygnowały z cyfrowych narzędzi, stawiając na nagrania analogowe.

- Dźwięk taśmy jest najlepszej jakości, jaki tylko można nagrać. Jest ciepły, wyraźny, ale też nienarzucający się. Ten magnetofon też narzucał nam tempo. Wszystko działo się w realnym czasie, bez edycji. To było jak przeciwwaga do tego, co oferuje świat cyfrowy. I bardzo ludzkie – opowiada Antonina Nowacka.

Głos – jego cielesność, zasięg i relacja z przestrzenią – stanowi najważniejsze narzędzie wyrazu.

- Jest przewodnikiem po przestrzeni. Sam wie, gdzie ma iść, żeby dotknąć różnych zakamarków – wspomina artystka.

Dla Nowackiej głos staje się formą kontaktu z własną wrażliwością: „Zaczęłam postrzegać głos jako narzędzie do odkrywania nie tylko przestrzeni fizycznych, ale też wewnętrznych”.

Poza tym w audycji nowości i starości z muzyki ambientowej, elektronicznej, pogranicznej, awangardowej. 

 

***

Tytuł audycji: Nocna strefa 

Prowadziła: Hanna Szczęśniak

Gościni: Antonina Nowacka

Data emisji: 5.08.2025

Godzina emisji: 22.30