Alergia czy nietolerancja? Zdiagnozuj to u lekarza
W roku szkolnym i akademickim niewyspanie towarzyszymy nam wielokrotnie. Po nocach odrabiamy prace domowe, uczymy się do kolokwiów czy sprawdzianów. Okazuje się, że po 10 dniach bez wyspania się jeszcze przez tydzień możemy mieć problem z wykonywaniem pewnych zadań.
04:50 czwórka stacja nauka 13.09.2021.mp3 Jak brak snu wpływa na naszą aktywność mózgową i fizyczną? (Stacja nauka/Czwórka)
Niewysypianie się to problem wielu z nas. Nawet jeśli doskonale wiemy, że jest to niezdrowe i nasz organizm przez to cierpi, to nie zawsze znamy skutki chronicznego braku snu. Naukowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego postanowili je poznać.
- Chcieliśmy zbadać to, jak ludzie dochodzą do siebie po pewnym okresie niewyspania - mówi Jeremi Ochab, adiunkt Instytutu Fizyki Teoretycznej UJ. - W tym celu kazaliśmy naszym badanym się nie wysypiać, a jeszcze wcześniej sprawdzaliśmy, jak śpią normalnie - dodaje.
Projekt podzielony był na trzy fazy:
- 4 dni normalnego snu
- 10 dni niewyspania (czas snu skrócony o 30 procent)
- 7 dni spania bez ograniczeń
- Codziennie każda z osób przychodziła do laboratorium elektroencefalografii, czyli EEG, aby zmierzyć aktywność elektryczną mózgu w trakcie wykonywania zadania oraz w trakcie tzw. spoczynku - niemyślenia o niczym - tłumaczy naukowiec.
ZOBACZ TAKŻE Nie ma sensu spać dłużej, warto spać głębiej >>>
Cykl snu badanych był mierzony za pomocą specjalnych elektronicznych opasek. Specjaliści badali chroniczny - czyli rozciągnięty w czasie - brak snu. - My teraz już wiemy, że po takim niewyspaniu, ciało i mózg nie dochodzą do siebie nawet przez tydzień. Świadczą o tym pewne mierzalne obiektywne wielkości. Widzimy to w aktywności ruchowej - obiektywnie niezależnej od zadania, niezależnej od woli osób badanych. Pewien powrót jest, ale nie całkowity - podkreśla.
Aktywność mózgowa też pozostaje zaburzona. - Zarówno podczas wykonywania zadania, jak i w czasie spoczynku aktywność mózgowa jest też inna, niż w czasie zwykłego spania przed badaniem - mówi Jeremi Ochab. Np. fale Alfa normalnie pojawiają się z tyłu głowy i wzmagają podczas zamykania oczu, ale tego nie obserwujemy, gdy ludzie się nie wysypiają, i w tygodniu po niewyspaniu się również. Do podstawowych wartości powraca jedynie czas reakcji na wykonywane zadania, ale nie zawsze są one wykonywane poprawnie. Ta poprawność też wraca, ale jest kilkuprocentowa różnica. Szybkość wykonywania zadania również wraca do normy, ale w inny sposób - przez pewien czas utrzymuje się spowolnienie - wyjaśnia.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Adrianna Janiszewska
Materiał: Agata Nowotnik
Data emisji: 13.09.2021
Godzina emisji: 12.46
pj
