Tajemnice konklawe. Kto i jak wybiera papieża?

Ostatnia aktualizacja: 16.10.2023 17:40
Teoretycznie papieżem zostać może każdy ochrzczony mężczyzna na świecie. W praktyce to kardynałowie elektorzy wybierają go ze swojego grona. Przyszły papież musi zdobyć 2/3 głosów kardynałów.
Elekcji papieża mogą dokonywać wyłącznie kardynałowie zgromadzeni na konklawe, którzy w dniu rozpoczęcia wakatu w Stolicy Apostolskiej nie ukończyli 80 roku życia. (zdj. ilustracyjne)
Elekcji papieża mogą dokonywać wyłącznie kardynałowie zgromadzeni na konklawe, którzy w dniu rozpoczęcia wakatu w Stolicy Apostolskiej nie ukończyli 80 roku życia. (zdj. ilustracyjne) Foto: Gorodenkoff/Shutterstock.com
  • 16 października obchodzimy 45. rocznicę wyboru Karola Wojtyły na papieża. 
  • Papieża wybierają kardynałowie w trakcie konklawe. 
  • Kandydaci wybierani są z ich grona. Powinni odznaczać się pobożnością i znajomością prawa kanonicznego.
  • Po głosowaniu karty z nazwiskami kandydatów są palone.
  • Na czas konklawe kardynałowie są zamknięci w Kaplicy Sykstyńskiej.

Kto wybiera papieża?

16 października 2023 mija 45 lat od wyboru kardynała Karola Wojtyły na papieża. Podobnie jak jego poprzedników, wybrano go podczas ogólnego zgromadzenia kardynałów, czyli konklawe. Zanim to jednak się stało - w pierwszych wiekach chrześcijaństwa - następcę świętego Piotra wybierali duchowni, biskupi oraz lud Rzymu. Zasady wyboru papieża uporządkował dopiero Jan Paweł II. 

Kto może zostać papieżem?

- Kardynałowie, którzy tworzą kolegium kardynalskie, nie mogą mieć ukończonego 80. roku życia - tłumaczy dr prawa kanonicznego i absolwentka UKSW Katarzyna Iwanicka. I dodaje, że mamy trzy stopnie kardynalskie. - Kardynałem może być zarówno biskup, jak i prezbiter oraz diakon - wymienia. - Nawet ten najniższy stopień święceń pozwala zostać kardynałem. Żeby nim zostać, należy odznaczać się pobożnością i roztropnością. Dobrze by też było, żeby taka osoba charakteryzowała się specjalizacją w prawie kanonicznym i była wybitna w tej dziedzinie.

Posłuchaj
04:30 CZWÓRKA Czwórka do piatej - papiez 16.10.2023.mp3 Jak wybiera się papieża? (Czwórka do piątej/Czwórka) 

Nazwiska kandydatów pojawiają się w kuluarach

Zgodnie ze współcześnie obowiązującym prawem konklawe powinno rozpocząć się przynajmniej 15 dni po opustoszeniu tronu Piotrowego, ale nie później niż 20 dni po tym fakcie. - Zaczyna się od rozmów w kuluarach, w trakcie których pojawiają się pierwsze kandydatury na przyszłego papieża. Ale nie obowiązuje żadna prezentacja kandydatów - wyjaśnia rozmówczyni Jędrzeja Rosiewicza.

Głosowanie "niewyraźnym pismem"

W trakcie konklawe kardynałowie mają rozdane karty do głosowania. Karty są prostokątne, na górze każdej z nich widnieje napis "Wybieram papieża". - Pod spodem kardynałowie wpisują imię i nazwisko kandydata elekta - mówi dr Katarzyna Iwanicka. - W konstytucji jest zapis, że powinni to zrobić pismem w miarę niewyraźnym, żeby nie można było rozpoznać ich charakteru pisma.

Zobacz także:

Konklawe - zgromadzenie ściśle tajne

Konklawe wydaje się być zgromadzeniem "ściśle tajnym", co zresztą też jest wyraźnie wskazane w przepisach. - Wybór papieża ma być w pełni chroniony i tajemniczy, a całe działanie państwa watykańskiego ma być do niego dostosowane - podkreśla gość Czwórki. - Kardynałowie w trakcie głosowania są zamknięci w Kaplicy Sykstyńskiej, a podczas całej obecności - w Domu św. Marty, który w tym celu został wybudowany.  

Serwis Specjalny Polskiego Radia: Jan Paweł II. Papież Polak >>>

. .

Czy papieskiej nominacji można nie przyjąć?

Papież jest wybierany większością 2/3 głosów zebranych kardynałów, a po głosowaniu karty są palone. - W optymistycznej wersji, kiedy po pierwszym głosowaniu doszło do wyboru papieża, głowa państwa Watykan musi przyjąć ten wybór. Oczywiście może odmówić, ale kardynałowie tego nie robią, bo są świadomi, że mogą otrzymać taką nominację - dodaje dr  Katarzyna Iwanicka.


16 października to Dzień Papieża Jana Pawła II. Święto zostało ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w hołdzie papieżowi Polakowi Janowi Pawłowi II. 16 października to Dzień Papieża Jana Pawła II. Święto zostało ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w hołdzie papieżowi Polakowi Janowi Pawłowi II.

Kiedy papież zostanie wybrany, nad kaplicą Sykstyńską pojawia się biały dym, biją dzwony, a na balkon Bazyliki św. Piotra wychodzi kardynał-subdiakon, czyli najstarszy wiekiem uczestnik konklawe, i ogłasza: "Habemus papam. Mamy nowego papieża".  

***

Tytuł audycji: Czwórka do piątej

Prowadzi: Marta Hoppe

Materiał: Jędrzej Rosiewicz

Data emisji: 16.10.2023

Godzina emisji: 15.15