Polskie Radio
Section05

ZSRR

31 lat temu wojska rosyjskie opuściły Polskę

- Jeśli wyłączyć okres międzywojenny, to żołnierze rosyjscy byli na terytorium Polski od początku XVIII wieku - mówił w Polskim Radiu 24 były szef MON Janusz Onyszkiewicz. 17 września 1993 r. zakończyła się trzyletnia operacja wycofywania z Polski Północnej Grupy Wojsk. Wyjechało w sumie 56 tys. byłych radzieckich żołnierzy, setki czołgów, transporterów, dział i moździerzy, a także ponad 200 samolotów i śmigłowców.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski III RP 17 września 1939 Rosja Polskie Radio 24

Konstanty Ciołkowski projektował statki kosmiczne, zanim pojawiły się samoloty

Jego życie naznaczone było przekraczaniem granic. Ojciec był polskim szlachcicem, matka Rosjanką z domieszką krwi tatarskiej. Rodzina często zmieniała miejsce pobytu. Konstanty od dziecka najchętniej spoglądał jednak w stronę ostatniej z granic. Chciał wysłać człowieka w kosmos. Zaczął nad tym pracować jeszcze w XIX wieku.
Zobacz więcej na temat:  astronautyka kosmos fizyka matematyka Rosja rewolucja październikowa 1917 pojazdy samolot samoloty lotnictwo

"Dla ojczyzny nie ma już żadnego ratunku". Rocznica tragicznej śmierci Witkacego

18 września 1939 roku we wsi Jeziory na Polesiu Stanisław Ignacy Witkiewicz – na wieść o wkroczeniu armii sowieckiej do Polski – odebrał sobie życie. O ataku wojsk radzieckich artysta dowiedział się z wiadomości radiowych. – Wtedy powiedział, że dla ojczyzny nie ma już żadnego ratunku – wspominał słowa Witkacego Włodzimierz Ziemlański, świadek tych dramatycznych wydarzeń.
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Ignacy Witkiewicz II wojna światowa 17 września 1939 wspomnienie samobójstwo literatura 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę

"Nagle pod drzwiami pojawiła się pani premierowa". Ucieczka polskich władz we wrześniu 1939 roku

Ewakuacja władz Rzeczpospolitej od początku budziła wiele kontrowersji. Uciekinierów nazywano tchórzami, zdrajcami, "grabarzami ojczyzny", próbowano ich nawet stawiać przed Trybunałem Stanu. Czy słusznie?
Zobacz więcej na temat:  17 września 1939 II wojna światowa Rząd RP Rząd RP na Uchodźstwie Rumunia Zaleszczyki II Rzeczpospolita II RP pakt Ribbentrop-Mołotow Niemcy nazizm komunizm kampania wrześniowa 1939 wrzesień Ignacy Mościcki Felicjan Sławoj-Składkowski Edward Rydz-Śmigły Francja Wielka Brytania 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę

"Straszliwa obcość tego najazdu". "Jak dzicz". Świadkowie o agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku

– To już będę zawsze pamiętał. Tę noc pochmurną, przerażającą dla nas wszystkich, to głuche dudnienie ciężkiego żelastwa. I wkraczające późno nocą do Wilna czołgi radzieckie – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Bogdan Rudnicki, wilnianin. Takich przejmujących wspomnień o 17 września 1939 roku zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa 17 września 1939 wspomnienie Lwów Grodno Wilno agresja sowiecka 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę

"Celem Stalina było wytrzebienie polskości z Kresów". Deportacje Polaków po 17 września 1939 roku

17 września 1939 roku był katastrofą państwa polskiego, a dla setek tysięcy mieszkańców wschodnich terenów Rzeczpospolitej stał się także prologiem osobistych tragedii. Masowe deportacje Polaków w głąb Rosji były częścią sowieckiego planu wymazania polskości z Kresów. Dlatego 17 września, w rocznicę inwazji ZSRR na II RP, obchodzimy także Światowy Dzień Sybiraka.
Zobacz więcej na temat:  Syberia deportacje deportacja historia Polski Rosja zbrodnie sowieckie zbrodnie wojenne zbrodnia katyńska 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę

17 września 1939 roku w sowieckiej propagandzie, czyli próba usprawiedliwienia bezprawia

Inwazja sowiecka dokonana 17 września 1939 roku była pogwałceniem wszelkich traktatów i konwencji międzynarodowych. Władze Kremla, które miały świadomość dokonywanego przez siebie bezprawia, próbowały usprawiedliwiać swoje czyny poprzez zaklinanie rzeczywistości i zakłamywanie faktów.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II wojna światowa 17 września 1939 Armia Czerwona Kresy 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę

71. rocznica wydania przez rząd PRL oświadczenia w sprawie rezygnacji z reparacji wojennych

23 sierpnia 1953 roku Rada Ministrów PRL złożyła oświadczenie w sprawie reparacji wojennych od Niemiec. W dokumencie tym rząd Bolesława Bieruta ogłaszał, że Polska zrzeka się roszczeń dotyczących spłaty przez Niemcy odszkodowań za wyrządzone Polsce zbrodnie podczas II wojny światowej. Dokument budzi duże kontrowersje, a jego ważność podważają badacze.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski PRL NRD konferencja poczdamska reparacje wojenne Bolesław Bierut

2 Armia Wojska Polskiego. "Dzielni żołnierze, którzy mieli fatalnego dowódcę"

W szeregi tworzonej w 1944 roku 2 Armii wstępowali głównie młodzi ochotnicy, którzy pragnęli walczyć o wyzwolenie Polski spod niemieckiej okupacji. Większość kadry oficerskiej stanowili radzieccy oficerowie, a sam dowódca był alkoholikiem bez odpowiednich kompetencji. W ostatnich tygodniach II wojny światowej zginęły tysiące żołnierzy 2 Armii, a Polska, o którą walczyli, znalazła się w strefie wpływów Józefa Stalina. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II wojna światowa Karol Świerczewski POLSKA