Katarzyna Marczak o skrzypaczce Eugenii Umińskiej: było za co ją kochać

Ostatnia aktualizacja: 09.03.2024 18:00
- Poziom zaangażowania, autentycznego człowieczeństwa i znakomitej wiedzy fachowej to było coś nieprawdopodobnego - mówiła o wybitnej polskiej skrzypaczce Katarzyna Marczak, autorka książki "Eugenia Umińska - dama wiolinistyki we wspomnieniach Kai Danczowskiej".
Eugenia Umińska, 1937
Eugenia Umińska, 1937 Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe / audiovis.nac.gov.pl
  • Eugenia Umińska (1910-1980) określana jest wielką damą wiolinistyki, to wybitna interpretatorka utworów Karola Szymanowskiego.
  • Skrzypaczka była również koncertmistrzynią Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia.
  • W audycji oddaliśmy głos tym, którzy ją znali, cenili i kochali. Przywołaliśmy też wypowiedzi samej Eugenii Umińskiej zachowane w naszym radiowym archiwum.

Pięciolatka ze skrzypcami

Eugenia Umińska talent muzyczny przejawiała już bardzo wcześnie. W archiwalnym nagraniu zarejestrowanym przez Polskie Radio tak mówiła o początkach swojej nauki i wielkiej kariery:

- Miałam niecałe pięć lat, jak zaczęłam uczyć się gry na skrzypcach. Szalenie to lubiłam, grałam mnóstwo godzin dziennie jako małe dziecko. Moja pierwsza nauczycielka to była pani Jabłońska, później był taki profesor Michałowicz, który bardzo szybko wypchnął mnie na estrady. Wtedy była I wojna światowa, więc zaczęłam grać na koncertach "Dzieci dla dzieci" itd. Ale mojej mamie to się nie bardzo podobało, bo chciała, żebym się uczyła bardzo serio i żeby się mną nie popisywali - wspominała.

Eugenia Umińska zakończyła więc lekcje z profesorem Michałowiczem i jako dziesięciolatka została studentką Konserwatorium Warszawskiego w klasie Józefa Jarzębskiego. W 1926 roku zdała maturę w Gimnazjum im. Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, a rok później uzyskała dyplom konserwatorium.

Eugenia Umińska i Karol Szymanowski

Był to czas, w którym dyrektorem konserwatorium był Karol Szymanowski, a Eugenia Umińska podczas egzaminu dyplomowego grała jego I Koncert skrzypcowy. - No i Szymanowski to słyszał, zainteresował się mną - przyznała artystka. W późniejszym czasie zagrała wiele jego innych utworów, a do historii muzyki przeszła jako wybitna interpretatorka tego kompozytora.

Czytaj także:

"Profcia", "Uma", "Umcia"

Eugenia Umińska to także znakomita nauczycielka, która wychowała pokolenia zdolnych instrumentalistów. Jedna z jej uczennic, Kaja Danczowska, nazywała ją pieszczotliwie: "Profcia", "Uma", "Umcia".

- Eugenia Umińska była po prostu pięknym człowiekiem, świetną kobietą, piękną kobietą. Była znakomitym muzykiem, ale też była świetnym pedagogiem. Ja Eugenię Umińską poznałam głównie oczami Kai Danczowskiej i jest to bardzo piękny pryzmat - przyznała Katarzyna Marczak, autorka biografii Kai Danczowskiej oraz książki "Eugenia Umińska - dama wiolinistyki we wspomnieniach Kai Danczowskiej". - Poziom zaangażowania, autentycznego człowieczeństwa i znakomitej wiedzy fachowej to było coś nieprawdopodobnego. Trudno się dziwić, że uczniowie za nią przepadali, ponieważ rzeczywiście było za co ją kochać - dodała.

Wiesław Kwaśny: Umińska pchnęła wiolinistykę do przodu

Głos oddaliśmy także uczniowi profesor Umińskiej - skrzypkowi Wiesławowi Kwaśnemu: - Ja widzę ją jakby na dwóch płaszczyznach. Pierwsza to wspaniały pedagog, wyniosła wiolinistykę na poziom profesjonalny, nie amatorski. W sposób naukowy podeszła do tego instrumentu, co bardzo pchnęło wiolinistykę polską do przodu. To jest jedna płaszczyzna, a druga - Umińska jako człowiek. I to mi bardzo zostało i utkwiło - stwierdził muzyk.

W audycji również o związkach z twórczością Karola Szymanowskiego opowiedziała Teresa Chylińska, badaczka dzieł kompozytora, natomiast podczas spotkania z prof. Pawłem Taranczewskim poruszyliśmy wątek rodzinny. Zapraszamy do wysłuchania nagrania.


Posłuchaj
118:22 2024_03_09 15_00_21_PR2_Dwie_do_setki.mp3 Eugenia Umińska - wybitna skrzypaczka, oddany pedagog, niezwykły człowiek (Dwie do setki/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Dwie do setki

Prowadzili: Monika Zając i Jakub Kukla

Goście: Wiesław Kwaśny (skrzypek, uczeń Eugenii Umińskiej), Teresa Chylińska (badaczka dzieł K. Szymanowskiego), Katarzyna Marczak (klarnecistka, autorka książki "Eugenia Umińska - dama wiolinistyki we wspomnieniach Kai Danczowskiej"), prof. Paweł Taranczewski

Data emisji: 9.03.2024

Godzina emisji: 15.00

mgc/kormp

Czytaj także

Tomasz Pokrzywiński: wiolonczela doskonale brzmi obok skrzypiec

Ostatnia aktualizacja: 20.11.2023 17:30
-  Unikalną cechą tej płyty jest to, że continuo jest realizowane tylko przez wiolonczelę. To praktyka wykonawcza pochodząca z XVII i XVIII wieku, która została zupełnie zapomniana. Wiolonczeliści z tamtego okresu byli niezwykle cenieni za tę umiejętność, osiągali niezwykłą wirtuozerię - mówił w Dwójce Tomasz Pokrzywiński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stanisław Wisłocki - muzyk o wielu karierach

Ostatnia aktualizacja: 17.12.2023 11:00
- To jest życie jednego muzyka, ale ono mieści wiele karier - tak o Stanisławie Wisłockim - dyrygencie, pianiście, kompozytorze i pedagogu - mówił w Dwójce dyrygent i kompozytor Przemysław Zych.
rozwiń zwiń