Polski Edison - Jan Szczepanik. Wynalazca kamizelki kuloodpornej

Jan Szczepanik był postacią niezwykłą, autorem ponad 50 przeróżnych wynalazków m.in. kamizelki kuloodpornej, która przyniosła mu sławę, czy technologii stosowanej we współczesnych telewizorach. 

Jan Szczepanik, nauczyciel i wynalazca

Foto: NAC

• Jan Szczepanik urodził się w 1872 roku w Rudnikach, w zaborze austriackim. 
• Był uczonym i praktykiem, autorem ponad 50 wynalazków. 
• Sławę przyniosła mu kamizelka kuloodporna, która uratowała życie hiszpańskiego króla Alfonsa XIII. 
• Zabiegał o to, by jego pomysły były wcielane w życie. 

Polski Edison - Jan Szczepanik

13 czerwca 1872 roku w Rudnikach koło Mościsk urodził się Jan Szczepanik, nauczyciel, wynalazca zwany "polskim Edisonem" oraz "galicyjskim geniuszem", zdarza się nazywać go też "Leonardem da Vinci z Galicji". To postać niezwykłego samouka, autora ponad 50 wynalazków - stworzył m.in. kamizelkę kuloodporną, film dźwiękowy, a także urządzenie, które stało się podstawą konstrukcji współczesnych telewizorów. 

Jan Szczepanik pochodził z rodziny rolniczej, ale rozwijał swoje pasje, zainteresowania, a później biznesy. Jego wynalazki porównujemy do najwybitniejszych.

- Był on uczonym i praktykiem, którego możemy porównywać z takimi geniuszami jak Edison czy Tesla
a w skali polskiej z Łukasiewiczem - mówi profesor Wiktor Werner, zajmujący się historią nauki. - Szczepanik badał fale elektromagnetyczną, możliwość kodowania różnego rodzaju informacji w tej fali. Konstruował także prototypy urządzeń, które są w stanie dekodować informacje, które są przekazywane za pomocą fali elektromagnetycznej w sposób odczytywalny dla ludzkich zmysłów. Tworzył nie tylko koncepcje teoretyczne ale też różne rozwiązania praktyczne - dodaje. 

Jan Szczepanik - sława i kamizelka kuloodporna

Świetnym przykładem wynalazku Jana Szczepanika jest nie tylko urządzanie służące do przekazywania obrazu, które faktycznie przyspieszyło prace nad współczesnym telewizorem, ale też kamizelka kuloodporna której Szczepanik zawdzięcza międzynarodową rozpoznawalność.

Posłuchaj

02:55 czwórka czwórka do piątej 10.11.2023 polski edison 15.41.mp3 O Janie Szczepaniku opowiada profesor Wiktor Werner, zajmujący się historią nauki (Czwórka do piątej/Czwórka)

 

- Wynalazek ochronił przed śmiercią w zamachu hiszpańskiego króla Alfonsa XIII, który w dowód wdzięczności uhonorował Polaka Wysokim Orderem Izabeli Katolickiej. Na początku XX wieku był sławny - podkreśla rozmówca Szymona Majchrzaka. - Był przyjmowany przez ważne postacie swojej epoki, koronowane głowy. Jego rozwiązania techniczne do dziś są stosowane, choć po wielu przeróbkach, bo wiadomo, że technologia nie stoi w miejscu. 

On jest jednym z tych, których rozwiązania zostały wcielone w życie. Sam też o to zabiegał, był przedsiębiorczy, zakładał firmy, chciał, żeby jego wynalazki mogły realnie funkjonować. 

***

Tytuł audycji: Czwórka do piątej

Prowadzi: Marta Hoppe

Materiał: Szymon Majchrzak 

Data emisji: 10.11.2023

Godzina emisji: 15.41

pj