"Muzyka Stanisława Moniuszki to europejskie dziedzictwo"

Ostatnia aktualizacja: 04.06.2022 17:00
- Jedyną drogą dla przetrwania opery jest dostosowanie jej problematyki do współczesności. Trzeba postawić operowych bohaterów w sytuacji naszych czasów i problemów. Odejście od klasycznych realizacji czasami budzi kontrowersje, ale otwarcie się na nowe idee to możliwość pokazania innych kontekstów, potencjału, który tkwi w dziełach Stanisława Moniuszki - mówił w Dwójce prof. Ryszard Daniel Golianek, autor książki "Moniuszko. Kompendium".
Tytus Maleszewski, Portret Stanisława Moniuszki, ok. 1865, Muzeum Narodowe w Warszawie
Tytus Maleszewski, Portret Stanisława Moniuszki, ok. 1865, Muzeum Narodowe w WarszawieFoto: Domena publiczna/CC0
  • 4 czerwca mija 150 lat od śmierci Stanisława Moniuszki - znakomitego kompozytora, autora najsłynniejszych polskich oper XIX wieku.
  • Dlatego tę audycję "Dwie do setki" poświęciliśmy właśnie twórcy polskiej opery narodowej, tym bardziej, że jego spuścizna wpisuje się w Rok Romantyzmu Polskiego, ogłoszonego przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej.

Co wiemy o Moniuszce?

Stanisław Moniuszko to bez wątpienia jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów w całej historii muzyki polskiej, a także jeden z najwspanialszych twórców na świecie. Urodził się 5 maja 1819 roku - 203 lata temu. Jego wielkie dzieła sytuowane są w okresie polskiego romantyzmu i chyba nie ma Polaka, który nie potrafiłby podać choćby jednego tytułu - "Halka", "Straszny dwór", "Flis" czy tak słynne pieśni jak "Prząśniczka", "Krakowiaczek" lub "Trzech budrysów".

Kompendium stworzone przez wybitnych znawców

Prof. Ryszard Daniel Golianek, autor książki "Moniuszko. Kompendium" mówił w audycji o tej publikacji. - Pomysł zrodził się podczas spotkania zespołu, które odbyło się z inicjatywy Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w 2017 roku. Wymyśliłem koncepcję i zaprosiłem do współpracy najwybitniejszych znawców życia i twórczości Moniuszki. Zmieniali się autorzy, nie zdążyliśmy na jubileuszowy rok 2019, udało się ją wydać trochę później - powiedział.

Posłuchaj
119:32 2022_06_04 14_59_16_PR2_Dwie_do_setkimp3 "Muzyka Stanisława Moniuszki to europejskie dziedzictwo" (Dwie do setki/Dwójka)

 

Praca naukowa, lecz napisana przystępnym językiem

Dodał, że powstawaniu dzieła towarzyszyła pewna idea. - Zachowując reżim pracy naukowej, chcieliśmy stworzyć książkę dla kogoś zainteresowanego twórczością kompozytora, a niekoniecznie zagłębiającego się w terminologię naukową. Napisana jest przystępnym, zrozumiałym językiem, a liczbę przypisów ograniczyliśmy do minimum. W druku jest angielska wersja tego kompendium, do końca tego roku powinna się ukazać, co pomoże w popularyzacji muzyki Moniuszki poza Polską - podkreślił.

Moniuszko w europejskich kontekstach

W druku jest obecnie również książka "Operowe światy Stanisława Moniuszki". - Napisałem ją wspólnie z Ziemowitem Wojtczakiem, świetnym znawcą techniki wokalnej. Pojawiają się w niej dotychczas rzadko poruszane konteksty, realia historyczne, różne rekonstrukcje społeczne. To swego rodzaju przewodnik po operach Moniuszki, ale napisany z nieco innej perspektywy. W drugiej części zastanawiam się nad spojrzeniem na twórczość operową kompozytora z punktu widzenia tradycji opery europejskiej, np. pokazuję, jak Moniuszko korzystał z elementów stylu włoskiego, francuskiego, niemieckiego - zaznaczył Ryszard Daniel Golianek.

***

Czy Stanisław Moniuszko jest dziś obecny na afiszach operowych i w programach filharmonicznych? Czy jego pieśniami interesują się śpiewacy? Jak podchodzimy dziś do twórczości kompozytora "Strasznego dworu" i "Halki"? I co właściwie o nim wiemy?

Na te i inne pytania odpowiadali także:

Przypomnieliśmy także niezapomniane nagrania, znajdujące się w archiwach Polskiego Radia.

***

Tytuł audycji: Dwie do setki

Prowadzili: Roch Siciński i Jakub Jamrozek

Goście: Beata Klatka (dyrektorka Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki), prof. Ryszard Daniel Golianek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, autor książki "Moniuszko. Kompendium"), Rafał Bartmiński i Stanisław Kuflyuk (śpiewacy wykonujący partie w operach kompozytora), Jolanta Pszczółkowska-Pawlik (pianistka i animatorka życia muzycznego)

Data emisji: 04.06.2022

Godzina emisji: 15.00

mo

Czytaj także

Jan Tomasz Adamus: dla niektórych ta wersja "Halki" może być strawniejsza

Ostatnia aktualizacja: 18.11.2021 18:18
- Jedni lubią te wszystkie tańce i ludowe cytaty, a inni właśnie dokładnie za tym nie przepadają. W związku z tym może dla takich osób ta wcześniejsza wersja "Halki" jest strawniejsza w odbiorze, jeśli można użyć takiego określenia - mówił w Dwójce szef Capelli Cracoviensis o albumie "Halka".
rozwiń zwiń
Czytaj także

DCz #615. Stanisław Moniuszko w 150. rocznicę śmierci

Ostatnia aktualizacja: 04.06.2022 15:00
- Ta okrągła rocznica jest dla nas wyzwaniem i pretekstem do licznych wspomnień płytowych. Dlatego wspólnie z Wojciechem Barcikowskim chcemy podzielić się z Państwem kilkunastoma historycznymi nagraniami muzyki Moniuszki i przedstawić nasz autorski wybór - tak Przemysław Psikuta zapowiadał to wyjątkowe spotkanie w audycji "Duża czarna".
rozwiń zwiń