W footworkowo-oberkowym świecie Gary'ego Gwadery

Ostatnia aktualizacja: 04.12.2024 01:00
Daleko w Chicago amerykański, synkopowany footwork i polskie rytmy oberkowe splotły się w tanecznej wspólnocie. Bo gdyby DJ Rashad, pionier footworku, zajrzał do polskiej dzielnicy, mógłby usłyszeć archaiczny, trójkowy język polskiej wsi, a gdyby lokalne Zespoły Pieśni i Tańca trafiły przypadkiem na undergroundową imprezę czarnej społeczności Chicago, efektem mogłyby być pojedynki ludowych kapel i mistrzów analogowej elektroniki.
Gary Gwadera
Gary GwaderaFoto: fot. Tomasz Kulbowski / materiały Festiwal KODY

W dzisiejszej Nocnej Strefie sprawdzimy jak taki footworkowo-oberkowy świat mógłby brzmieć i w jaki sposób wielość inspiracji - rytmicznych, brzmieniowych, wizualnych, ideowych, instrumentalnych i retro-fantazyjnych - tworzy opowieść o wolności i przenikaniu się kultur. Na falach Dwójki zabrzmi dziś retransmisja koncertu premierowego perkusyjno-elektronicznej fantazji Gary'ego Gwadery "Daleko w Chicago. Suita footberkowa" z lubelskiego Festiwalu Tradycji i Awangardy Muzycznej KODY.


Piotr Gwadera.jpg
Piotr Gwadera
Postać, która na Nowej Tradycji wywróciła do góry nogami kategorię nie tylko występu solowego, ale i rytmicznego

To nowy materiał łódzkiego improwizatora, eksperymentatora, poszukiwacza nowych brzmień i miłośnika starych technologii, Piotra Gwadery. Piotr Gwadera gości w studiu Dwójki. Wspólnie wyobrażamy sobie, jak mogłoby wyglądać spotkanie footworkowców i oberkowców, sprawdzamy jak powstawał autorski zestaw perkusyjno-elektroniczny artysty, rozmawiamy o wolności jaką dają taniec i przełamywanie rytmicznych oczekiwań...


Posłuchaj
47:38 NOCNA STREFA Dwojka 2024_12_03-23-03-33.mp3 Gary Gwadera w Nocnej Strefie. Wywiad z artystą (Dwójka/Nocna Strefa)

Antropolog-fantasta, jak mówi o sobie Piotr Gwadera. Na ostatnim Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia, zafascynował publiczność solową interpretacją oberków na dżazie, inspirowaną postacią kieleckiego muzykanta Wacława Trzeciaka. Na festiwalu KODY 2024 wykonał repertuar łączący światy z dwóch stron oceanu.

- Pomyślałem sobie, że polski oberek bardzo wpłynął na powstanie footworku. Chicago jest największą polską diasporą w Ameryce. Gdy pierwszy raz usłyszałem footworki, zauważyłem w nich dużo trójkowej pulsacji i chicagowskie oberki. Idąc tym tropem, postanowiłem połączyć oberki, pulsację… – mówi Piotr Gwadera.

Redaktor Szczęśniak, robiąc kwerendę w archiwum Polskiego Radia, dołożyła cegiełkę do powstania Footberkowej Suity. Kasetę (album „Daleko w Chicago. Suita Footberkowa” został nagrany na kasety: magnetofonową i VHS) otwiera sampel z utworu „Jesteśmy rzeszowiacy” zespołu Rzeszowiacy, znalezionego właśnie w radiowym archiwum.

- Część sampli to także utwory znalezione na kasecie, którą kupiłem na targu bałuckim w Łodzi. To stare wydawnictwo z Gorzowa. Na jednej stronie była podpisana „Utwory Eleni”, na drugiej Kapele z Opoczna”. Nagrania opoczyńskich kapel zsamplowałem. Między utworami pojawiają się nagrania z imprezy Polonii w Chicago z lat 70. XX w.

Gary Gwadera KODY 2024 (5).jpg
Analogowe baśnie Gary'ego Gwadery

Czym jest footwork?

Footwork, zwany także juke lub chicago juke, to gatunek elektronicznej muzyki tanecznej, który pojawił się po raz pierwszy w Chicago pod koniec lat 90. XX wieku. [wikipedia]

- Footworki to muzyka, która narodziła się w Chicago w II połowie lat 90. Jest kontynuacją muzyki house’owej, ghetto-house’u. Jest ściśle związana z tańcem, bo powstawała właśnie na potrzebę „bitew tanecznych”. Kiedy posłuchamy tej muzyki, rytmy trójkowe pulsują pod spodem, a metrum to generalnie 4/4. Są bardzo połamane, synkopowane. Dlatego że te synkopy były tworzone z myślą o tancerzach – wyjaśnia nasz Gość. – Prekursor tego ruchu RP Boo, który też był tancerzem, zaczął tworzyć tę muzykę. Związana jest z tym śmieszna historia. Swoje utwory tworzyłem m.in. przy wykorzystaniu kultowego Rolanda R70. Ten automat perkusyjny był wykorzystywany przez Beastie Boys, Nine Inch Nails i inne znane zespoły. RP Boo postanowił robić beaty footworkowe i w thrift shopie kupił z drugiej ręki takiego Rolanda. Korzystał z niego bardzo długi czas, aż maszyna się zepsuła. Kupił wtedy nowy egzemplarz i zorientował się, że jego brzmienie jest zupełnie inne. Prawdopodobnie ludzie z thrift shopu robili na starym egzemplarzu swoje próbki. A nieświadomy tego RP Boo wykorzystywał je latami do tworzenia swoich beatów.

