"AHA - Archiwum Historii Autorów" to innowacyjny projekt, w ramach którego Stowarzyszenie Autorów ZAiKS i radiowa Czwórka zapraszają odbiorców do niezwykłego świata uznanych, cenionych i kultowych twórców polskiej kultury. AHA to kameralne, niespieszne, pogłębione rozmowy z wybitnymi artystkami i artystami, ludźmi kina, literatury, sztuki, od lat związanymi z ZAiKS-em. O kulisy ich wieloletniej pracy, tajniki warsztatu, doświadczenia zbierane przez dekady obecności na scenie czy ekranie pytają dziennikarki i dziennikarze radiowej Czwórki.
27:25 Czwórka stacja kultura 18.03.2025 zaiks 19.13.mp3 O podcaście "AHA - Archiwum Historii Autorów", współpracy Czwórki z ZAiKS-em i samym stowarzyszeniu opowiadają Ferid Lakhdar i Dorota Serwa (Stacja Kultura/Czwórka)
- Stowarzyszenie Autorów ZAiKS od dokładnie 107 lat chroni różnych twórców: choreografów, fotografów, scenarzystów, kompozytorów muzyki rozrywkowej, muzyki poważnej, grafików, publicystów, naukowców. To ponad 20 tysięcy twórców kultury - rdzeń naszej tożsamości kulturowej - mówi Ferid Lakhdar, kompozytor i wiceprezes ZAiKS-u. - Stowarzyszenie powstało w 1918 roku. Julian Tuwim, Jan Brzechwa, Antoni Słonimski, Anda Kitschman oraz kilkunastu innych autorów teatralnych i kabaretowych założyło pierwszą w Polsce organizację, która miała chronić prawa autorskie twórców. W Europie to był czas stowarzyszania się. Twórcy wiedzieli, że niełatwo samemu chodzić do telewizji czy radia i prosić, by ktoś np. zagrał ich piosenkę. Stowarzyszenie ma łatwiejszą drogę i reprezentuje wielu.
Zobacz także:
Prawo autorskie pozwala twórcom czerpać dochód ze swojej pracy. Ferid Lakhdar podkreśla, że dziś są to raczej grosiki, bo tuzów, którzy zarabiają na swojej twórczości duże pieniądze, mamy niewielu. - To czubeczek całej grupy twórców, których zrzeszamy - wyjawia.
Członkowie ZAiKS-u to osoby niezwykłe, utalentowane i pełne pasji. To właśnie osobista ciekawość tych postaci była inspiracją dla Doroty Serwy, pomysłodawczyni projektu "AHA - Archiwum Historii Autorów", który stanowi fundament tego podcastu wideo. - Chciałam dowiedzieć się więcej o członkach ZAiKS-u, zerknęłam w dokumentację i znalazłam potężne segregatory. Za najważniejsze uznałam pamięć i wiedzę o twórcach, możliwość zapoznania się z nimi i ich dorobkiem. To, co mnie frapowało, to pytanie: jak oni dochodzili do tego, że stali się twórcami, jaka była ich ścieżka? - wyjaśnia.
Obecnie nowe technologie pozwalają nam sięgnąć do twórczości świetnych nestorów, niesamowitych autorów. Wiele instytucji decyduje się tworzyć archiwa historii mówionej. - Ta formuła nie jest skomplikowana - przyznaje gościni Kasi Dydo. - My zdecydowaliśmy się zacząć od pokazania gigantów wśród twórców, tych, którzy tworzą od lat. Postanowiliśmy zacząć od honorowych twórców ZAiKS-u - mówi. - Pokazujemy też, że w twórczości nie ma różnic pokoleniowych - mówimy jednym językiem.
- Fenomen podcastu "AHA" polega na tym, że za pomocą nowych technologii przywracamy twórcom i twórczości możliwość tworzenia wartościowych relacji. To szansa, by nawiązać bezpośredni kontakt, spotkać się z danym autorem - podkreślają goście Czwórki. - Dajemy przestrzeń autorom, by ich historie wybrzmiały. To również możliwość porozmawiania o procesie twórczym.
Czytaj też:
ZAiKS powszechnie kojarzy się ze stowarzyszeniem chroniącym prawa muzyków, ale warto podkreślić, że nie tylko ich - to stowarzyszenie twórców - również malarzy, plastyków, grafików, fotografów, scenarzystów, pisarzy etc. Dowodem tego jest choćby bohater pierwszego odcinka z serii podcastów "AHA" - Mieczysław Wasilewski - grafik, plakacista, rysownik, ilustrator, projektant form graficznych. - Ta rozmowa to była magia - podkreśla Kasia Dydo, która miała przyjemność rozmowy z twórcą.
Mieczysław Wasilewski - artysta plastyk, grafik. Pierwszy rozmówca podcastu "AHA", mat.pras.
W audycji "Stacja Kultura" wyemitowaliśmy fragment pierwszego podcastu "AHA".
- Kiedy ZAiKS zaprosił redakcję Czwórki do wspólnego tworzenia "AHA - Archiwum Historii Autorów", nie wahaliśmy się ani chwili - tłumaczyła dyrektorka-redaktorka naczelna Czwórki Justyna Dżbik-Kluge. - Międzypokoleniowy charakter tego projektu, możliwość zderzenia młodego pokolenia dziennikarek i dziennikarzy z uznanymi i doświadczonymi rozmówcami ze świata kultury świetnie wpisuje się w to, co pokazujemy na antenie. Możliwość zajrzenia za kulisy warsztatu pracy takich twórców jak Jacek Fedorowicz, Marek Sewen, Tadeusz Rolke czy Krystyna Kofta to prawdziwa gratka. Dla młodych odbiorców opowieść o tym, jak muzyka, literatura czy kino powstawały kiedyś, a jak tworzy się je dziś - to szalenie fascynująca podróż w czasie.
W projekcie uczestniczą dziennikarki i dziennikarze Czwórki:
Nagrania z rozmów będą dostępne na kanale YouTube ZAiKS-u i publikowane co dwa tygodnie, w czwartki.
***
Tytuł audycji: Stacja Kultura
Prowadzi: Kasia Dydo
Goście: Ferid Lakhdar (kompozytor i wiceprezes Stowarzyszenia Autorów ZAiKS) oraz Dorota Serwa (ekspertka ZAiKS-u, pomysłodawczyni podcastu "AHA")
Data emisji: 18.03.2025
Godzina emisji: 19.13
pj/kor
