- 9 czerwca wybierzemy polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Obywatele innych krajów Unii Europejskiej wybiorą swoich przedstawicieli.
- Parlament Europejski jest jedna z siedmiu kluczowych instytucji Unii Europejskiej. Bierze on udział w procesie legislacyjnych, wraz z Radą Europejską.
- Decydujący głos w Unii Europejskiej mają rządy poszczególnych państw członkowskich.
- Obywatele Polski w wyborach do europarlamentu wybiorą 53 posłów. Parlament Eurpejski w tej kadencji będzie liczył 720 członków.
- Parlament Europejski jest jedną z instytucji, która uczestniczy w procesie legislacyjnym Unii Europejskiej - mówi profesor Marta Witkowska, ekspertka Komisji Europejskiej z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. - Tam uchwalane jest prawo. Główny głos w Unii Europejskiej mają jednak rządy państw członkowskich. To, co słyszymy co jakiś czas, że Unia nam coś narzuca to duże przekłamanie.
W Unii Europejskiej inicjatywa ustawodawcza należy do Komisji Europejskiej. Należy też pamiętać, że w unijnych strukturach nie ma jasnego podziału na władzę ustawodawczą i wykonawczą. - Komisja Europejska tworzy i planuje. Przepisy, które Komisja zaplanuje najpierw trafiają do rządów poszczególnych państw członkowskich, one muszą te propozycje zaaprobować. Bez aprobaty państw członkowskich nic nie trafia do Parlamentu Europejskiego - wyjaśnia ekspertka. - Głośno dyskutowany dziś "zielony ład" musiał być też zaaprobowany przez państwa członkowskie. Gdy propozycja Komisji ma aprobatę rządów - trafia do Parlamentu. Tam może być zmieniona, mogą być przyjęte różne poprawki. Równouprawniona do Parlamentu Europejskiego jest Rada Europejska. Swoje poprawki Parlament negocjuje z Radą.
Parlament Europejski - grupy polityczne
Parlament Europejski podzielony jest na grupy polityczne. Zasiadają w nim reprezentanci chadecji, socjaldemokraci, zieloni etc. Mamy tam też posłów niezrzeszonych, eurosceptyków.
Ostatnia kadencja Parlamentu Europejskiego, była kadencją trudną. Jej pierwsza część przypadła na czas pandemii koronawirusa. - To był ciężki czas - przyznaje gościni Jakuba Jamrozka. - W tej kadencji drugi raz mamy kobietę na stanowisku przewodniczącej Parlamentu Europejskiego - to Roberta Metsola.
Profesor Marta Witkowska przyznaje, że trudno mówić o szczególnych i jasno wyznaczonych zasadach działania Parlamentu Europejskiego. - Mamy tu podział na państwa i opcje polityczne. Członkowie Parlamentu Europejskiego są wybierani na pięcioletnie kadencje - mówi. - W 2022 roku obywatele Unii wybrali 705 europosłów, ale w tym roku ta liczba się zmienia.
30:09 czwórka reset 20.05.2024 euro vibe 17.13.mp3 Euro Vibe. O Parlamencie Europejskich i wyborach 9 czerwca opowiada profesor Marta Witkowska (Reset/Czwórka)
W Polsce w poprzednich wyborach do Parlamentu Europejskiego najchętniej głosowali przedstawiciele młodszych pokoleń. - Oni też spragnieni są wiedzy o strukturach unijnych, sięgają po media społecznościowe, ale gubią się w zalewie informacji, nie zawsze potrafią odnaleźć tę prawdziwą - przyznaje profesor. - Ich zaangażowanie w poprzednich wyborach wiążę też z intensywną kampanią wyborczą prowadzoną przez ugrupowania populistyczne. One próbują teraz też grać podobnie.
W przepisach europejskich odnajdujemy zapis, że Parlament uczestniczy w kształtowaniu Komisji Europejskiej. W praktyce to właśnie europosłowie przesłuchują kandydatów na przyszłych komisarzy. Decyzja o wyborze komisarzy zawsze należy do rządów państw członkowskich.
Wykorzystaj swój głos. By inni nie zdecydowali za Ciebie. Wybory europejskie 9 czerwca 2024 roku./Parlament Europejski w Polsce
- Jedną z kompetencji Parlamentu jest też częściowe uczestnictwo w legislacji. Wraz z Radą Europejską jest ciałem, które uczestniczy w przyjmowaniu aktów ustawodawczych, zaś aktami wykonawczymi zajmuje się Komisja - wyjaśnia profesor Marta Witkowska i podkreśla, że rola europarlamentu zmienia się na przestrzeni lat. - Musimy uświadomić sobie, że Unia Europejska jest organizacją międzynarodową, jak NATO, ONZ czy Rada Europy. W tych organizacjach, nie ma aktów, są konwencje przyjmowane na sesjach, które następnie muszą być ratyfikowane przez państwa członkowskie. Tak samo działało to w Unii, dopiero z czasem stwierdzono, że należy to robić inaczej. Zaczęto wdrażać zmiany. Dopiero w 1979 roku odbyły się pierwsze bezpośrednie wybory do europarlamentu.
Ilu posłów do Parlamentu Europejskiego wybieramy?
Parlament Europejski jest jedną z siedmiu instytucji Unii Europejskiej. Jego liczebność nie jest z góry określona, maksymalnie może mieć 750 osób, a zmienia się wraz z przyjmowaniem do unijnych struktur nowych państw - zwiększa się, lub zmniejsza, gdy ktoś Unię opuszcza (Brexit). - We wrześniu 2023 roku podjęto decyzję o kształcie europarlamentu na następną kadencję - kraje Unii wybiorą 720 posłów, 53 z nich wybiorą obywatele Polski - wyjaśnia specjalistka. Do tych wyborów warto iść, bardzo zachęcam.
Wyzwania na nową kadencję
Nadchodząca kadencja Parlamentu Europejskiego nie będzie łatwa. Przed europosłami stoją takie wyzwania jak wzrastające nastroje populistyczne i nacjonalistyczne, czy konieczność zabezpieczenia bezpieczeństwa europejskiego, poprzez zadbanie o surowce krytyczne niezbędne do transformacji gospodarki. - Unia europejska została założona jako przeciwwaga do nastrojów nacjonalistycznych, które wywołały II wojnę światową. Z tego względu instytucje unijne zostały skonstruowane w ten sposób, by te nastroje zgłuszyć. W Parlamencie Europejskim posłowie nie są grupowani wg narodowości, a zgodnie z ich preferencjami politycznymi - wyjaśnia profesor Marta Witkowska. - Posłowie, którzy nie potrafią porozumieć się, złożyć oświadczenia woli i podpisać deklaracji, że będą realizować wspólne cele, które realizuje dana grupa złożona z posłów różnej narodowości, stoją na uboczu i są posłami niezrzeszonymi. To jedno z wyzwań tej kadencji - podkreśla.
Zapraszamy na kolejne odsłony cyklu Euro Vibe w Czwórce - od 20 do 24 maja o 17.00 - w którym rzetelnie i ciekawie mówimy o wyborach do parlamentu Europejskiego.
***
Tytuł audycji: "Reset"
Prowadzi: Piotr Firan
Gość: profesor Marta Witkowska (ekspertka Komisji Europejskiej z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego)
Data emisji: 20.05.2024
Godzina emisji: 17.13
pj
