"Śpiewać każdy może" - od czego zależy barwa głosu?
Raz na jakiś czas naukowcy ostrzegają, że kończą nam się światowe zapasy helu. Taka wiadomość jest bardzo złą informacją dla świata nauki i medycyny. Gaz jest wykorzystywany od dawna w wielu dziedzinach, a liczba jego zastosowania wciąż rośnie.
05:30 czwórka stacja nauka 21.05.2021 hel.mp3 Czy zabraknie nam helu? (Stacja Nauka/Czwórka)
W związku z tym jego pokłady maleją, a ceny rosną. - Z helem jest podobnie jak z gazem ziemnym i ropa naftową - wyjaśnia profesor Zbigniew Stojek z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. - Co jakiś czas pojawia się kryzys, informacja, że go zabraknie, a potem nadchodzą informacje o nowych złożach, bardzo obszernych. Prawda jest taka, że helu jest dużo mniej niż gazu ziemnego, a zapotrzebowanie na hel bardzo rośnie.
Trochę historii
Kariera helu zaczęła się w okolicach I wojny światowej, gdy zaczęto napełniać nim sterowce. Potem liczba jego zastosowań szybko rosła. Znajdziemy go m.in. w butlach dla nurków - pomaga w pływaniu pod wodą. W ostatnich latach stosuje się go do chłodzenia nadprzewodników, znajdujących się chociażby w elektromagnesach.
Hel najczęściej pozyskujemy z głębi Ziemi. - Najwięcej pozyskujemy tam, gdzie jest gaz ziemny. Hel powstaje na kuli ziemskiej w wyniku promieniotwórczego rozpadu dwóch metali: uranu i toru. Jeśli hel znajdzie się w szczelnym pomieszczeniu, nie może uciec do atmosfery, to będzie się tam gromadził - wyjaśnia profesor w rozmowie z Maciejem Wójcikiem. - Koszty uzyskania helu z atmosfery dziś są nieopłacalne, ale gdy sytuacja nas zmusi, wtedy i po to sięgniemy - dodaje.
Każde nowe źródło gazu ziemnego jest nowym źródłem helu. Dziś takie miejsca są w Katarze, Indiach, Chinach. - Tylko że gaz możemy zastąpić energią elektryczną, a dla helu alternatywy nie ma - mówię tu o jego właściwości utrzymywania niskich temperatur - podkreśla naukowiec.
Czytaj także:
Nauka już podejmuje działania, by wykorzystywać hel w obiegu zamkniętym, nie marnować go, nie pozwalać mu uciekać do atmosfery.
- W nauce hel po wykorzystaniu kieruje się do specjalnych pojemników, w których gaz ten czeka na ponowne użycie - wyjaśnia Czwórkowy ekspert. - Niestety w przypadku baloników 100 procent helu gubimy bezpowrotnie - dodaje.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Patryk Kuniszewicz
Materiał przygotował: Maciej Wójcik
Data emisji: 21.05.2021
Godzina emisji: 12.34
pj
