Skrzypłocz - w niezmienionym kształcie od paleozoiku do współczesności

Ostatnia aktualizacja: 18.03.2021 14:55
Skrzypłocz to krab przypominający kształtem tarczę. Jego metryka sięga ery paleozoicznej, a co najbardziej zadziwia to fakt, że od 445 milionów lat wygląda prawie tak samo. Stąd często nazywany jest żywą skamieniałością. Jego krew jest niebieska i jest wykorzystywana przez ludzi w przemyśle medycznym i farmaceutycznym. 
Skrzypłocz
SkrzypłoczFoto: Alex Hofford PAP/EPA

shutterstock archelon żółw 1200x.jpg
Archelon. Jak żył największy żółw w historii świata?

Skrzypłocze zasiedlają płytkie wody przybrzeżne o piaszczystym lub błotnistym dnie. Żyją głównie w wodach Zatoki Meksykańskiej, ale też kilka gatunków występuje u wybrzeży Azji Południowo-Wschodniej. Skrzypłocze pojawiły się w późnym ordowiku (drugim okresie ery paleozoicznej) 450 mln lat temu, przetrwały do dziś i nie różnią się znacząco od swoich przodków.


Posłuchaj
05:33 Czwórka/Stacja Nauka - skrzypłocz 18.03.2021.mp3 W audycji mówimy o skrzypłoczu - krabie z ery paleozoicznej (Stacja Nauka/Czwórka)


- Należą do stawonogów, ich inna nazwa to ostrogony lub mieczogony, ponieważ posiadają sztywny kolec, tak zwany telson. Dzięki niemu są w stanie poruszać się po lądzie i przewracać z grzbietu na brzuszek - mówi Krzysztof Poznański, popularyzator nauki, twórca kanału naukowoTV. - Ciało skrzypłoczy składa się z dwóch głównych części. Z pokrytego delikatnym, chitynowym pancerzem głowotułowia oraz odwłoka, do którego przyczepiony jest kolec. Wszystkie narządy zmysłu, a także jego nóżki, bo on ma kilka par odnóży, są zlokalizowane na głowotułowiu.

Źr. YouTube/ NaukowoTV  Skrzypłocz - jedno z najdziwniejszych zwierząt świata


Pancerz skrzypłocza ma kolor zielonkawo szary lub ciemnobrązowy. Po spodniej stronie głowotułowia znajduje się sześć par odnóży. Mają dziewięcioro oczu, w tym wielosoczewkowe, mające po prawie tysiąc soczewek. Są one rozłożone na całym jego ciele, po lewej i po prawej stronie pancerza. Dorastają do ok. 60 cm długości. Co ciekawe ich skamieniałości sprzed 148 mln lat odkryto również w Polsce w kamieniołomie Owadów Brzezinki w województwie łódzkim.


shutterstock megalodon rekiny 1200.jpg
Ślady po megalodonach. Zęby wielkości dłoni

Superbohater w energiisie! Malejąca populacja SKRZYPŁOCZY w Atlantyku, ciagle zapotrzebowanie na ICH hemolimfę ja ...

Opublikowany przez Akwarium Gdyńskie & nbsp; Piątek, 8 stycznia 2021


Skrzypłocze mogą ratować życie. Z ich krwi korzysta się w medycynie, a także w przemyśle kosmicznym. Krew skrzypłoczy jest niebieska i służy do wyjaławiania różnych rzeczy. Ma zdolność do wykrywania endotoksyn, a przemysł farmaceutyczny wykorzystuje ją między innymi do testowania leków, płynów infuzyjnych, rozruszników serca czy endoprotez. Ich krew pomaga również w badaniach, które mają na celu sprawdzenie, czy do szczepionek nie dostały się żadne niepożądane bakterie. W ostatnim czasie skrzypłocze są nadmiernie wykorzystywane do testowania szczepionek, które powstają na masową skalę podczas pandemii koronawirusa. Zbytnia eksploatacja tych zwierząt wywołuje protesty ekologów.

Można powiedzieć, że ich krew chroni również kosmos. - W przemyśle kosmicznym niepożądane byłoby wysyłać na Marsa sondę, która sprowadziłaby na tę planetę różnego rodzaje mikroby, dlatego takie sondy wyjaławiane są z wykorzystaniem krwi skrzypłoczy - dodaje specjalista.

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Patryk Kuniszewicz

Materiał przygotował: Oliwia Krettek

Data emisji: 18.03.2021

Godzina emisji: 12.44

AW

Czytaj także

Czym dokarmiać ptaki zimą? "Chleb jest bardzo szkodliwy"

Ostatnia aktualizacja: 04.12.2017 16:30
Wysypujemy im smakołyki do karmników, zwłaszcza zimą, kiedy jedzenia w przyrodzie jest mniej. Czy podawany przez nas pokarm jest właściwy dla konkretnych gatunków ptaków?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jesienna dieta. Co zmieni się w życiu naszych zwierząt?

Ostatnia aktualizacja: 01.10.2018 16:16
Zwierzęta zmieniają swoje upodobania pokarmowe wraz ze zmianą pór roku. Im bliżej zimy, tym dieta staje się coraz bardziej kaloryczna, bogata w białka, tłuszcze oraz węglowodany, czyli wszystkie te substancje, które uchodzą za bardzo dobre źródło energii.
rozwiń zwiń