Czaszka człowieka, żuchwa orangutana i zęby szympansa
Wszystko zaczęło się 18 grudnia 1912, kiedy to Charles Dawson, geolog amator, oraz Artur Smith Woodward, kustosz działu geologii British Museum, ogłosili na zebraniu Towarzystwa Geologicznego w Londynie, że znaleźli "brakujące ogniwo" między małpą a człowiekiem. Dowodem była czaszka nieznanego nauce hominida z Piltdown, wioski znajdującej się w pobliżu Uckfield w hrabstwie East Sussex. - Czaszka była ludzka, żuchwa pochodziła od orangutana, a zęby były szympansie, które dodatkowo zostały spiłowane, żeby utrudnić ich identyfikację - mówi prof Iwona Sobkowiak-Tabaka z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. - Wszystkie kości zostały zanurzone w silnym roztworze żelazistym, żeby nadać im ciemną barwę i tym samym uprawdopodobnić to, że są one stare i pochodzą z właściwych warstw geologicznych.
Prank twórcy Sherlocka Holmesa?
O oszustwo zostało podejrzanych kilka osób - odkrywca, kilku jego pracowników, a nawet twórca Sherlocka Holmesa - sir Arthur Conan Doyle, który pisał wówczas powieść o niesamowitych odkryciach, które miały być dokonane w Ameryce Południowej. Ponieważ Doyle przyjaźnił się z Dawsonem, podejrzewano, że zrobił to dla żartu. Z perspektywy lat wygląda to jak udany prank, ale mniej wesołe jest to, że w efekcie naukowcy stracili na tej "zabawie" kilkadziesiąt lat. Oszustwo zdemaskowano dopiero pod koniec lat 40. XX wieku.
Sprawdź też:
Człowiek z Piltdown zaszkodził Ötziemu
Udało się to dopiero po przeprowadzeniu dokładnych badań chemicznych, które wykazały m.in., że kości nie pochodzą od jednego osobnika - wyjaśnia rozmówczyni Szymona Majchrzaka. - Stracono czas. Drugi efekt był taki, że odtąd nie wszystkie niesamowite znaleziska były uznawane za prawdziwe. Dotyczy to na przykład słynnego Ötziego, "człowieka lodu", którego szczątki odnaleziono w Alpach i początkowo uznano za fałszerstwo.
03:47 CZWÓRKA Stacja Nauka - czlowiek 16.12.2022.mp3 Człowiek z Piltdown - na czym polegało jedno z największych oszustw naukowych? (Stacja Nauka/Czwórka)
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Maciej Wójcik
Materiał: Szymon Majchrzak
Data emisji: 16.12.2022
Godzina emisji: 12.45
kul/kor