FB, Piotr Gwadera


Radical Polish Ansambl na festiwalu KODY 2024
Radical Polish Ansambl
I ich Nierozpoznana wieś

Dżaz i Rolandy. Polska i USA

Elastyczność Rolanda R70 pozwala na robienie wyjątkowo połamanych rytmów. Gwadera kupił je specjalnie na potrzeby tego projektu. Z kolei – znany już fanom muzyka – dżaz jest w „Daleko od Chciago” główną postacią, tradycyjnym polskim elementem, ale i łącznikiem między oberkiem a footworkiem. W projekcie Piotr Gwadera wykorzystuje także Rolanda 808, którego brzmienie w footworkach szczerze pokochał.

Gdy tworzył footberkowy materiał, nasz Gość uruchamiał wyobraźnię – czy spotkanie światów – polonijnego i footworkowego byłoby w ogóle możliwe?

- Przypadki się zdarzają. Taki DJ Rashad mógł przecież trafić na zabawę polonijną i się tym zafascynować. A i taki tradycyjny tancerz mógł inkorporować te trójkowe rytmu do footworku. Takie spotkania realnie były możliwe! Nie mam na to dowodów, ale takie spotkania kultur, polskich zespołów ludowych i footworkowych – przyznaje Gwadera.

Czy te gatunki – footwork i oberek – rzeczywiście są podobne? Dla naszego rozmówcy – owszem. Pozwalają na wolność improwizacji zarówno w muzyce, jak i w tańcu. Grając polską muzykę tradycyjną na zabawach, Piotr Gwadera zauważał bardzo dobrych tancerzy oberkowych, którzy byli w swoim tańcu bardzo swobodni – głośno „stepowali”, akcentując swoje kroki tupnięciami, mieli wiele lekkości.

- Gdy zaczynałem grać na dżazie na imprezach w Sędku, zacząłem dużo łamać te rytmu oberkowe. Później podchodzili do mnie tancerze, mówiąc, że dla nich to też jest wyzwanie. Dzięki tym przełamaniom mogą się bawić, pozwolić sobie na większą improwizację. To ich nakręca!

 

Posłuchaj
68:54 NOCNA STREFA Dwojka 2024_12_03-23-51-12.mp3 Gary Gwadera w Nocnej Strefie. Koncert na festiwalu KODY 2024 (Dwójka/Nocna Strefa)

 

W drugiej części audycji towarzyszyć nam będą nowsze i starsze nowości od Szymona Pimpona Gąsiorka i Marka Pospieszalskiego oraz zupełnie-nienowości od avant-folkowej grupy Wędrowiec

ZOBACZ TEŻ: Fascynacja poezją doprowadziła go w końcu do... buntu. Współtwórca ruchu domów tańca w Polsce, etnograf, animator życia kulturalnego, muzyk folkowy i awangardowy Remigiusz Mazur-Hanaj w cyklu "Zapiski ze współczesności".

***

Tytuł audycji: Nocna strefa 

Prowadziła: Hanna Szczęśniak

Data emisji: 3.12.2024

Godzina emisji: 23.00

Czytaj także

Podróż na Księżyc. Remigiusz Mazur-Hanaj

Ostatnia aktualizacja: 28.01.2021 16:00
Zespół zawiązał się w 1990 roku, działał 6 lat, reaktywował się w 2014. Z początku tworzyły go trzy kobiety, Agata Harz, Katarzyna Smoluk, Olga Nakoneczna, z czasem dołączyli Lechosław Polak, Rmigiusz Hanaj i Robert Niziński. Niezależnie, ta sześcioosobowa grupa i Adam Strug, wzięli udział w konkursie Warszawska Giełda Piosenki. Wyniki otrzymywało się telefonicznie. Strug dowiedział się, że „zajął pierwsze miejsce ex aequo z grupą księży”… Tak poznał Księżyc. A dzięki Księżycowi, muzyczny minimalizm w jego współczesnym wydaniu i wiele z muzyki bliskowschodniej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Z Księżyca do korzeni

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2022 16:00
W latach 80. usłyszał z kasety Walerię Żarnochową. To było wyjątkowe przeżycie, zagadkowy komunikat, „fascynujący, ale jeszcze zamknięty”. Gościem audycji był Remigiusz Mazur-Hanaj, laureat Nagrody Specjalnej Fonogramu Źródeł 2021. Jaką drogą doszedł do muzyki In Crudo?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Remigiusz Mazur-Hanaj. Jak fascynacja poezją doprowadziła go do buntu

Ostatnia aktualizacja: 17.05.2024 13:00
Fascynacja poezją doprowadziła go w końcu do... buntu. Współtwórca ruchu domów tańca w Polsce, etnograf, animator życia kulturalnego, muzyk folkowy i awangardowy Remigiusz Mazur-Hanaj opowiedział w cyklu "Zapiski ze współczesności" w Programie 2 Polskiego Radia o swoich domach rodzinnych, początkach fascynacji poezją i pierwszych spotkaniach z muzyką ludową.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Gary Gwadera

Ostatnia aktualizacja: 27.05.2024 10:50
To postać, która na Nowej Tradycji wywróciła do góry nogami kategorię nie tylko występu solowego, ale i rytmicznego. Piotr "Gary" Gwadera, laureat drugiej nagrody "za magnetyczną osobowość, wyobraźnię muzyczną i niepowtarzalne połączenie awangardy i źródeł", a także Złotych Gęśli "za wirtuozowskie potraktowanie rytmów mazurkowych na nietypowym (perkusyjnym) instrumentarium" w KMF Nowa Tradycja 2024.
rozwiń zwiń