- V Kongres Archiwów Społecznych to święto archiwistyki społecznej, która w Polsce została zapoczątkowana oddolnie.
- Archiwa społeczne w Polsce to zbiory danych tworzone oddolnie na podstawie zdjęć, listów, nagrań.
- Pasjonaci stawiają sobie za cel dokumentowanie historii, której nikt nie dokumentuje.
- Kongres Archiwów Społecznych jest okazją do spotkania archiwistów, ale też zdobycia wiedzy, wzięcia udziału w warsztatach i dyskusjach.
- Na Kongres zostali również zaproszeni przedstawiciele archiwów społecznych Ukrainy.
V Kongres Archiwów Społecznych odbędzie się w Lubinie, ale można wziąć w nim udział także online. Jego organizatorzy skupiają się na historii mówionej, która dziś jest w Polsce niezwykle modna. - Dziś ciężko wskazać początek archiwistyki historii mówionej, bo pierwsze nagrania były inicjatywami oddolnymi - mówi Katarzyna Ziental, dyrektorka Centrum Archiwistki Społecznej. - Ludzie chętnie nagrywają relacje ze środowisk lokalnych. Tematem przewodnim naszego kongresu będzie właśnie historia mówiona. Będziemy:
- edukować, jak to robić
- inspirować, na jakie sposoby można to robić
- pokazywać, co może z tego wyniknąć.
Czym są archiwa społeczne?
Archiwa społeczne w Polsce to zbiory danych tworzone oddolnie na podstawie zdjęć, listów, nagrań. Dziś jest ich w naszym kraju ponad 700. - Te archiwa zajmują się oddolnym dokumentowaniem historii - mówi gość Czwórki. - Często zakładane są przez stowarzyszenia, we współpracy z bibliotekami czy domami kultury, a czasem są inicjatywą prywatną. Ci pasjonaci stawiają sobie za cel dokumentowanie historii, której nikt nie dokumentuje. To może być zarówno temat taki jak np. historia kobiet w Stoczni Gdańskiej, albo temat jakiejś miejscowości, która ma swoją urzędową historię faktograficzną, ale nie ma tej dotyczącej zwykłych ludzi, którzy w niej mieszkali - dodaje.
Archiwa społeczne tworzone są dzięki ludziom, którzy zbierają te historie. Pukają do drzwi, pytają o dokumenty, listy, zdjęcia i opowieści.
15:40 czwórka stacja kultura 22.09.2023.mp3 O archiwach społecznych i V Kongres Archiwów Społecznych opowiada Katarzyna Ziental (Stacja Kultura/Czwórka)
Katarzyna Ziental zwraca uwagę, że każdy z nas może różnie odbierać wydarzenia historyczne. - W relacjach uświadamiamy sobie, że historia z perspektywy jednostki inaczej wygląda niż ta faktograficzna. Można to poczuć, a czasami się zdziwić - przyznaje.
V Kongres Archiwów Społecznych w Lublinie
V Kongres Archiwów Społecznych rozpocznie się w Lublinie 29 września i potrwa do 1 października. Jego pierwszy dzień będzie dniem wydarzeń towarzyszących, które wprowadzą uczestników w temat. - To spacery, wizyty, zwiedzania. Chcemy pokazać jak nasz partner Brama Grodzka Teatr NN poprzez swoje działania kulturalne wpływa na przestrzeń miasta - zaprasza gość Adama Smolarka. - W sobotę zapraszamy na wydarzenia kongresowe. Już podczas otwarcia kongresu będziemy chcieli przekazać, żeby nie tylko nagrywać historie mówione, ale też zastanowić się, jak przekazać, zachować te nagrania na stałe. Zaprezentujemy też archiwa społeczne - to będą bardzo inspirujące wystąpienia. Będą warsztaty, na których podpowiemy jak:
- pracować z pamięcią, z relacjami
- nagrywać
- budować archiwum
- przygotować się do wywiadów
- przetworzyć nagranie
- zadbać o kwestie prawne.
Niedziela będzie czasem dla projektów kulturalnych i artystycznych powstałych na bazie archiwów społecznych. Wydarzenie zamknie dyskusja o tym, kiedy opowieść staje się historią.
Miejsce dla Ukrainy
Na Kongresie Archiwów Społecznych będzie też miejsce dla Ukrainy. - To pierwszy nasz kongres, który w większości będzie tłumaczony na język ukraiński. Podjęliśmy współpracę ze środowiskami ukraińskimi przy okazji warsztatów z archiwistyki społecznej. Zainteresowanie i zaangażowanie było duże, to pokazało, że warto wejść we współpracę - przyznaje dyrektorka Centrum Archiwistki Społecznej. - To nie jest łatwy czas, ale potrzeba jest ogromna, tworzenie takich archiwów wzmacnia wspólnotę.
ZOBACZ TAKŻE: Historia - Skarby radiowego archiwum >>>
Centrum Archiwistyki Społecznej podkreśla też dostępność swoich wydarzeń dla osób z niepełnosprawnościami. Katarzyna Zietal mówi o tłumaczeniu na język migowy, a także o potrzebie archiwizacji historii środowiska osób głuchych w Polsce.
Historia na głosy. V Kongres archiwów społecznych odbędzie się w Lublinie w dniach 29.09. - 01.10.2023.
***
Tytuł audycji: Stacja Kultura
Prowadzi: Adam Smolarek
Gość: Katarzyna Zietal (dyrektorka Centrum Archiwistyki Społecznej)
Data emisji: 22.09.2023
Godzina emisji: 10.16
pj
