Prawa człowieka - kto dziś ich strzeże?

Ostatnia aktualizacja: 17.04.2025 12:33
Prawa człowieka to prawa i wolności przysługujące każdemu człowiekowi. Dr Małgorzata Andrzejczak-Świątek, znana w sieci jako @pani_od_praw_czlowieka, wskazuje, że są mocno uwikłane w politykę. - Kto dziś strzeże praw człowieka? Nie wiem. To pytanie do nas wszystkich, którzy chcą żyć w szczęśliwym, dobrym miejscu - mówi w Czwórce. 
Prawa człowieka są niezbywalne i nienaruszalne. - Głosy nas, osób, które mogą mówić w imieniu ofiar, są ważne, nawet jeśli nie są skuteczne - mówi pani_od_praw_człowieka.
Prawa człowieka są niezbywalne i nienaruszalne. - Głosy nas, osób, które mogą mówić w imieniu ofiar, są ważne, nawet jeśli nie są skuteczne - mówi pani_od_praw_człowieka.Foto: Shutterstock

Wojna w Ukrainie, wojna domowa w Syrii, sytuacja w Strefie Gazy, wybór Donalda Trumpa na prezydenta USA, problemy migracyjne to tylko niektóre z wyzwań, z którymi zmaga się współczesny świat. Każde z nich wpływa na przestrzeganie praw człowieka, do których należą m.in. :

  • prawo do życia
  • prawo do wolności
  • prawo do bezpieczeństwa
  • prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania 
  • prawo wolności słowa
  • wolność od niewolnictwa i tortur
  • prawo do edukacji, pracy, prywatności i rodziny.

Każde z powyższych przysługuje każdemu człowiekowi bez względu na rasę, płeć, język, wyznanie, przekonania polityczne, pochodzenie narodowe i społeczne, majątek itp. Wg wszelkich zapisów prawnych są niezbywalne i nienaruszalne. 

Małgorzata Andrzejczak-Świątek, autorka profilu @pani_od_praw_czlowieka, zwraca uwagę, że po II wojnie światowej stworzono system międzynarodowy mający chronić nas przed naruszaniem praw człowieka. - Mamy normy prawne, ale niekoniecznie są one przestrzegane - mówi. - Prawo tworzą prawnicy, ale to politycy je egzekwują, czasem ignorują, nie zauważają. 

Prawa człowieka interesują młodych

Czwórkowa gościni założyła swój profil @pani_od_praw_czlowieka, by dzielić się ze swymi studentami treściami, które nie mieściły się w programie studiów. - Studenci stawiają mnóstwo pytań, na które nie zawsze jest czas na zajęciach. A tematyka praw człowieka bardzo ich interesuje, szczególnie gdy są to treści merytoryczne, mówiące o standardach prawnych, bez populizmu, z miejscem na dyskusję opartą na wzajemnym szacunku i różnorodności poglądowej. 

Dziś internetowa przestrzeń Czwórkowej gościni skupia ludzi o różnych doświadczeniach, poglądach i w różnym wieku.

Głos w imieniu ofiar

- Ja się skupiam na tym, co jest mi najbliższe - a jest to badanie szeroko rozumianego pojęcia "mechanizm zła", tego, co doprowadza do eskalacji przemocy - mówi. - Interesują mnie aspekty dotyczące eskalacji przemocy, dyskryminacji, wykluczenia społecznego, równości. To coś, co jest mi najbliższe. Dynamika tego, co dzieje się w Ukrainie, Gazie, Sudanie, też wymusza treści, które są dla mnie priorytetowe. Jesteśmy głosem ofiar. Ten nasz głos, osób, które mogą mówić w imieniu ofiar, jest ważny. Nawet jeśli nieskuteczny. 

Małgorzata Andrzejczak-Świątek przyznaje, że nie wie, kto dziś strzeże praw człowieka. - Niestety są one mocno uwikłane w system polityczny, od którego nie jesteśmy w stanie uciec - zauważa. - Zdarza się, że interesy polityczne stawiane są wyżej niż dobro ludzi. Pojawia się tu pytanie o to, jaki świat tworzymy pod względem systemu wartości, również dla przyszłych pokoleń. 

Czwórkowa gościni wskazuje na brak pomysłu państw europejskich na mądrą strategię migracyjną, która będzie skuteczna, zgodna z międzynarodowymi standardami, budowana bez lęku i wykluczenia. 


***

Tytuł audycji: Świat 4.0 

Prowadzi: Piotr Firan

Gościni: Małgorzata Andrzejczak-Świątek

Data emisji: 16.04.2025

Godzina: 16.14

pj/kor