Trwa agresja Rosji na Ukrainę, a wiele osób zadaje sobie pytanie, jak świat mógł do tego dopuścić. W audycji "Ślady pamięci" po raz kolejny sięgnęliśmy do przesłania Jerzego Giedroycia i prowadzonego przez niego emigracyjnego czasopisma "Kultura". - Od wielu, wielu lat istniał ośrodek, który mówił, że polska racja stanu to polityka wschodnia - podkreślał Andrzej Mietkowski, mając na myśli właśnie środowisko paryskiej "Kultury".
Rosja - potencjalne zagrożenie dla Polski
Podczas audycji prowadzący przywołali słynne słowa Jerzego Giedroycia: "Musimy za wszelką cenę utrzymać niepodległość Ukrainy, Litwy, Białorusi, bo to jest w naszym życiowym interesie. Gdyby Rosja wchłonęła Ukrainę, to jesteśmy u g o t o w a n i, wzięci za gardło".
- To dowód aktualności przesłania "Kultury" i wizjonerstwa Giedroycia, który przekonanie o tym, że Rosja jest dla Polski potencjalnym zagrożeniem, formułuje przed wojną, utrzymuje to przekonanie, mając poczucie zmienności sytuacji po II wojnie światowej i nie zmienia go po 1989 roku - zauważył prof. Rafał Habielski.
"Rozstrzelane odrodzenie" - poezja ukraińska
Paryska "Kultura" starała się w możliwie szeroki sposób oddziaływać na mieszkańców zachodnich republik ZSRR. Na łamach pisma pojawiały się doniesienia z Ukrainy, Litwy, a także kronika spraw sowieckich.
W 1959 roku w Paryżu ukazała się książka pt. "Rozstrzelane odrodzenie", która była antologią poezji ukraińskiej zwalczanej przez Stalina.
- To wydawnictwo zrobiło tam niesłychaną furorę - mówił w archiwalnym nagraniu Jerzy Giedroyc. - Można powiedzieć, że ta antologia była wstępem do odrodzenia się literatury i poezji ukraińskiej. Dotarcie z tym grubym tomem to nie było łatwe, z miejsca było to zaatakowane przez ukraińską partię komunistyczną. Ale metodą rosyjską było to, że oni streszczają, co zwalczają. W ten sposób popularyzowali tę książkę - przyznał publicysta.
Prowadzący audycję podkreślali natomiast, że zdaniem Giedroycia u podstaw polskiej polityki wschodniej leży wyczyszczenie spraw o charakterze historycznym i rozpoczęcie dialogu. - Trzeba wyczyścić zagadnienia historyczne i dać Ukraińcom przekonanie, że jednym z najważniejszych sensów istnienia polskiej emigracji politycznej jest przygotowywanie wspólnej przyszłości - wyjaśniał tę wizję prof. Rafał Habielski.
28:36 Dwójka_Slady-Pamieci 2022_03_21-17-30-54.mp3 Jerzy Giedroyc. Niepodległość Ukrainy jako polska racja stanu (Ślady pamięci/Dwójka)
***
Tytuł audycji: Ślady pamięci
Prowadzili: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski
Data emisji: 21.03.2022
Godzina emisji: 17.30
mg
