Niedźwiedź polarny to jeden z największych drapieżników lądowych. Naukowcy szacują, że jako gatunek oddzielił się od niedźwiedzia brunatnego około 200 tys. lat temu. Niedźwiedzie polarne potrafią wytrzymać ekstremalnie niskie temperatury, jednak w obliczy wyzwań, jakim są ocieplanie się klimatu i topnienie lodowców ich środowisko jest zagrożone.
- Niedźwiedzie polarne, jak nazwa wskazuje, zamieszkują raczej klimaty polarne - mówi Marta Narloch z Koła Naukowego Studentów Geografii Uniwersytetu Warszawskiego. - Żyją na dalekiej północy, w Arktyce, a Arktyka bierze swoja nazwę od gwiazdozbioru niedźwiedzicy, czyli "arctos" z greckiego - dodaje Szymon Słomkowski ze Studenckiego Koła Naukowego Oceanografów Uniwersytetu Gdańskiego.
Czarna skóra, puste włosy
Niedźwiedzie polarne są świetnie przystosowanego do surowego, zimnego klimatu za sprawą m.in. grubego futra. - Ich włosy są przezroczyste i w dodatku puste w środku. Tam znajduje się powietrze i stanowi ono warstwę izolacyjną, która zapewnia im ciepło - wyjaśnia studentka geografii. - Skóra niedźwiedzi polarnych jest czarna. Przez to, że na przezroczystych włosach załamuje się światło, powstaje złudzenie, że "misie" są białe - dodaje.
Ciekawostką są też stopy drapieżników. Włosy na tej części ciała niedźwiedzi polarnych są bardzo sztywne. Tworzą pewnego rodzaju poduszkę, która sprawia, że sama stopa nie dotyka śniegu.
05:28 czwórka stacja nauka 27.02.2023.mp3 27 lutego to Międzynarodowy Dzień Niedźwiedzia Polarnego - poznaj ten gatunek (Stacja Nauka/Czwórka)
- To olbrzymie zwierzęta - podkreśla Szymon Słomkowski. - Waga samców waha się od 350 do 700 kilogramów. Największy znany osobnik ważył nawet tonę. Samice są nieco mniejsze, ważą od 150 do 250 kg - dodaje. - Wysokość takiego "niedźwiadka", gdy stanie on na tylnych łapach, może przekroczyć nawet 3 metry.
Pływak drapieżnik
Nieprzypadkowo łacińska nazwa niedźwiedzia polarnego to "ursus maritimus" - niedźwiedź morski. Jest on doskonałym pływakiem. Może pokonać dziesiątki kilometrów w lodowatej wodzie oceanu. - Niedźwiedzie polarne między palcami mają półbłony, co ułatwia im pływanie - mówi Marta Narloch. - Dzięki temu mogą pływać z prędkością nawet 10 km/h, czyli dwa razy szybciej niż chodzą - dodaje.
Białe "misie" nie potrzebują do życia zbyt dużo lądu, na co zwraca uwagę student oceanografii. Wystarczy im kawałek kry, na której odpoczną i woda, której znajdą pożywienie. - Pływać mogą nawet 9-10 dni, bez odpoczynku. Potrafią odpłynąć 90 km od brzegu - wyjaśnia.
Pożywieniem tych drapieżników jest głownie mięso fok, ryb czy innych stworzeń wodnych. Rozmówcy Jędrzeja Rosiewicza zwracają jednak uwagę, że to gatunek wszystkożerny, a mięso je głownie dlatego, że ten typ pożywienia jest dostępny w terenie, który zamieszkuje.
Przyszłość gatunku, a ocieplenie klimatu
Ocieplenie klimatu i topnienie lodowców wywołuje przemieszczenie się tego gatunku. - Jeszcze nie odnotowano spadku liczebności tego gatunku. Trudno jest dokładnie je policzyć, bo na zwykłych zdjęciach zlewają się z otoczeniem, a na zdjęciach wykorzystujących podczerwień, widać tylko ich nosy i oddechy - mówi studenci. - Szacuje się, że dziś niedźwiedzi polarnych jest około 20-25 tysięcy. Mimo to białe "misie" są na liście gatunków zagrożonych. Dorosłe niedźwiedzie polarne przegrzewają się już w temperaturze plus 10 stopni. Ze wzglądu na ocieplenie klimatu ich jakość życia jest coraz gorsza - dodają.
Malutkie niedźwiadki zwykle rodzą się w grudniu i styczniu. W porównaniu do swoich rodziców są bardzo niewielkie, ważą około 700 gramów. Samica zwykle rodzi od jednego do trzech maluchów, które są łyse i ślepe, jednak w wieku 3 miesięcy osiągają masę nawet 13 kg.
Na wolności niedźwiedzie polarne żyją około 15-18 lat, w niewoli dużo dłużej. Rekordzistką jest Debby z Kanady, która dożyła sędziwego wieku 42 lat.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Oliwia Krettek
Materiał: Jędrzej Rosiewicz
Data emisji: 27.02.2023
Godzina emisji: 12.46
pj
