- Opera site-specific "D'ARC" została zaplanowana na 1 sierpnia jako część obchodów 80. rocznicy wybuchu powstańczego zrywu z 1944 roku.
- Jej autorem jest Krystian Lada, twórca współpracujący z wieloma europejskimi scenami operowymi. Realizuje spektakle w nietypowych przestrzeniach, jak hale produkcyjne, dawne szpitale czy place miejskie.
- Opera rozpisana jest na trzy plany czasowe, a także sny, w których spotykają się bohaterki opowieści.
- O wydarzeniu w plenerowej audycji Czwórki opowiadają: reżyser Krystian Lada, kompozytorka Teoniki Rożynek oraz choreograf Wojciech Grudziński.
Opera "D'ARC" - hołd w 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego
Spektakl organizowany z okazji obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego to nie tylko hołd złożony naszym przodkom. To także podróż przez muzyczne i teatralne konwencje, w ramach której twórcy eksperymentują z formą, strukturą i przestrzenią.
"D’ARC" według koncepcji i w reżyserii Krystiana Lady to współczesna opera rozpisana na trzy plany czasowe oraz sny, w których spotykają się bohaterki tej opowieści: Joan - fotografka z Paryża, córka polskich emigrantów; Joanna - warszawska wiolonczelistka, a zarazem powstańczyni; oraz Giovanna - francuska bohaterka narodowa, Dziewica Orleańska.
- To jest historia trzech bohaterek, trzech kobiet, które żyją w różnych momentach w historii i w różnych miejscach na świecie. One nigdy nie spotkały się w rzeczywistości. Spotykają się regularnie w snach i w tych snach ze sobą komunikują - mówi reżyser spektaklu. - Każda z tych bohaterek nazywa się Joanna, tyle że w różnych wersjach językowych. To, co je łączy, to pytania, z którymi mierzą się we własnych czasach. Są pytania dotyczące np. tego, co to znaczy wywodzić się z określonej narodowości albo co to znaczy oddać, oddać siebie, oddać swoje życie jakiejś idei.
Trzy różne formy ekspresji artystycznej
Jak przyznaje reżyser, wymyślając historie, chciał zaakcentować to, co dla niego jest najważniejsze w operze jako formie sztuki. - To jest wielowymiarowość i schodzenie się ze sobą różnych form sztuki. Bardzo chciałem od początku, żeby te trzy bohaterki reprezentowały trzy różne formy ekspresji artystycznej, które są częścią opery - tłumaczy gość Czwórki. - Mamy Joannę powstankę w Warszawie, graną przez wiolonczelistkę Dobrawę Czocher, mamy Joan w Paryżu, graną przez aktorkę Agnieszkę Grochowską, i Giovannę d'Arc, graną przez śpiewaczkę operową Gabrielę Legun. Czyli ekspresja wokalna, ekspresja aktorska i ekspresja muzyczna schodzą się ze sobą i tworzą to, co ja uważam, że jest formą pro.
Opera "chodzona"
Krystian Lada to reżyser, który współpracuje z najważniejszymi scenami operowymi Belgii, Holandii, Szwajcarii i Niemiec. Spektakle tego artysty często rozgrywają się w nietypowych przestrzeniach, takich jak hale produkcyjne, budynki dawnych szpitali czy miejskie place. Specjalnie dla Muzeum Powstania Warszawskiego Krystian Lada tworzy spektakl obejmujący przestrzeń muzeum, a także muzealny Park Wolności i pobliską architekturę, w której warszawska Wola staje się portalem do przeszłości i przyszłości. Podczas jednego wieczoru, jednej nocy będzie można odwiedzić Paryż w 2024 roku, Warszawę 1944 roku oraz Rouen w 1429. Do tego jest ruch, a widzowie podążają za bohaterkami opery.
- Pomyślałem, że mówiąc o historii, chciałbym, żeby forma stała się treścią, to znaczy, żeby forma odzwierciedlała ideę chodzenia po historii. Miałem taki pomysł, żeby publiczność podróżowała od sceny do sceny, tak jak podróżujemy w tej historii, przenosząc się z piętnastego wieku we Francji do XX wieku w Warszawie - tłumaczy reżyser. - Żeby ten akt chodzenia i przenoszenie się z miejsca na miejsce również miał znaczenie dla tej historii. Ważne dla mnie było, żeby nie budować dodatkowej scenografii, ponieważ uważam, że przestrzeń w Warszawie wokół Muzeum Powstania Warszawskiego sama w sobie ma już bardzo dużo historii.
Wizji reżysera musieli sprostać także zaproszeni do współpracy choreograf Wojciech Grudziński oraz jedna z kompozytorek biorąca udział w projekcie, Teoniki Rożynek. - Moim zadaniem było rozpiąć muzykę pomiędzy tymi wszystkimi punktami - opowiada. - Dostałam jakąś ciekawą strukturę, w której się może wydarzyć zarówno gra sceniczna, jak i też gra instrumentalna. Do tego dostosowałam tło muzyczne.
27:34 CZWORKA/Czwórka w plenerze - D'ARC Opera 80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego 28.07..2024 (mp3) 2024.mp3 O operze "D'ARC" opowiadają reżyser spektaklu Krystian Lada, kompozytorka Teoniki Rożynek oraz choreograf Wojciech Grudziński (Czwórka w plenerze/Czwórka)
- Dołączyłem do projektu w momencie, kiedy koncepcja była już przez Krystiana określona. Wiedziałem, że ma być to opera chodząca, i to tak naprawdę było dla mnie wyjściowym pakietem informacji. Na poziomie koncepcji wiedziałem, że mamy w planach pracę z kilkoma stacjami w przestrzeni muzeum. Natomiast dopiero jak wystartowaliśmy z próbami w Warszawie, zrozumiałem topografię tego miejsca i w jaki sposób ma się odbywać ten tour po stacjach, które określają strukturę spektaklu. To tak naprawdę też wyznacza kierunek działań choreograficznie - mówi Wojciech Grudziński. - Osoby, które przychodzą oglądać spektakl, biorą udział także w choreografii, ponieważ przemieszczają się razem z nami, osobami, które realizują tę pracę.
Spektakl "D'ARC" będzie pokazywany także 3, 4, 5 i 6 sierpnia.
Plenerowa audycja z Pokoju na lato
W audycji plenerowej Czwórki wprost z Pokoju na lato rozmawialiśmy również o tym, jak przedmioty mogą opowiadać o historii. Naszymi gośćmi od godz. 11.00 byli Dorota Rakowska i Adam Jeżewski, kuratorzy wystawy "Rzeczywiste. 80 wyjątkowych przedmiotów z Powstania Warszawskiego".
Mówiliśmy także o przyrodzie w miastach, która także stanowi nasze dziedzictwo. Sprawdzaliśmy, jak zmieniają się ekosystemy miejskie i jak poprawia się ich stan. W naszym plenerowym studiu pojawił się Paweł Piszczałka, który opowiadał o merytorycznych aspektach ekosystemów miejskich. Naszą gościnią była także Weronika Szypszak, z którą rozmawialiśmy o ekosystemach miejskich w kontekście projektu "Leśne Dialogi - ekologia i dziedzictwo przyrodnicze w sercu miasta".
***
Tytuł audycji: Czwórka w plenerze
Prowadzi: Marta Zinkiewicz
Goście: Krystian Lada (reżyser spektaklu "D'ARC), Teoniki Rożynek (kompozytorka), Wojciech Grudziński (choreograf)
Data emisji: 28.07.2024
Godzina emisji: 13.15
aw/mat.pras./wmkor
